Wybory prezydenckie we Francji w 1965 roku
Wybory prezydenckie we Francji w roku 1965 były pierwszymi od czasu II Republiki (w 1848) powszechnymi wyborami głowy państwa. Urzędujący prezydent Charles de Gaulle zwyciężył w drugiej turze, pokonując ostatecznie przyszłego prezydenta François Mitterranda.
Sytuacja
[edytuj | edytuj kod]Wybory były ważne dla prezydenta de Gaulle’a i jego stronników. Chciał bowiem utwierdzić swój mandat w głosowaniu powszechnym i to już w pierwszej turze. Poprzednio prezydent był wybierany przez parlament, lub (w 1958) przez kolegium elektorskie. Poprawkę wprowadzającą głosowanie bezpośrednie uchwalono w 1963, mimo opozycji wielu sił politycznych. Poprzednio nie chciał wprowadzić jej sam de Gaulle, gdyż prezydent Francji był z urzędu prezydentem Wspólnoty Francuskiej i wtedy kolonie domagałyby się udziału w głosowaniu, co dałoby im, wedle słów samego generała, zbyt wielki wpływ na losy Francji.
Kandydaci
[edytuj | edytuj kod]- Charles de Gaulle, urzędujący prezydent, popierany przez gaullistów i sojuszniczej frakcji skupionej wokół Valéry’ego Giscarda d’Estainga
- François Mitterrand, były wielokrotny minister, obecnie deputowany do zgromadzenia narodowego. Socjalista cieszący się poparciem całej lewicy, włącznie z komunistami
- Jean Lecanuet, lider centroprawicowego i chadeckiego Ludowego Ruchu Republikańskiego, popierany także przez inne, mniejsze środowiska centroprawicowe (wzywał, aby w drugiej turze jego wyborcy „nie głosowali na de Gaulle’a”)
- Jean-Louis Tixier-Vignancour, niezależny kandydat spod znaku skrajnej prawicy, zwolennik „Algierii Francuskiej” (otwarcie poparł w drugiej turze Mitterranda)
- Pierre Marcilhacy, niezależny kandydat o orientacji centroprawicowej
- Marcel Barbu, niezależny
Przedtem pod uwagę brano takich kandydatów, jak np. socjalistyczny mer Marsylii Gaston Deffere z ramienia lewicy i centrum, ale przeciwko komunistom, czy były premier Antoine Pinay (prawica)
Pierwsza tura (5 grudnia 1965)
[edytuj | edytuj kod]Kandydat | Partia | Głosy | Procent |
---|---|---|---|
Charles de Gaulle | Unia Nowej Republiki | 10 828 523 | 44,64% |
François Mitterrand | Federacja Lewicy Demokratycznej i Socjalistycznej | 7 694 003 | 31,72% |
Jean Lecanuet | Ludowy Ruch Republikański | 3 777 119 | 15,57% |
Jean-Louis Tixier-Vignancour | Skrajna prawica | 1 260 208 | 5,19% |
Pierre Marcilhacy | Centroprawica | 415 018 | 1,71% |
Marcel Barbu | Niezależny | 279 683 | 1,15% |
Druga tura (19 grudnia 1965)
[edytuj | edytuj kod]Prezydent | Charles de Gaulle | ||
---|---|---|---|
Oponent | François Mitterrand | ||
Głosy | Zwycięzca: 13 083 699 (55,1%) | Oponent: 10 619 735 (44,9%) |