Pływacz średni

Pływacz średni
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	pływaczowate
Rodzaj	pływacz
Gatunek	pływacz średni
	Nazwa systematyczna
	Utricularia intermedia Hayne; J. Bot. (Schrader) 1800(1): 18 (t. 5)
Synonimy
	Lentibularia intermedia (Hayne) Nieuwl. Lunell; Utricularia alpina Georgi; U. grafiana Koch; U. media Schum.; U. millefolium Nutt. ex Tuck.;
	Lentibularia intermedia (Hayne) Nieuwl. Lunell; Utricularia alpina Georgi; U. grafiana Koch; U. media Schum.; U. millefolium Nutt. ex Tuck.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Pływacz średni, p. pośredni (Utricularia intermedia Hayne) – gatunek rośliny, należący do rodziny pływaczowatych (Lentibulariaceae). Roślina o cyrkumborealnym zasięgu, występująca w Ameryce Północnej, Azji oraz Europie. W Polsce gatunek rodzimy, występuje rzadko na niżu, głównie na północy kraju.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Długości (10) 15-20 cm, zróżnicowana na część pływającą – zieloną oraz ziemną (zakorzeniającą się) – bezbarwną o długości 3-20 cm.
Liście: Liście łodygi pływającej długości 4-20 mm, szerokości 7-32 mm, nerkowate, kilkakrotnie widlasto podzielone na 7-16 szczeciniastych łatek, bez pęcherzyków. Liście części bezbarwnej z łatkami bocznymi przekształconymi w 1-5 pęcherzyków długich do 5 mm.
Kwiaty: Obupłciowe, o symetrii grzbiecistej, umieszczone na szypułkach długich na 1-1,5 mm, w kątach jajowato-trójkątnych przysadek o falistym brzegu. Pręciki dwa, słupek jeden. Działki kielicha i korony dwuwargowe. Kielich o łatkach jajowatych. Korona długości 10-15 mm, cytrynowożółta, o górnej wardze niepodzielnej, purpurowo prążkowanej z przylegającą, tępą ostrogą, dolnej wardze okrągławej, płaskiej bądź o brzegach podwiniętych, średnicy 10-15 mm. Kwiaty zebrane w grona.
Owoc: Kulista torebka o średnicy 3-4 mm.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Rozwój: Bylina, hydrofit. Kwitnie w Polsce od czerwca do sierpnia. Przy niekorzystnych warunkach wytwarzająca dość duże, jajowate turiony.
Siedlisko: Występuje głównie w wodach torfowisk przejściowych, w dolinkach torfowisk wysokich i zagłębieniach torfowisk niskich.
Fitosocjologia: W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.) Utricularietea oraz zespołu (Ass.) Scorpidio Utricularietum minoris^[4].
Genetyka: 2n = 44^[5].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006, 2016)^[6]^[7] w grupie gatunków narażonych na wyginięcie (kategoria zagrożenia: VU).

Pływacz drobny objęty jest w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).
↑ Utricularia intermedia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Stanisław Kłosowski, Grzegorz Kłosowski: Rośliny wodne i bagienne. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2007. ISBN 978-83-7073-248-6.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-24] (ang.).

[iucn-3] Utricularia intermedia, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[4] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[5] Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[6] Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.

[7] Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]