Joanna Lisowska
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
lekarka |
Miejsce zamieszkania |
Ełk (od 1952) |
Alma Mater | |
Rodzice |
Wacław, Walentyna z domu Moksiewicz |
Małżeństwo | |
Dzieci |
Gustaw, Paweł |
Krewni i powinowaci |
Stanisław Bitner, Krzysztof Bitner (bracia) |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cd/Rondo_im._Lisowskich_w_E%C5%82ku.jpg/220px-Rondo_im._Lisowskich_w_E%C5%82ku.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c5/Bitner_rodzinny_gr%C3%B3b.jpg/220px-Bitner_rodzinny_gr%C3%B3b.jpg)
Joanna Zofia Lisowska z domu Bitner (ur. 19 października 1928 w Warszawie[1], zm. 7 maja 2019 w Ełku) – polska lekarka pediatrka związana z Ełkiem, uczestniczka powstania warszawskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Młodość i okres II wojny światowej[edytuj | edytuj kod]
Córka Wacława Bitnera, adwokata i posła na Sejm II RP oraz Walentyny z domu Moksiewicz, lekarki i referentki służby sanitarnej w Szefostwie WSK Komendy Głównej Armii Krajowej w Warszawie. Wnuczka generała Ryszarda Bitnera[2]. Miała braci: Stanisława (1922–2001), brydżystę oraz Krzysztofa (1927–2005), biologa[1].
Joanna Bitner na początku wojny mieszkała w Warszawie przy ul. Kopernika 14 m. 2. Ukończyła na tajnych kompletach szkołę podstawową im. Zofii Wołowskiej oraz gimnazjum im. Cecylii Plater-Zyberkówny. Wraz z koleżankami (m.in. Zofią Bodytko) należała do drużyny sanitarnej zorganizowanej przez jej matkę. Uczestniczyła w kursach sanitarnych prowadzonych przez Zofię Bratkowską. Brała udział w powstaniu warszawskim jako sanitariuszka (pseudonimy „Wanda”, „Joanna” oraz „Zosia”) w pułku „Baszta” w punkcie sanitarnym na rogu ulic Nowogrodzkiej i Pankiewicza. Kilka dni po wybuchu powstania została wzięta do niewoli i skierowana do obozu w Pruszkowie. Udało jej się wraz z dwiema koleżankami zbiec z drogi do obozu. Powróciła do Warszawy i dołączyła do powstania na Mokotowie. Skierowano ją do szpitala elżbietanek. Po jego spaleniu przydzielona wpierw do kuchni powstańczej, a następnie do szpitala przy ul. Puławskiej 140. Po upadku powstania na Mokotowie przez 14 godzin przedzierała się kanałami do Śródmieścia, wyszła jednak na ul. Dworkowej, gdzie dostała się w ręce Niemców. Po kapitulacji powstania została z grupą powstańców skierowana przez fort mokotowski do obozu w Pruszkowie, a stamtąd do obozu Dulag 142 w Skierniewicach. Została wraz z Zofią Bodytko zwolniona ze względu na wiek i stan zdrowia. Najpierw udała się do Częstochowy, gdzie mieszkała jej ciocia Hanna Przewłocka. Tam odnalazła też swoją matkę. Po przejściu frontu wróciła do Warszawy i zamieszkała na ul. Śniegockiej[1][2][3][4][5].
Po II wojnie światowej[edytuj | edytuj kod]
W 1946 ukończyła liceum im. Stefana Batorego w Warszawie. Studia medyczne rozpoczęła na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego. 22 czerwca 1952 uzyskała na Akademii Medycznej w Warszawie dyplom lekarski. Bezpośrednio po studiach otrzymała wraz z mężem Norbertem, lekarzem i żołnierzem Armii Krajowej, nakaz pracy w Ełku. Uzyskała specjalizację w zakresie pediatrii[1][6].
Była asystentką Oddziału Dziecięcego ełckiego Szpitala Powiatowego, lekarką żłobka, poradni pedagogicznej, inspektorką pediatrii, dochodząc do stanowiska ordynatorki Oddziału Noworodków Szpitala Rejonowego w Ełku. Prowadziła intensywne starania: o poprawę warunków sanitarnych, wyposażenie oddziału, szkolenia personelu, szczepienia ochronne dla dzieci, zapewnianie obecności noworodków przy matkach. Dzięki temu prowadzony przez nią oddział był uznawany przez Wojewódzki Ośrodek Matki i Dziecka za wzorcowy i służył szkoleniu zagranicznych lekarzy w ramach programu UNICEF[1][2][3][6].
Z mężem Norbertem Lisowskim (1927–2006) miała dwóch synów: Gustawa, inżyniera budowy samochodów oraz Pawła, ekonomistę[1].
Pochowana w grobie rodzinnym na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[7].
Wyróżnienia i upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]
Wyróżniona Warszawskim Krzyżem Powstańczym (1983)[1], Krzyżem Armii Krajowej[2], odznaką „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”, odznaką honorową „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”, srebrną odznaką „Zasłużony Białostocczyźnie”, odznaką „Przyjaciel dziecka” oraz nagrodą Ministra Zdrowia. W uznaniu zasług w 2014 otrzymała od Prezydenta Miasta Ełku Białą Lilię w kategorii „Postawa godna naśladowania”[3].
W 2023 rada gminy Ełk zdecydowała o nadaniu rondu stanowiącemu skrzyżowanie drogi krajowej nr 65 z drogą krajową nr 16 nazwę: „Rondo im. Joanny i Norberta Lisowskich”[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Joanna Bitner-Lisowska ps. Wanda, Encyklopedia Medyków Powstania Warszawskiego [dostęp 2024-06-25] [zarchiwizowane 2024-06-25] .
- ↑ a b c d Iga Arciszewska , Walczyła o życie by móc pomagać innym, elk.pl, 1 sierpnia 2018 [dostęp 2024-06-25] [zarchiwizowane 2024-06-25] .
- ↑ a b c Anna Lewandowska , Odeszła Joanna Lisowska | Miasto Ełk - tu wracam [online], elk.pl, 8 maja 2019 [dostęp 2024-06-25] .
- ↑ Powstańcze Biogramy - Joanna Bitner, 1944.pl [dostęp 2024-06-26] [zarchiwizowane 2023-02-09] .
- ↑ Tomasz Niemczura , Archiwum Historii Mówionej - Joanna Bitner-Lisowska, 1944.pl, 18 sierpnia 2006 [dostęp 2024-06-26] [zarchiwizowane 2024-02-25] .
- ↑ a b Projekt uchwały Rady Gminy Ełk. Nr rob. 78/2023. Uzasadnienie, bip.elk.gmina.pl, sierpień 2023, s. 2 [zarchiwizowane 2024-06-26] .
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: Bitnerowie, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2024-06-26] .
- ↑ Uchwała nr LXXIX/604/2023 Rady Gminy Ełk z dnia 31 sierpnia 2023 r. w sprawie nadania nazwy rondu położonemu na terenie Gminy Ełk, edzienniki.olsztyn.uw.gov.pl, 31 sierpnia 2023 [dostęp 2024-06-26] [zarchiwizowane 2024-06-25] .
- Absolwenci II Liceum Ogólnokształcącego im. Stefana Batorego w Warszawie
- Absolwenci Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Ludzie związani z Ełkiem
- Odznaczeni Krzyżem Armii Krajowej
- Odznaczeni odznaką honorową „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”
- Odznaczeni odznaką honorową „Zasłużony Białostocczyźnie”
- Odznaczeni Odznaką „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”
- Odznaczeni Warszawskim Krzyżem Powstańczym
- Pochowani na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie
- Polscy pediatrzy
- Sanitariuszki w powstaniu warszawskim
- Urodzeni w 1928
- Więźniowie Dulagu 121 Pruszków
- Zmarli w 2019