Volksstück

Drama ludowa (niem. Volksstück) – gatunek dramatu, istniejący w niemieckim i austriackim dramacie przez ponad 300 lat, odkryty ponownie w latach 60. XX w.

Istota gatunku

Wyłonił się po rewolucji francuskiej i dostarczał rozrywki głównie drobnomieszczaństwu. Jego mottem było hasło vom Volk, über das Volk, für das Volk” – z ludu, o ludzie, dla ludu. Fabuła sztuk rozgrywała się w środowiskach małomiasteczkowych, z udziałem arystokracji, dramaty kończyły się happy endem, wiele z nich pisane było w dialekcie, ten celowy zabieg miał chwalić „mowę ludu”. Swe apogeum gatunek osiągnął na początku XIX wieku, kiedy ukazały się sztuki Johanna Nestroya i Ferdinanda Raimunda. Sztuki tego gatunku poddane były silnej cenzurze.

Nowa fala dramy ludowej w zupełnie innym kontekście nastąpiła pod koniec XIX wieku wraz z twórczością Ludwiga Anzegrubera. Jego sztuka Das vierte Gebot (Czwarta prośba) opierała się na schemacie melodramatu. W okresie międzywojennym gatunek uprawiali m.in. austriacki dramaturg Ödön von Horváth, Bertolt Brecht i Carl Zuckmayer. Za jedną z najważniejszych sztuk gatunku uznaje się Opowieści Lasku Wiedeńskiego, obnażającą małomiasteczkową moralność, egoizm, bezwzględność.

Krytyka

Gatunek opiera się na sentymentalizmie i, zdaniem dramaturga Bertolda Brechta, który był zaciętym krytykiem tego gatunku, „fałszywym sumieniu” (falsches Bewusstsein).