Wielkopolska Tajna Organizacja Powstańców
| WTOP | |
| Państwo | |
|---|---|
| Historia | |
| Data sformowania |
lato 1942 |
| Data rozformowania |
1 września 1942 |
| Pierwszy dowódca | |
| Dane podstawowe | |
Wielkopolska Tajna Organizacja Powstańców (WTOP) – przejściowa struktura organizacyjna utworzona w 1942 roku dla scalenia z AK grupy redaktorów i kolporterów pisma "Dla ciebie Polsko".
Działalność[edytuj | edytuj kod]
WTOP powołano w konsekwencji rozmów ppor. Konrada Latanowicza ("Profesor") z komendantem Obszaru Zachodniego AK płk. Stanisławem Edwardem Grodzkim[1]. Uzasadnieniem utworzenia WTOP było m.in. zaangażowanie w prace "Dla Ciebie Polsko" licznej rzeszy nauczycieli oraz współpracowników posiadających przeszkolenie wojskowe[2]. Ustalono rotę przysięgi i powołano pierwszych komendantów wojskowych powiatów[3].
Realizacją koncepcji kierował w lecie 1942 por. Jerzy Gawroński ("Skaut"), prowadząc rozmowy w Sosnowcu z płk. Henrykiem Kowalówką. W umowie scaleniowej funkcję tytularnego dowódcy WTOP powierzono płk. Edmundowi Effertowi ("Jan"). AK postawiło jako warunek scalenia natychmiastowe przerwanie wydawania pisma DCP, ponieważ wydawcy byli systematycznie tropieni przez Gestapo[2].
Latanowicz z nieznanych bliżej powodów nawiązał kontakty z Antonim Studenckim ("Bystry"), który na Śląsku dowodził Tajną Organizacją Niepodległościową, scaloną już z AK. Być może chodziło mu o osobisty kontakt z płk. Henrykiem Kowalówką. 31 sierpnia w Tulcach odbyło się spotkanie Latanowicza ze świeżo mianowanym inspektorem rejonowym AK w Środzie, por. Alfredem Furmańskim. Tym samym ogniwa WTOP na terenie powiatu średzkiego i śremskiego włączono do AK[3]. Przejściowe kierownictwo rozwiązało WTOP 1 września 1942 roku, a jego członkowie otrzymali indywidualne przydziały w AK.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ M. Woźniak, Wielkopolska Tajna Organizacjia Powstańców, [w:] Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej, s.628.
- ↑ a b M. Woźniak, Wielkopolska Tajna Organizacji Powstańców, [w:] Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej, s.628.
- ↑ a b Maria Rutowska, Marian Woźniak, Okres okupacji hitlerowskiej [w:] Dzieje Środy Wielkopolskiej, red. Stanisław Nawrocki, t. 2, Środa Wielkopolska, 1990, s. 96-161.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dzieje Środy Wielkopolskiej, red. S. Nawrocki, t. 2, Środa Wielkopolska 1990.
- Encyklopedia konspiracji wielkopolskiej, red. M. Woźniak, Poznań 1998.