Wilhelm Palezieux
Wilhelm Ernst Palezieux (ur. 3 listopada 1906, zm. 1955[1]) – od 15 września 1941 urzędnik dyrekcji budownictwa w Warszawie, od końca 1942 roku w kancelarii rządu Generalnego Gubernatora Hansa Franka jako intendent na Wawelu oraz referent do spraw sztuki. Brał udział w grabieży zbiorów kultury i sztuki na terenie okupowanej Polski[2].
Działalność w Polsce
[edytuj | edytuj kod]
W 1943 roku został następcą Standartenfuehrera SS Kajetana Mühlmanna na stanowisku specjalnego pełnomocnika do spraw zabezpieczenia skarbów sztuki i dóbr kultury w okupowanej Polsce. Od Hansa Franka otrzymał zadanie wyszukania na Dolnym Śląsku obiektu, który mógłby służyć jako biuro (niem. Dienststelle) dla ewakuującego się z Generalnego Gubernatorstwa rządu okupacyjnego. W tym celu wynajął zamek rodziny von Richthoffen w Sichowie (niem. Siechau) koło Jawora, gdzie zdeponowano szereg zrabowanych przez nazistów dzieł sztuki.
Później, uciekając przed Armią Czerwoną, wraz z Frankiem udali się do Bawarii, gdzie pomagał mu ukrywać obrazy Leonarda i Rembrandta. Gdy 4 maja 1945 roku Amerykanie aresztowali Franka, w jego osobistym bagażu znaleziono haftowany złotem ornat fundacji Piotra Kmity, przedstawiający męczeńską śmierć św. Stanisława. Wkrótce potem Palezieux, chcąc zdobyć względy Amerykanów, zdradził im miejsce ukrycia obrazów Leonarda i Rembrandta: Dama z gronostajem i Krajobraz z miłosiernym Samarytaninem, które ukryte były w willi Franka w Fischhausen nad Schliersee, w rejonie Neuhaus[3].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Lost Art Internet Database
- ↑ Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1943-1945, t.II, Warszawa: KIW, 1972.
- ↑ W. Kalicki, Sztuka zagrabiona. [dostęp 2010-08-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-14)].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Okupacja i ruch oporu w Dzienniku Hansa Franka 1943-1945, t.II, Warszawa: KIW, 1972.
- J. R. Kudelski, Tajemnice nazistowskiej grabieży polskich zbiorów sztuki, Warszawa 2004.