Wiatrak polderowy

Wiatrak polderowy z kołem wodnym.

Wiatrak polderowy^[1] – rodzaj wiatraka, zwykle usytuowanego na grobli, używanego do przepompowywania wody z niższego poziomu na wyższy w celu osuszania polderu. Najwięcej tego rodzaju wiatraków znajduje się na obszarach polderowych w środkowej i zachodniej Holandii.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Najstarszym wiatrakiem używanym do przepompowywania wody jest wiatrak z okolicy Gandawy wybudowany w roku 1316^[2]. Od początku XV wieku wiatraki polderowe zaczęto budować w rejonie Alkmaar. Potem zostały rozpowszechnione na całą Holandię, której terytorium zaczęto powiększać poprzez osuszanie coraz to nowych terenów. Zwykle stawiano po kilka lub nawet kilkanaście wiatraków obok siebie aby przepompowywać więcej wody^[3]. W XIX i XX wieku wiatraki polderowe zaczęły tracić na swym znaczeniu, gdyż do przepompowywania wody z kanałów polderowych zaczęto używać pomp parowych, a potem elektrycznych.

Do dziś działających wiatraków na terenie Holandii i Belgii jest około 30.000^[4]. Największe skupisko wiatraków polderowych znajduje się w skansenie Kinderdijk^[3].

Zasada działania[edytuj | edytuj kod]

Siła wiatru, obracająca śmigło wiatraka, jest przekazywana poprzez system kół zębatych i przekładni mechanicznych aby wprawić w ruch obrotowy koło wodne lub śrubę Archimedesa. Te zanurzone w kanale wodnym poniżej grobli transportują wodę do kanału znajdującego się powyżej. Wiatrak zwykle posiada ruchomą głowicę pozwalająca obracać śmigło w kierunku wiejącego wiatru.