Przejdź do zawartości

Wybory parlamentarne na Białorusi w 2008 roku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wybory parlamentarne na Białorusi w 2008 roku odbyły się 28 września[1]. Białorusini wybierali w okręgach jednomandatowych 110 członków Izby Reprezentantów. Demokratyczna opozycja startowała w ramach koalicyjnej listy - Zjednoczone Siły Demokratyczne[2]. O 110 miejsc ubiegało się 279 kandydatów, w tym 70 opozycyjnych[3]. Lokale wyborcze były kontrolowane przez obserwatorów OBWE, Rady Europy[4], WNP i parlamentu Państwa Związkowego Rosji i Białorusi[5].

Okoliczności wyborów

[edytuj | edytuj kod]

W porównaniu do innych krajów europejskich na Białorusi kampania wyborcza była bardzo ograniczona. Zachodni komentatorzy i opozycja spodziewała się fałszerstw i manipulacji ze strony reżimu. Portal Biełorusskij Partizan opublikował tzw. listę Łukaszenki zawierającą spis pięciu opozycjonistów, którzy według planu władz mieli otrzymać miejsca w parlamencie.[6] Jednocześnie w ciągu ostatnich tygodni przed wyborami ożywiły się kontakty pomiędzy przedstawicielami władz białoruskich a Unią Europejską. Białoruś otrzymała zapewnienie o zniesieniu sankcji w zamian za przeprowadzenie uczciwego głosowania.[4] Dużą rolę w nawiązaniu dialogu odegrała polska dyplomacja, która zaproponowała ułatwienia wizowe dla Białorusinów oczekując od reżimu spełnienia określonych wymogów przy organizacji wyborów.[7] Niepokój wśród unijnych urzędników wzbudziły jednak przedwyborcze wypowiedzi Andreja Papowa, rzecznika białoruskiego MSZ, który uznał, że wybory będą testem dla UE na jej obiektywizm, dalekowzroczność, mądrość polityczną i dojrzałość.[8]

Przebieg głosowania

[edytuj | edytuj kod]

Część wyborców uzyskała możliwość przedterminowego głosowania, już od 22 września. Według opozycji stworzyło to pole do nadużyć, gdyż po zamknięciu lokale nie pozostawały pod specjalnym nadzorem[3][9]. Opinie te potwierdzili obserwatorzy OBWE.[10] Z kolei obserwatorzy z ramienia WNP uznali, że wybory były bardzo dobrze zorganizowane.[11]

Wyniki

[edytuj | edytuj kod]
Partia Miejsca +/- Z/S
Komunistyczna Partia Białorusi (Камуністычная партыя Беларусі) 6 -2
Białoruska Partia Agrarna (Беларуская аграрная партыя) 1 -2
Bezpartyjni kandydaci rządu 103 +5


Frekwencja wyborcza przekroczyła 50%, co oznacza, że ich wyniki są wiążące.[12] W nowym parlamencie nie znalazł się ani jeden przedstawiciel opozycji[13]. Frekwencja wyniosła 76,7%[14].

Komentarze i reakcje

[edytuj | edytuj kod]

W związku z trudnościami w prowadzeniu kampanii wyborczej oraz niedopuszczenia opozycji do liczenia głosów, po zamknięciu lokali wyborczych około 300 zwolenników opozycji rozpoczęło manifestację przed biurem Centralnej Komisji Wyborczej w Mińsku.[15] W ocenie Alaksandra Milinkiewicza władze stworzyły jedynie pozory demokracji na czas wyborów, w związku z czym opozycja nie uzna ich wyniku.[16][17] Również według misji obserwacyjnej OBWE wybory nie spełniły standardów demokratycznych.[18] Podobną opinię wyraziły Stany Zjednoczone.[19] Natomiast obserwatorzy z ramienia WNP uznali wybory za wolne i demokratyczne.[20] Przedstawiciele Unii Europejskiej, pomimo wątpliwości, ostatecznie zdecydowali się na kontynuowanie dialogu z przedstawicielami reżimu. W październiku 2008 ministrowie spraw zagranicznych państw członkowskich zdecydowali o półrocznym zawieszeniu sankcji wizowych wobec czołowych polityków białoruskich.[21]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Andrzej Poczobut: Łukaszenka zastrasza opozycję przed wyborami. gazeta.pl, 2008-07-03. [dostęp 2008-09-13].
  2. Opozycja nie zbojkotuje wyborów. rp.pl, 2008-09-12. [dostęp 2008-09-13].
  3. a b Kampanii wyborczej prawie nie ma. rp.pl, 2008-09-26. [dostęp 2008-09-26].
  4. a b OBWE z zadowoleniem o sytuacji przed wyborami. rp.pl, 2008-09-26. [dostęp 2008-09-26].
  5. В Беларуси закончилось голосование на парламентских выборах. korrespondent.net, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-30].
  6. Piotr Kościński: Kto na „liście Łukaszenki”. rp.pl, 2008-09-25. [dostęp 2008-09-26].
  7. Wojciech Lorenz: Mińsk pełznie w stronę Unii. rp.pl, 2008-09-25. [dostęp 2008-09-26].
  8. Aneta Zbiejcik: Łukaszenko: Wybory muszą zostać uznane za demokratyczne. rp.pl, 2008-09-25. [dostęp 2008-09-25].
  9. Przedterminowe głosowanie okazją do manipulacji. rp.pl, 2008-09-27. [dostęp 2008-09-29].
  10. Piotr Zychowicz: "Opozycja nie miała szans". rp.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
  11. Wielki test dla Białorusi. rp.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
  12. Białoruś: wybory są ważne, połowa uprawionych do głosowania poszła do urn. gazeta.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
  13. Parlament bez opozycji?. rp.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
  14. ЦИК РБ::Выборы депутатов Палаты представителей Национального собрания Республики Беларусь третьего созыва
  15. Opozycja na Białorusi grzmi: to nie były uczciwe wybory. gazeta.pl, 2008-09-28. [dostęp 2008-09-29].
  16. OBWE: wybory nie były demokratyczne. rp.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
  17. Białoruś: nie ma miejsca dla opozycji. gazeta.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
  18. OBWE: wybory na Białorusi nie spełniły demokratycznych standardów. gazeta.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
  19. OBWE: wybory na Białorusi niedemokratyczne. TVN24.pl, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-29].
  20. Миссия СНГ признала выборы в Беларуси свободными и демократичными. korrespondent.net, 2008-09-29. [dostęp 2008-09-30].
  21. Łukaszenko może wjechać do Unii. zw.com.pl, 2008-10-13. [dostęp 2008-10-18].