Władysław Ważny
| |
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Władysław Ważny, ps. "Tygrys" (ur. 3 lutego 1908 w Rudzie Różanieckiej, zm. 19 sierpnia 1944 w Montigny-en-Ostrevent we Francji) – kapitan Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej i organizator ruchu oporu w okupowanej Francji.
Syn Błażeja i Marii z domu Sigłowa. Po ukończeniu seminarium nauczycielskiego pracował jako wiejski nauczyciel. W styczniu 1934 otrzymał stopień podporucznika rezerwy Wojska Polskiego.
Brał udział w kampanii wrześniowej. Po jej zakończeniu przedostał się do Francji, a później przez Hiszpanię dotarł do Wielkiej Brytanii, gdzie przeszedł przeszkolenie dla cichociemnych. Miał lecieć do kraju, ale ostatecznie okazało się, że jest potrzebny w innym miejscu, skierowano go do dyspozycji szefa wojskowego POWN Antoniego Zdrojewskiego. Zadaniem porucznika Władysława Ważnego było stworzenie na terenie okupowanej Francji sieci wywiadowczej, zbierającej informacje o rozlokowaniu wojsk niemieckich, o ich siłach, ruchach i miejscach stacjonowania. Po wylądowaniu w marcu 1944 we Francji okazało się, że najważniejsze dla alianckiego wywiadu są informacje dotyczące wyrzutni rakiet V1 i V2, rozmieszczonych w departamentach Nord i Pas-de-Calais. Dzięki licznym współpracownikom, w większości spośród miejscowej ludności polskiej - por. Ważny zdołał przekazać drogą radiową do Londynu informacje o lokalizacji 173 wyrzutni V-1, 5 wyrzutni V-2 i 17 informacji o transporcie pocisków. Efektem pracy konspiracyjnej "Tygrysa" było zbombardowanie przez alianckie samoloty 120 niemieckich wyrzutni. Spośród wszystkich jego meldunków naczelne dowództwo alianckie aż 83 zakwalifikowało jako najwyższej wartości.
Władysław Ważny zginął krótko przed wyzwoleniem północnej Francji podczas próby aresztowania przez Niemców. Został trafiony kilkoma pociskamy podczas próby ucieczki. Wokół śmierci Władysława Ważnego narosło sporo niejasności. Sam fakt, że zgon nastąpił bardzo szybko zdaje się potwierdzać, że Tygrys mógł zażyć truciznę, którą zawsze nosił przy sobie. Nie chciał być poprzez tortury zmuszony do wydania swoich współtowarzyszy.[1] Pośmiertnie został awansowany na stopień kapitana. W 1946 r. Władysław Ważny otrzymał pośmiertnie krzyż Virtuti Militari V klasy oraz odznaczenia francuskie: Legię Honorową V klasy, Croix de Guerre oraz Médaille de la Résistance.
W 1955 r. imieniem kpt. Waznego nazwano ulicę w miejscowości Montigny-en-Ostrevant, w której zginął; wzniesiono także pomnik na miejscowym cmentarzu. W 1966 został patronem szkoły podstawowej w rodzinnej Rudzie Różanieckiej.
Na 50. rocznicę tragicznej śmierci Władysława Ważnego, zostały zorganizowane w Montigny-en-Ostrevent uroczyste obchody wraz z wystawą. Przyjechała ekipa TVP i przygotowała 35-minutowy film, kilkakrotnie emitowany przez TV Polonia, ostatnio jeszcze (26 lipca 2012) przez TVP Historia.
Bibliografia
- Krystyna Kozłowska, Milcząca wyrzutnia, Warszawa, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985, ISBN 83-11-07198-5
- « Bohaterski szlak "Tygrysa" ». Tygodnik Polski / La Semaine Polonaise, (Paryż), 5.06.1966
- (fr) « Le capitaine Ważny... arrêté à Montigny-en-Ostrevent par la Gestapo...» La Voix du Nord, (Douai). 1.11.1995