Wieża ciśnień przy ulicy 1 Maja w Raciborzu
50°04′53″N 18°13′13″E/50,081389 18,220278 nr rej. A/847/2021 z 14 lipca 2021[1]
| |
 Wieża widziana z południowego wschodu (2009) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. 1 Maja 8 |
| Typ budynku | |
| Wysokość całkowita |
25 m |
| Ukończenie budowy |
23 września 1874 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Raciborza  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu raciborskiego  | |
| 50°04′53″N 18°13′13″E/50,081389 18,220278
| |
Wieża ciśnień przy ulicy 1 Maja w Raciborzu – wyłączona z eksploatacji, murowana z cegły wieża ciśnień w Raciborzu znajdująca się na terenie miejskiego zakładu wodociągowego (zob. Wodociągi w Raciborzu) przy ulicy 1 Maja 8.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieża ciśnień została oddana do użytku 23 września 1874 roku[a][2]. Tereny pod budowę wieży oraz innych budynków zakładu wykupiono stopniowo, część w 1838 roku (pozyskując także dom strzelecki bractwa strzeleckiego), resztę w roku 1862. Wieża mierzy 25 m wysokości, a pojemność zbiornika z płaskim dnem, wykonanego ze stalowej blachy o grubości 10 mm i osadzonego na wysokości 23 m wynosi 500 m³[3]. Wodę na użytek zbiornika czerpano z pobliskiej Odry. Następnie była ona oczyszczana w filtrach piaskowych i pompowana do zbiornika za pomocą pomp o łącznej mocy 30 KM. Początkowo głównym odbiorcą była kolej sąsiadująca z zakładem, a także rozwijający się raciborski przemysł. W latach 30. XX wieku wieża stała się niewystarczająca dla potrzeb miasta. Podjęto więc decyzję o budowie kolejnej wieży w Starej Wsi (dziś mieszczącej biura oraz jeden z zakładów produkcyjnych producenta słodyczy, firmy Mieszko[4])[5], jednak stara wieża nadal zasilała większą część miasta, gdyż nowo wybudowana wieża wytwarzała zbyt duże ciśnienie[6], a także została wykorzystana przez nazistów w celach ideologicznych i propagandowych. Obecnie raciborski Zakład Wodociągów i Kanalizacji zastanawia się nad komercyjnym wykorzystaniem nieużywanego od lat obiektu[7].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W spisie inwentarza miejskiego zakładu wodociągów podany jest rok 1898, prawdopodobnie w tym roku przeprowadzono jednak gruntowną modernizację.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ WPIS DO REJESTRU ZABYTKÓW (A/847/2021) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-07-14].
- ↑ Grzegorz Wawoczny: Gospodarka wodno-ściekowa w Raciborzu. s. 30.
- ↑ Grzegorz Wawoczny: Gospodarka wodno-ściekowa w Raciborzu. s. 80.
- ↑ Zakłady Przemysłu Cukierniczego Mieszko S.A. fakty i liczby. www.relacje.mieszko.pl. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
- ↑ Grzegorz Wawoczny: Tajemnice wieży ciśnień. www.naszraciborz.pl, 2 listopada 2008. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
- ↑ Zakład Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. – wczoraj i dziś. www.zwikraciborz.pl. [dostęp 2011-02-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-19)]. (pol.).
- ↑ Grzegorz Wawoczny: Wieża ciśnień – szukamy pomysłu. www.naszraciborz.pl, 16 grudnia 2008. [dostęp 2011-02-04]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grzegorz Wawoczny: Gospodarka wodno-ściekowa w Raciborzu. Racibórz: Wydawnictwo i Agencja Informacyjna WAW, 2010. ISBN 978-83-89802-98-9. (pol.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wieża ciśnień w Raciborzu – zasada działania