Przejdź do zawartości

VTEC system

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
System i-VTEC w silniku Hondy K20Z3

VTEC (ang. Variable Valve Timing and Lift Electronic Control System) – system kontrolujący czas otwarcia i wznios zaworów w zależności od obrotów silnika, stopnia otwarcia przepustnicy, oraz obciążenia silnika. Wałki rozrządu posiadają po 3 krzywki, które sterują dwoma zaworami: 2 krzywki o jednakowym wzniosie pracują dla niskich prędkości obrotowych oraz na małym obciążeniu, natomiast krzywka o większym wzniosie i bardziej ostrej charakterystyce steruje dwa zawory jednocześnie poprzez spięcie dźwigni zaworowych w jedną całość dzięki dostarczeniu ciśnienia oleju do ich mechanizmu. Po przekroczeniu danego zakresu obrotów i przy spełnionych podstawowych warunkach (właściwa temperatura, ciśnienie oleju oraz prędkość pojazdu powyżej 70 km/h) system przełącza sterowanie zaworami na krzywki wałków rozrządu o dłuższym czasie otwarcia i większym wzniosie. System VTEC stosowany jest do poprawienia elastyczności silnika w dużym zakresie prędkości obrotowych oraz zwiększenia mocy silnika.

System o nazwie VTEC dotyczy wyłącznie marki Honda, jego wynalazcą był Ikuo Kajitani[1].

Inne firmy również produkowały silniki wyposażone w zbliżoną technologię, takie jak: VVTL-i przez Toyotę, VarioCam przez Porsche, NeoVVL przez Nissan itp.

Rodzaje VTEC:

  • SOHC VTEC – system sterowany pojedynczym wałkiem posiadającym krzywki zarówno standardowego jak i wydłużonego otwarcia zaworów, silniki SOHC Hondy korzystają z mechanizmu VTEC tylko na zaworach dolotowych. Dzieje się tak, ponieważ VTEC wymaga trzeciego środkowego wahacza i krzywki (dla każdej strony dolotowej i wydechowej), a w silniku SOHC świece zapłonowe są umieszczone między dwoma ramionami wahacza wydechu, nie pozostawiając miejsca na ramię wahacza krzywek VTEC. Ponadto środkowy płatek wałka rozrządu nie może być wykorzystywany zarówno przez wlot, jak i wydech, co ogranicza funkcję VTEC do jednej strony,[2]
  • DOHC VTEC – jak wyżej, z tym że głowica posiadała 2 wałki, osobno ssące i wydechowe, co przekłada się na większą moc względem silników SOHC,[3]
  • VTEC-E – odmiana SOHC VTEC, działająca w nieco odwrotny sposób, gdzie poniżej zadanych obrotów system odcinał po jednym zaworze na cylinder (z 16 na 12), w celu oszczędzania paliwa, kiedy nie jest potrzeba pełna moc,
  • 3-Stage VTEC – kombinacja systemu SOHC VTEC i VTEC-E, gdzie na niskich obrotach silnik pracował na 12 zaworach, w średnim zakresie obrotów pracował jak zwykły 16-zaworowy, zaś w górnym zakresie obrotów dodatkowo załączały się ostre krzywki w celu zwiększenia wydajności,
  • I-VTEC – początkowo stosowany w serii K, Jest to nadal ten sam system VTEC co w poprzednich seriach, jednak uzupełniony o zmianę faz,
  • I-VTEC z VCM – stosowany w silnikach V6, gdzie dodatkowo system mógł w celu oszczędzania paliwa odłączyć cylindry, przez co silnik zależnie od obciążenia mógł pracować na 3, 4 lub wszystkich 6 cylindrach,
  • I-VTEC i – wersja uzupełniona o bezpośredni wtrysk paliwa,
  • VTEC TURBO – wersja silników wyposażonych w turbo doładowanie.[4]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. asia.vtec.net
  2. Zmienne fazy rozrządu po japońsku - VTEC [wideo] [online], Autokult.pl [dostęp 2021-07-25] (pol.).
  3. Александр Фальченко, Silniki DOHC i SOHC: różnice, zalety i wady [online], AvtoTachki, 26 maja 2022 [dostęp 2022-09-07] (pol.).
  4. Nowe silniki VTEC TURBO Hondy - największy dla Civica Type R [online], Autokult.pl [dostęp 2022-09-07] (pol.).