Uchwyt dla niepełnosprawnych

Uchwyty dla niepełnosprawnych – różnego rodzaju specjalistyczne poręcze, które stanowią podstawowe wyposażenie toalety dla osób niepełnosprawnych lub seniorów. Zapewniają one wygodę oraz bezpieczeństwo podczas pobytu w pomieszczeniach sanitarnych, a ich wymiary oraz konkretne umiejscowienie we wnętrzu określają wymagania prawa budowlanego oraz liczne normy, przepisy i wytyczne. Głównym dokumentem stanowiącym o prawidłowym projektowaniu łazienek dla osób z niepełnosprawnością jest “Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002 r., nr 75, poz. 690 ze zm)”. Inne normy znaleźć można w Ustawie Prawa Budowlanego z 7 lipca 1994 r. (t. jedn. Dz.U. z roku 2013, nr 1409 ze zm).

Rodzaje poręczy dla niepełnosprawnych

Uchwyty dzielą się na poszczególne kategorie ze względu na odmienne cechy. Najważniejszym czynnikiem rozróżniającym jest rodzaj konstrukcji. Wyróżnia się tutaj:

uchwyty proste
uchwyty łukowe
uchwyty kątowe
inne: uchwyty zasłony prysznicowej

Oprócz konstrukcji, poręcze dla niepełnosprawnych różnią się materiałem z którego są wykonane – stal nierdzewna, stal węglowa, rzadziej tworzywa typu aluminium. Najczęściej wykorzystywana jest stal i tutaj wyróżnić można jej różne wersje wykończenia: chromowane, matowe, białe lub inne wersje kolorystyczne. Uchwyty dla niepełnosprawnych dostępne są także w różnych wariantach średnicy rury – waha się ona od 20 do 35 cm.

Uchwyt prosty

Uchwyt prosty ma uniwersalne przeznaczenie i stąd jest jednym z najbardziej popularnych rodzajów poręczy. Może zostać zamontowany w wariancie poziomym lub pionowym zarówno przy umywalce, WC, jak i wannie czy prysznicu. Poręcz ta nie zajmuje wiele przestrzeni, jej wymiary to najczęściej 30, 80 lub 160 cm.

Uchwyt łukowy

Uchwyt łukowy charakteryzuje półokrągły kąt gięcia rury i może być montowany zarówno na ścianie, jak i na podłodze. Oba te przypadki można dodatkowo podzielić na uchwyty stałe (z nieruchomym ramieniem) oraz uchylne (ramię można podnieść do pionu) – te pierwsze najczęściej montuje się przy umywalkach, a drugie, przy WC. Poręcze łukowe sprawdzą się również przy prysznicu. Wariant uchwytu z montażem na podłodze stosuje się w miejscach, gdzie nie ma możliwości przytwierdzenia takiego wyposażenia do ściany, np. ze względu na jej słabą konstrukcję. Najpopularniejsze długości poręczy łukowych to 60, 70 i 90 cm.

Uchwyt kątowy

Uchwyt kątowy posiada rury wygięte w kilku kierunkach, najczęściej pod kątem prostym. Można je montować w różnych lokalizacjach, dostosowując ich umiejscowienie do danej przestrzeni oraz potrzeb użytkowników. Wyróżnia się cztery główne typy poręczy tego typu (lewych i prawych): prysznicowe, wannowo-prysznicowe, kątowe do WC i pod prysznic, ścienno-podłogowe. Głównym zadaniem takiej poręczy jest zwiększenie bezpieczeństwa oraz ułatwienie utrzymania równowagi i samodzielnego przemieszczania się.

Uchwyt zasłony prysznicowej

W przypadku toalet dla osób niepełnosprawnych, brodziki mają wymiary 90 na 90 cm oraz niski próg. Zapewnia to większą przestrzeń manewrową oraz bezpieczeństwa. Dodatkowym zabezpieczeniem jest uchwyt zasłony prysznicowej, który pomaga podczas wejścia do brodzika.

Najważniejsze zasady i wskazówki

Podczas planowania rozmieszczenia uchwytów w toalecie dla seniorów lub osób z niepełnosprawnością należy zadbać przede wszystkim o ich widoczność oraz łatwy dostęp.

W przypadku niewielkiej wolnej przestrzeni manewrowej warto postawić na poręcze uchylne.

Poręcze powinny zostać zamocowane w sposób stabilny oraz trwały. Warto mieć to na uwadze już podczas etapu projektowania, gdyż ściany, na których będą montowane powinny być pełne, a ewentualne ściany z karton-gipsu powinny posiadać wzmocnienia bądź zastosować można w ich przypadku uchwyty z poręczą podłogową.

Za optymalną wysokość uchwytów poziomych uznaje się od 75 do 85 cm, licząc od poziomu podłogi. Priorytetowo zależna jest ona jednak od zwrotu oraz ogólnej budowy ciała użytkownika. Zakłada się, że uchwyt powinien udźwignąć trzykrotność standardowej wagi ciała.

Uchwyty dla niepełnosprawnych powinny być wykonane ze stali nierdzewnej lub pokryte powłoką lakierniczą.

Bibliografia