Wiceadmirał Żukow
 „Wiceadmirał Żukow” (po lewej) | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ |
Akwamarin |
| Projekt | |
| Oznaczenie NATO |
Natya |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Położenie stępki |
25 października 1976 |
| Wodowanie |
29 października 1977 |
 Marynarka Wojenna ZSRR
| |
| Nazwa |
Elektrik (1978) |
| Wejście do służby |
30 stycznia 1978 |
| Siły Zbrojne WNP
| |
| Wejście do służby |
grudzień 1991[a] |
 MW Federacji Rosyjskiej
| |
| Wejście do służby |
do 1997 |
| Wycofanie ze służby |
styczeń 2018 |
| Los okrętu |
złomowany |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
745 t standardowa |
| Długość |
61 m |
| Szerokość |
10,2 m |
| Zanurzenie |
2,9 m |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o mocy 5000 KM, 2 śruby | |
| Prędkość |
16,5 w |
| Zasięg |
2700 Mm przy prędkości 12 w |
| Uzbrojenie | |
| • 4 armaty plot. 30 mm AK-230M (2×II) • 4 armaty plot. 25 mm 2M-3M (2×II) • 1 × II wyrzutnia rakiet plot. bliskiego zasięgu Strieła-3 (16 rakiet) • 2 × V wyrzutnie rbg RBU-1200M (30 bomb) • 8 min lub 32 bomby głębinowe | |
| Załoga |
68 (6 oficerów) |
Wice-admirał Żukow (ros. Вице-адмирал Жуков), poprzednio Elektrik − trałowiec morski projektu 266M (w kodzie NATO: Natya) Marynarki Wojennej Rosji. Wszedł do służby w 1978 roku, służył we Flocie Czarnomorskiej, początkowo marynarki wojennej ZSRR, a następnie Rosji, pod nazwą „Elektrik”, a od 1985 roku „Wiceadmirał Żukow”. W służbie rosyjskiej nosił numer burtowy 909.
Budowa[edytuj | edytuj kod]
Okręt należał do licznej serii radzieckich trałowców morskich projektu 266M (typu Akwamarin, w kodzie NATO: Natya), budowanej od lat 70. do 90. XX wieku[1]. Trałowce tego typu stanowiły podstawowy typ morskich trałowców pod koniec istnienia ZSRR i przeznaczone były do poszukiwania i niszczenia min w dalszej i bliższej strefie morskiej, osłony konwojów i operacji desantowych oraz służby patrolowej[2]. Stanowiły dalsze rozwinięcie okrętów projektu 266 z lat 60. i zaliczały się do trzeciego pokolenia radzieckich powojennych trałowców[3]. W stosunku do projektu 266 zwiększono rozmiary kadłuba i zastosowano nowsze wyposażenie, w tym nowy trał elektromagnetyczny TEM-4 i holowaną telewizyjno-laserową platformę do wykrywania i niszczenia min dennych KIU-3[4].
Okręt zbudowany został pod numerem budowy 951 w Stoczni Średnio-Newskiej (Sriednie-Niewskij Sudostroitielnyj Zawod) w Leningradzie, która zbudowała większość okrętów tej serii[5]. Informacje dotyczące jego budowy są jednak rozbieżne. Według niektórych informacji, położenie stępki miało miejsce 25 października 1976 roku, wodowanie 29 października 1977 roku, a przyjęcie do służby w składzie Floty Oceanu Spokojnego 30 grudnia 1977 roku[6]. Według innych informacji, brak jest danych o datach budowy, lecz w czerwcu 1977 roku ukończony już okręt rozpoczął przejście z Bałtyku na Daleki Wschód i we wrześniu tego roku został wcielony do Floty Czarnomorskiej[5].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Wyporność standardowa okrętów wynosiła 745 ton, a pełna 800 ton (spotykane też są inne dane)[b]. Obecnie marynarka podaje wyporność 873 tony[7]. Długość okrętów wynosi 61 m, a szerokość 10,2 m[8]. Średnie zanurzenie wynosiło 2,9 m[8], podawana jest też wartość zanurzenia 3,5 m[1]. Kadłub wykonany jest ze stali małomagnetycznej[1]. Załogę stanowiło 68 ludzi, w tym 6 oficerów[4].
Napęd stanowiły dwa silniki wysokoprężne M-503M o mocy łącznej 5000 KM, napędzające dwie śruby[8]. Prędkość maksymalna wynosiła 16,5 węzła, a ekonomiczna 12 w[8]. Zasięg przy prędkości ekonomicznej 12 w wynosił 2000 mil morskich[8], a według innych źródeł 2700 Mm[1]. Maksymalny zapas paliwa wynosił 80 ton, a normalny 48 ton[1].
Uzbrojenie obronne stanowiły cztery armaty przeciwlotnicze kalibru 30 mm w dwóch dwulufowych wieżach AK-230M, kierowanych radarem MR-104 Rys′, z zapasem 4200 nabojów[9]. Umieszczone były na dziobie oraz na końcu śródokręcia – na skraju wydłużonego pokładu dziobowego[10]. Uzupełniały je cztery armaty plot. kalibru 25 mm 2M-3M w dwóch odkrytych dwulufowych wieżach po obu stronach komina[11]. Obronę przeciwlotniczą dopełniała dwuprowadnicowa wyrzutnia samonaprowadzających się na podczerwień pocisków przeciwlotniczych bliskiego zasięgu Strieła-3, z 20 pociskami[9].
Broń podwodną stanowiły dwie pięcioprowadnicowe wyrzutnie rakietowych bomb głębinowych RBU-1200 kalibru 250 mm z 30 bombami RGB-12[9]. Okręty mogły przenosić i stawiać 8 min UDM[9], a według innych źródeł 7 min KMD-1000[1]. Według części źródeł mogły też zabierać maksymalnie do 32 bomb głębinowych BB1 w przypadku zadań zwalczania okrętów podwodnych[1].
Okręty posiadały komplet trałów do niszczenia różnych rodzajów min: trał kontaktowy GKT-2, trał akustyczny AT-3 i trał elektromagnetyczny TEM-3M lub TEM-4[9]. Wyposażenie ponadto stanowił kompleks KIU-3 do wykrywania i niszczenia min dennych, obejmujący holowaną platformę telewizyjno-laserową do wykrywania min i holowany pojazd z bombami do ich niszczenia[12].
Okręty były wyposażone w stację hydrolokacyjną do wykrywania min MG-89, stację hydrolokacyjną MG-35 i radar nawigacyjny Don-2[9]. Wyposażenie stanowiły ponadto: stacja rozpoznania radiotechnicznego Bizan′-4B, stacja zakłóceń aktywnych Tiulpan i system identyfikacyjny Nichrom[9].
Służba[edytuj | edytuj kod]
Okręt był budowany dla radzieckiej Floty Oceanu Spokojnego, ale podczas przejścia z Bałtyku do Władywostoku, na Morzu Śródziemnym doszło do awarii wału napędowego i po próbie naprawy w Aleksandrii, został skierowany na remont do Sewastopola[5]. Ostatecznie pozostał tam, przeniesiony w skład Floty Czarnomorskiej. Według części źródeł, do Floty Czarnomorskiej został włączony po remoncie we wrześniu 1977 roku, a do służby został wcielony 30 stycznia 1978 roku[5]. Według innych informacji, został wcielony do służby we Flocie Oceanu Spokojnego 30 grudnia 1977 roku, a przeniesiony do Floty Czarnomorskiej we wrześniu 1979 roku[6], względnie dopiero w 1982 roku przeszedł z Floty Bałtyckiej na Morze Czarne[13]. 17 marca 1985 roku okręt przemianowano na „Wice-admirał Żukow”, na cześć wiceadmirała Gawriiła Żukowa[6].
W swojej karierze okręt pływał na Atlantyku, Oceanie Indyjskim i Zatoce Perskiej[6]. Pod koniec zimnej wojny wchodził w skład 418 Dywizjonu Trałowców 68 Brygady Okrętów Ochrony Rejonu Morskiego w Sewastopolu[14]. Po rozpadzie ZSRR, Flota Czarnomorska przez pewien czas wchodziła w skład Sił Zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw i dopiero w 1997 roku Rosja i Ukraina zawarły porozumienie o ostatecznym podziale tej floty[15]. Trałowiec „Wice-admirał Żukow” został przejęty przy podziale Floty przez Rosję.
8 września 2017 roku honorowy patronat nad okrętem (szefostwo) objęło miasto Łobnia[16]. W 2017 roku okręt jednak został rozbrojony, a w styczniu 2018 roku wycofany ze służby[6]. Na przełomie 2020-21 został złomowany na miejscu w Sewastopolu[6].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Status Floty Czarnomorskiej po rozwiązaniu ZSRR był niejasny – weszła w skład sił zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw, a rościły do niej pretensje Rosja i Ukraina. Do 1997 roku doszło do podziału Floty pomiędzy oba państwa.
- ↑ Wyporność standardowa/pełna 745 i 800 ton według Apalkow 2007 ↓, s. 87 i Car′kow 2015 ↓, s. 27, natomiast Pawłow 1997 ↓, s. 69 dla okrętów proj. 266M podaje 715 / 770 ton.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Pawłow 1997 ↓, s. 69.
- ↑ Car′kow 2015 ↓, s. 27
- ↑ Apalkow 2007 ↓, s. 76, 93.
- ↑ a b Apalkow 2007 ↓, s. 93.
- ↑ a b c d Apalkow 2007 ↓, s. 96.
- ↑ a b c d e f Морской тральщик "Вице-адмирал Жуков" [online], KCHF.RU [dostęp 2024-05-21] (ros.).
- ↑ В Севастополь из дальнего похода вернулся морской тральщик ЧФ «Иван Голубец». Ministerstwo Obrony Rosji, 25 stycznia 2017. [dostęp 2022-10-31]. (ros.).
- ↑ a b c d e Apalkow 2007 ↓, s. 87.
- ↑ a b c d e f g Apalkow 2007 ↓, s. 88.
- ↑ Apalkow 2007 ↓, s. 89-92 (rysunki).
- ↑ Apalkow 2007 ↓, s. 88, 92 (rysunek).
- ↑ Apalkow 2007 ↓, s. 93, tablica 8.
- ↑ Kostriczenko 2016 ↓, s. 27-28
- ↑ Witalij Kostriczenko. Tragedia Floty Czarnomorskiej. „Morza, Statki i Okręty”. Nr 2/1999. IV (15), s. 25, marzec – kwiecień 1999. Magnum-X. ISSN 1426-529X.
- ↑ Andriej Fiedorowych: Razdieł Czornomorskogo fłota w cyfrach i faktach. Fond Impierskogo Wozrożdienija, 2-11-2007. [dostęp 2020-12-15]. (ros.).
- ↑ 8 муниципалитетов Подмосковья организовали бессрочные шефские связи с 7 кораблями ВМФ России и 4 воинскими частями. Ministerstwo Obrony Rosji, 8 września 2017. [dostęp 2022-10-31]. (ros.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Sprawocznik. Tom IV. Diesantnyje i minno-tralnyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2007. ISBN 978-5-8172-0135-2. (ros.).
- A. Car′kow: Rossijskij Wojenno-Morskoj Fłot 2016 g.. 2015, seria: Morskaja Kollekcyja. nr 12(193)/2015.
- W. Kostriczenko. Dien′ Wojenno-Morskogo Fłota 26 ijula 2015 goda wo Władiwostokie i Sewastopole. „Morskaja Kollekcyja”, 2016. nr 2/2016(197): Flotskije kroniki. Wypusk wtoroj. (ros.).
- Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997 – 1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997. (ros.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Морской тральщик "Вице-адмирал Жуков" [online] (ros.). – strona o okręcie z galerią zdjęć