Przejdź do zawartości

Wacław Bitner

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wacław Bitner
Ilustracja
Wacław Bitner (1928)
Data i miejsce urodzenia

19 lutego 1893
Wilno

Data i miejsce śmierci

11 grudnia 1981
Ełk

Poseł na Sejm I II III kadencji Sejmu (II RP)
Okres

od 1922
do 1935

Przynależność polityczna

Polskie Stronnictwo Chrześcijańskiej Demokracji

Multimedia w Wikimedia Commons
Grobowiec rodziny Bitnerów na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie

Wacław Bitner (ur. 19 lutego 1893 w Wilnie[1], zm. 11 grudnia 1981 w Ełku) – polski polityk, adwokat, poseł na Sejm II RP I, II i III kadencji.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Syn Ryszarda Bitnera[1], generała brygady, oraz Aliny z Zatorskich[1]. Ukończył II Gimnazjum w Wilnie. Jako jego uczeń należał do Związku Filaretów oraz Zjednoczenia Młodzieży Polskiej „Wyzwolenie”. W latach 1913–1918 studiował prawo na uniwersytetach w Kijowie i Sankt-Petersburgu. Pełnił funkcje prezesa Ogólnoakademickiego Związku Studentów Polskich w Rosji oraz członka zarządu Koła Artystycznego przy Towarzystwie Popierania Polskiego Teatru Ludowego w Petersburgu[2]. Należał do organizatorów polskiego harcerstwa w Petersburgu. W 1917 był głównym pełnomocnikiem w Biurze Pomocy Jeńcom Polskim Polskiego Komitetu Obywatelskiego. Od 1918 prowadził kancelarię adwokacką w Warszawie[1]. W 1920 służył w Wojsku Polskim jako ochotnik w stopniu podporucznika (w Wydziale II Sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Kraków oraz Oddziale II Sztabu Generalnego WP). Od 1920 zasiadał w Radzie Naczelnej i Zarządzie Głównym Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy. Od 1924 był jego wiceprezesem. Współtworzył program tego ugrupowania. Od grudnia 1931 do 1935 był prezesem Zarządu Wojewódzkiego (od 1933 Okręgowego) PSChD w Białymstoku[3]. W Sejmie RP I kadencji reprezentował okręg wyborczy nr 12 (Błonie), w II kadencji – okręg nr 1 (Warszawa), III kadencji – okręg nr 5 (Białystok). W Sejmie I i III kadencji był wiceprezesem Klubu Parlamentarnego Chrześcijańskiej Demokracji[4]. Jako poseł m.in. referował kilkakrotnie budżet Ministerstwa Pracy i Opieki Społecznej, brał udział w przygotowywaniu ustaw o reformie rolnej, czasie pracy, ochronie lokatorów oraz zmianie konstytucji (1928). Ostrzegał z trybuny sejmowej przed zagrożeniem dla Polski ze strony Niemiec, np. w przemówieniu Hitler ante portas w 1935[5].

W latach 1922–1937 wykładał na kursach chrześcijańsko-społecznych dla robotników. Pracował jako radca prawny chrześcijańskich związków zawodowych oraz Administracji Gospodarstwa Rolnego i Leśnego Zarządu m.st. Warszawy „Agril”. Reprezentował PSChD na arenie międzynarodowej (Zjazd Działaczy Chrześcijańskich Europy w 1925). Był członkiem komisji Centrolewu zajmującej się projektem zmian ustroju państwowego. W 1931 na wniosek PPS wziął udział jako świadek w procesie brzeskim. W tym samym roku doprowadził do odrzucenia rezolucji zjazdu działaczy chadeckich domagającej się zmiany zachodnich granic Polski na korzyść Niemiec[5]. W 1934 współtworzył powstałe w wyniku rozłamu w PSChD Chrześcijańskie Stronnictwo Ludowe oraz Chrześcijański Klub Ludowy w parlamencie. Po wybuchu II wojny światowej wyjechał do Francji, gdzie służył jako doradca prawny gen. Władysława Sikorskiego oraz organizował pomoc dla żołnierzy polskich przy Konsulacie RP w Tuluzie. Zastępując konsula, w porozumieniu z generałem Louisem Faury’m przygotował ewakuacje ponad 2000 żołnierzy na Wyspy Brytyjskie. Od listopada 1940 do 1941 przebywał w Wielkiej Brytanii. Następnie kierował zorganizowaną przez siebie Polską Katolicką Agencją Prasową w Nowym Jorku. Wrócił do Polski w styczniu 1946. Zabiegał o pomoc materialną w USA jako wiceprzewodniczący Obywatelskiej Ligi Odbudowy Warszawy. Mimo gwarancji uzyskania pożyczki w wysokości 100 mln dolarów amerykańskich (w tym 25 mln dolarów bezzwrotnie), władze PRL odrzuciły tę ofertę[4].

Ponownie pracował jako adwokat (był członkiem Zespołu Adwokackiego nr 8)[6]. W grudniu 1951 został skreślony z listy adwokatów Wojewódzkiej Izby Adwokackiej w Warszawie. Orzeczenie zostało uchylone w kwietniu 1953 po odwołaniu do Wyższej Komisji Weryfikacyjnej przy ministrze sprawiedliwości[4]. Prowadził m.in. sprawę rehabilitacji biskupa kieleckiego Czesława Kaczmarka[5]. W 1957 na forum Rady Adwokackiej w Warszawie zabiegał o tymczasowe zawieszenia w czynnościach zawodowych obrońcy z urzędu w procesach politycznych przed sądami wojskowymi okresu stalinowskiego Mieczysława Maślanki[7]. Ze względu na działalność w nieformalnej grupie warszawskich prawników-katolików (organizacja pielgrzymek, dni skupienia) znajdował się pod obserwacją Wydziału I Departamentu III MSW[6]. W 1972 przeszedł na emeryturę.

Ze związku z żoną Walentyną z domu Moksiewicz miał dzieci: Joannę Lisowską, Stanisława Bitnera oraz Krzysztofa Bitnera[8][9].

Spoczywa na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 229 przed, rząd 2, grób 2)[10].

Publikacje

[edytuj | edytuj kod]
  • Materiały do bilansu handlowego Litwy i Kurlandii (Piotrogród 1918)
  • Pewniki prawa. Studium o koniecznych zasadach prawa i państwa (Warszawa 1932 [1931])
  • Dramat Drugiej Rzeczypospolitej (wspomnienia, fragmenty opublikowane w „Ładzie” w 1983)
  • Wspólnota ludzkości (nieopublikowane)
  • Początek i koniec Rządu Emigracyjnego (nieopublikowane)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c d Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe: na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 49.
  2. ↑ Towarzystwo Popierania Polskiego Teatru Ludowego (TPPTL). polskipetersburg.pl. [dostęp 2019-04-24].
  3. ↑ Majecki Henryk. Chrześcijańska Demokracja w województwie białostockim w latach 1918–1935. „Studia Podlaskie”. 3, s. 70, 1991. 
  4. ↑ a b c Bitner Wacław. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2019-04-24].
  5. ↑ a b c Lisowska Joanna. Adwokat Wacław Bitner. „Palestra”. 9/10 (297/298), s. 114–116, 1982. 
  6. ↑ a b Kujawa Wojciech. Sprawa kryptonim „Pallotyni”: Służba Bezpieczeństwa wobec warszawskiego duszpasterstwa prawników (1960–1965). „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej”. 3, s. 233, 2010. 
  7. ↑ Zaborski Marcin. „Ludowy” adwokat i obrońca wojskowy. Rzecz o Mieczysławie Maślanko (1903–1986). „Miscellanea Iuridico-Historica”. 14, z. 2, s. 407, 2015. 
  8. ↑ Powstańcze Biogramy – Krzysztof Bitner [online], 1944.pl [dostęp 2024-06-25] (pol.).
  9. ↑ Joanna Bitner-Lisowska ps. Wanda, Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego [dostęp 2024-06-25] [zarchiwizowane].
  10. ↑ Cmentarz Stare Powązki: Bitnerowie, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-04-24].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wacław_Bitner&oldid=74748234”