Wiatrak koźlak w Mierzynie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wiatrak koźlak w Mierzynie
Symbol zabytku nr rej. A-523 z 22.12.1965[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Miejscowość

Mierzyn

Typ budynku

wiatrak

Ukończenie budowy

1. połowa XIX wieku

Położenie na mapie gminy Dobra (Szczecińska)
Mapa konturowa gminy Dobra (Szczecińska), blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Wiatrak koźlak w Mierzynie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Wiatrak koźlak w Mierzynie”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wiatrak koźlak w Mierzynie”
Położenie na mapie powiatu polickiego
Mapa konturowa powiatu polickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wiatrak koźlak w Mierzynie”
Ziemia53°25′39,0″N 14°28′28,8″E/53,427500 14,474667

Wiatrak koźlak w Mierzyniewiatrak kozłowy z 1. połowy XIX wieku, znajdujący się przy ul. Weleckiej w Mierzynie w gminie Dobra (Szczecińska), w powiecie polickim (województwo zachodniopomorskie). Obiekt wpisany jest do rejestru zabytków[1]. Jest jedną z najstarszych tego typu budowli w regionie[2].

Znajdujący się w południowo-wschodniej części Mierzyna[3] wiatrak zbudowano przypuszczalnie na początku XIX wieku[2][4]. Wzniesiony w całości z drewna, posadowiony został na punktowych, kamienno-ceglanych fundamentach[2][4]. Na fundamentach ułożone są skrzyżowane podwaliny, ze środkowej części wyrasta pionowy słup usztywniony zastrzałami połączonymi z wykonanym z czterech bali siodłem[2]. Wykonane w konstrukcji szkieletowej ściany obite są deskami[2]. W ścianie wschodniej znajduje się wejście na drugie piętro[2][4], w ścianie zachodniej umocowany jest wał ze skrzydłami[2]. Do mocowania skrzydeł wykorzystano elementy metalowe odlane w fabryce Carla Beermanna w Berlinie[4]. Wiatrak nakryty jest dwuspadowym dachem[2]. We wnętrzu zachował się wał do skrzydeł, wał windy oraz kamienny mlewnik[2][4].

W 1901 roku wiatrak należał do rodziny Küster[2][4]. Około 1938 roku przeprowadzono jego remont[4]. Przed 1945 rokiem stanowił własność rodziny Karsunke[4]. Obiekt przetrwał bez zniszczeń okres II wojny światowej[4]. W latach 70. XX wieku wiatrak poddano renowacji, w trakcie której zrekonstruowano jego skrzydła[2][4]. Kolejna renowacja miała miejsce w 2000 roku[3][4]. Obiekt znajduje się w rękach prywatnych[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo zachodniopomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2019-11-03].
  2. a b c d e f g h i j k Kazimiera Kalita-Skwirzyńska, Mirosław Opęchowski: Dobra i okolice. Szczecin: Stowarzyszenie Czas Przestrzeń Tożsamość, 2008, s. 216–218, seria: Czas Przestrzeń Tożsamość. ISBN 978-83-923059-7-2.
  3. a b Encyklopedia Szczecina. T. Suplement 1. Szczecin: Uniwersytet Szczeciński, 2003, s. 159. ISBN 83-7241-272-3.
  4. a b c d e f g h i j k l Marek Łuczak: Mierzyn przez wieki. Szczecin: Pomorskie Towarzystwo Historyczne, 2013, s. 76–80. ISBN 978-83-7518-537-9.