Wiatrak koźlak w Mierzynie
nr rej. A-523 z 22.12.1965[1] | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Typ budynku | |
Ukończenie budowy |
1. połowa XIX wieku |
Położenie na mapie gminy Dobra (Szczecińska) | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego | |
Położenie na mapie powiatu polickiego | |
53°25′39,0″N 14°28′28,8″E/53,427500 14,474667 |
Wiatrak koźlak w Mierzynie – wiatrak kozłowy z 1. połowy XIX wieku, znajdujący się przy ul. Weleckiej w Mierzynie w gminie Dobra (Szczecińska), w powiecie polickim (województwo zachodniopomorskie). Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków[1]. Jest jedną z najstarszych tego typu budowli w regionie[2].
Znajdujący się w południowo-wschodniej części Mierzyna[3] wiatrak zbudowano przypuszczalnie na początku XIX wieku[2][4]. Wzniesiony w całości z drewna, posadowiony został na punktowych, kamienno-ceglanych fundamentach[2][4]. Na fundamentach ułożone są skrzyżowane podwaliny, ze środkowej części wyrasta pionowy słup usztywniony zastrzałami połączonymi z wykonanym z czterech bali siodłem[2]. Wykonane w konstrukcji szkieletowej ściany obite są deskami[2]. W ścianie wschodniej znajduje się wejście na drugie piętro[2][4], w ścianie zachodniej umocowany jest wał ze skrzydłami[2]. Do mocowania skrzydeł wykorzystano elementy metalowe odlane w fabryce Carla Beermanna w Berlinie[4]. Wiatrak nakryty jest dwuspadowym dachem[2]. We wnętrzu zachował się wał do skrzydeł, wał windy oraz kamienny mlewnik[2][4].
W 1901 roku wiatrak należał do rodziny Küster[2][4]. Około 1938 roku przeprowadzono jego remont[4]. Przed 1945 rokiem stanowił własność rodziny Karsunke[4]. Obiekt przetrwał bez zniszczeń okres II wojny światowej[4]. W latach 70. XX wieku wiatrak poddano renowacji, w trakcie której zrekonstruowano jego skrzydła[2][4]. Kolejna renowacja miała miejsce w 2000 roku[3][4]. Obiekt znajduje się w rękach prywatnych[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024 [dostęp 2019-11-03] .
- ↑ a b c d e f g h i j k Kazimiera Kalita-Skwirzyńska, Mirosław Opęchowski: Dobra i okolice. Szczecin: Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość, 2008, s. 216–218, seria: Czas Przestrzeń Tożsamość. ISBN 978-83-923059-7-2.
- ↑ a b Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2003, s. 159. ISBN 83-7241-272-3.
- ↑ a b c d e f g h i j k l Marek Łuczak: Mierzyn przez wieki. Szczecin: Pomorskie Towarzystwo Historyczne, 2013, s. 76–80. ISBN 978-83-7518-537-9.