Ulica Wojska Polskiego w Raciborzu

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
ulica Wojska Polskiego
Centrum
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Racibórz

Długość

600 m

Przebieg
0 m plac Wolności
250 m przejście do ul. Bankowej
350 m ul. Klasztorna
450 m ul. Wileńska, ul. Browarna
550 m ul. Ludwika
600 m ul. Opawska, ul. Drzymały, ul. Nowa
Położenie na mapie Raciborza
Mapa konturowa Raciborza, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Wojska Polskiego”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Wojska Polskiego”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Wojska Polskiego”
Położenie na mapie powiatu raciborskiego
Mapa konturowa powiatu raciborskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Wojska Polskiego”
Ziemia50°05′28,4″N 18°12′56,8″E/50,091222 18,215778
Multimedia w Wikimedia Commons

Ulica Wojska Polskiego (daw. niem. "Um die Stadt rum", Am Stadtgraben, Zwingerstraße, pol. Generalissimusa Józefa Stalina[1]) – raciborska ulica znajdująca się w dzielnicy Centrum. Rozpoczyna się od placu Wolności, a kończy na skrzyżowaniu z ul. Opawską, ul. Drzymały i ul. Nową.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Ulica po raz pierwszy pojawiła się na planach miasta prowadząc wzdłuż murów miejskich i zwana była Drogą wokół miasta (niem. Um die Stadt rum). Inne spotykane określenie to również droga wokół miasta prowadząca do Bramy Wielkiej, która znajdowała się przy dawnej Aptece Pod Łabędziem u początku ul. Długiej (niem. Weg um die Stadt rum zum Großen Tor). Na planie miasta z 1933 roku możemy zobaczyć, że ta ulica została nazwana Zwingerstraße, czyli tłumacząc na język polski była to ulica Międzymurza, co jest nawiązaniem do jej położenia przed fortyfikacjami miejskimi. W 1945 roku jak Racibórz znalazł się w granicach państwa polskiego ulica zyskała nazwę Generalissimusa Józefa Stalina. Nazwa ta funkcjonował do 1956 roku, kiedy to została zmieniona na ulicę Wojska Polskiego[2].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budynki mieszkalne[edytuj | edytuj kod]

  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 2 – budynek powstał w latach 1890-1900 i znajduje się w zabudowie linii ulicy. Kamienica wykonana w stylu eklektycznym z elementami neorenesansu[3]. 21 lipca 2015 roku budynek wpisano do rejestru zabytków pod numerem A/453/15[4].
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 4a-4b – budynek powstał w latach 1910-1920 i znajduje się w zabudowie linii ulicy. Kamienica wykonana w stylu modernistycznym. Budynek czteroosiowy, w którym zachowany został geometryczno-linearny detal architektoniczny. Parter boniowany, a trzy wyższe kondygnacje tynkowane[5].
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 6-6a – budynek powstał w latach 1890-1900 i został wykonany w stylu eklektycznym z elementami neobaroku. Jest to narożna, wieloosiowa kamienica bliźniacza, która składa się z czterech kondygnacji. Parter boniowany,a wyższe kondygnacje tynkowane. Okna w drugiej i czwartej kondygnacji zwieńczone fragmentami gzymsów, a w trzeciej kondygnacji zakończone falistymi naczółkami wypełnionymi sztukaterią o motywach groteski[6].
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 13 – budynek powstał w latach 1890-1900 i znajduje się w zabudowie linii ulicy. Kamienica wykonana w stylu eklektycznym z elementami neobaroku. Kamienicę wyróżnia asymetrycznie usytuowany pseudoryzalit, który został zwieńczony szczytem. Na drugiej i trzeciej kondygnacji ryzalit został ozdobiony dwoma balkonami o ażurowych balustradach. Parter jest boniowany, natomiast trzy wyższe kondygnacje są tynkowane. W kamienicy znajdują się półkoliste i odcinkowe naczółki okien, płyciny podokienne i szczyt. Elementy są zdobione sztukateriami o motywach geometrycznych, roślinnych, girland, muszli i kartuszy[3].
  • Kamienica przy ul. Wojska Polskiego 15 – budynek powstał w latach 1880-1900 i znajduje się na rogu ulicy. Kamienica wykonana w stylu eklektycznym z elementami neobaroku[7].

Budynki użyteczności publicznej[edytuj | edytuj kod]

  • Zakład Poprawczy i Schronisko dla Nieletnich przy ul. Wojska Polskiego 24 – budynek powstał w latach 1889-1892 w stylu neorenesansu niderlandzkiego. Założony został na rzucie przypominającym literę "T", gdzie naroża zaakcentowane zostały ryzalitami zwieńczonymi uskokowymi, trójkątnymi szczytami, w których znajdują się daty rozpoczęcia i zakończenia budowy. Wejście do budynku zdobi boniowany, rozglifiony portal z dekoracją ornamentalną i maszkaronem jako zwornikiem. Na flankach portalu znajdują się kolumny udekorowane ornamentem okuciowym. Drzwi posiadają interesujące wsporniki figuralne. Okna posiadają obramienia i podziały wykonane z piaskowca[8]. Obiekt wpisano do rejestru zabytków 29 grudnia 1995 (nr rej. A/617/2020[9]).
  • Szkoła Podstawowa Nr 4. przy ul. Wojska Polskiego 8 – budynek powstał w latach 1865-1866 według projektu autorstwa Johanna Kirsteina w stylu eklektycznym. Za budowę odpowiadał mistrz August Schröder. Budynek został założony na planie prostokąta z ryzalitami, z których środkowy został zwieńczony trójkątnym szczytem. Całość zakończona jest gzymsem ozdobionym ornamentem kostkowym. Budynek posiada widoczny detal architektoniczny[10].
  • Skwer przy ulicy Karola Miarki i Wojska Polskiego (dawn. niem. Germania-Platz).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Paweł Newerla: Dzieje Raciborza i jego dzielnic. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 582. ISBN 978-83-89802-73-6.
  2. ↑ Paweł Newerla: Dzieje Raciborza i jego dzielnic. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 193. ISBN 978-83-89802-73-6.
  3. ↑ a b Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 82. ISBN 83-85871-25-X.
  4. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  5. ↑ Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 83. ISBN 83-85871-25-X.
  6. ↑ Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 84. ISBN 83-85871-25-X.
  7. ↑ Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 86. ISBN 83-85871-25-X.
  8. ↑ Alicja Gałecka-Paduchowa: Zabytkowa architektura municypalna i przemysłowa Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2004, s. 26. ISBN 83-85871-36-5.
  9. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 29 kwietnia 2020 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-10-08)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2020-04-29]
  10. ↑ Alicja Gałecka-Paduchowa: Zabytkowa architektura municypalna i przemysłowa Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2004, s. 44. ISBN 83-85871-36-5.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Paweł Newerla: Dzieje Raciborza i jego dzielnic. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2008, s. 193. ISBN 978-83-89802-73-6.
  • Alicja Gałecka-Paduchowa: Kamienice Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2001, s. 82-86. ISBN 83-85871-25-X.
  • Alicja Gałecka-Paduchowa: Zabytkowa architektura municypalna i przemysłowa Raciborza. Katowice: Centrum Dziedzictwa Kulturowego Górnego Śląska, 2004, s. 26, 44. ISBN 83-85871-36-5.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Wojska_Polskiego_w_Raciborzu&oldid=72209819”