Wydmuchrzyca

Wydmuchrzyca
	; Wydmuchrzyca piaskowa
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	wiechlinowate
Rodzaj	wydmuchrzyca
	Nazwa systematyczna
	Leymus Hochst.; Flora 31: 118. 21 Feb 1848
	Typ nomenklatoryczny
	Leymus arenarius (Linnaeus) Hochstetter
Synonimy
	Aneurolepidium Nevski; Eremium Seberg & Linde-Laursen; Macrohystrix (Tzvelev) Tzvelev & Prob.; Malacurus Nevski; Microhystrix (Tzvelev) Tzvelev & Prob.;
	Aneurolepidium Nevski; Eremium Seberg & Linde-Laursen; Macrohystrix (Tzvelev) Tzvelev & Prob.; Malacurus Nevski; Microhystrix (Tzvelev) Tzvelev & Prob.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wydmuchrzyca (Leymus Hochst.) – rodzaj roślin z rodziny wiechlinowatych. Obejmuje 55 gatunków występujących w strefie klimatu umiarkowanego na półkuli północnej^[5]^[4], jeden gatunek występuje także w Argentynie i Chile w Ameryce Południowej^[4]^[6]. Gatunkiem typowym i zarazem jedynym przedstawicielem rodzaju w Europie Środkowej i w Polsce jest wydmuchrzyca piaskowa Leymus arenarius^[7].

Rośliny te występują na stepach i wydmach, często na siedliskach zasolonych lub alkalicznych. Wykorzystywane są do umacniania piasków. Wydmuchrzyca piaskowa wykorzystywana jest w Japonii do wyrobu sznurów, mat i papieru. Gatunki północnoamerykańskie stosowane są jako źródło włókien, ziarna i rośliny lecznicze^[6].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Trawy wieloletnie, zwykle kłączowe, o źdźbłach prosto wzniesionych^[5].
Liście: Pochwy liściowe rozcięte niemal do nasady. Języczek liściowy błoniasty. Blaszki liściowe u nasady z uszkami lancetowatymi lub półksiężycowatymi. Blaszki często zwijające się, rzadziej płasko rozpostarte, często sztywne, szorstkie i sine^[5].
Kwiaty: Zebrane po 3–7 (rzadko jest ich mniej, czasem 1) w kłoski, które są siedzące i wyrastają po 2–3 (rzadziej pojedynczo lub w większej liczbie, do 6) z węzłów kwiatostanu złożonego mającego postać równowąskiego, czasem podługowato-jajowatego kłosa. Plewy są równowąskie do lancetowatych, z 1–3 żyłkami, zwykle nie wystającymi, z kilem lub bez, na szczycie zaostrzone lub z krótką ością. Plewka dolna ma 3–7 żyłek, jest zaostrzona, czasem z krótką ością. Ziarniak przylegający do plewki^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj z rodziny wiechlinowatych Poaceae z podrodziny Pooideae i plemienia Triticeae^[8]. W niektórych ujęciach włączany jest tu rodzaj jęczmieniec Hordelymus^[6]. W szerokim ujęciu rodzaju perz Elymus włączane są do niego i Leymus i Hordelymus ^[9].

Wykaz gatunków^[4]^[10]

Leymus aemulans (Nevski) Tzvelev
Leymus ajanensis (J.J.Vassil.) Tzvelev
Leymus akmolinensis (Drobow) Tzvelev – wydmuchrzyca akmolińska
Leymus alaicus (Korsh.) Tzvelev
Leymus altus D.F.Cui
Leymus ambiguus (Vasey & Scribn.) D.R.Dewey
Leymus angustus (Trin.) Pilg. – wydmuchrzyca wąska
Leymus arenarius (L.) Hochst. – wydmuchrzyca piaskowa
Leymus aristiglumis L.B.Cai
Leymus × buriaticus Peschkova
Leymus cappadocicus (Boiss. & Balansa) Melderis
Leymus chinensis (Trin.) Tzvelev – wydmuchrzyca chińska
Leymus cinereus (Scribn. & Merr.) Á.Löve – wydmuchrzyca szara
Leymus condensatus (J.Presl) Á.Löve
Leymus crassiusculus L.B.Cai
Leymus divaricatus (Drobow) Tzvelev
Leymus duthiei (Stapf ex Hook.f.) C.Yen, J.L.Yang & B.R.Baum
Leymus erianthus (Phil.) Dubc.
Leymus × fedtschenkoi Tzvelev
Leymus flavescens (Scribn. & J.G.Sm.) Pilg.
Leymus flexilis (Nevski) Tzvelev
Leymus flexus L.B.Cai
Leymus golmudensis Y.H.Wu
Leymus innovatus (Beal) Pilg.
Leymus × jenisseiensis (Turcz.) Tzvelev
Leymus karelinii (Turcz.) Tzvelev
Leymus komarovii (Roshev.) J.L.Yang & C.Yen
Leymus kopetdaghensis (Roshev.) Tzvelev
Leymus lanatus (Korsh.) Tzvelev
Leymus latiglumis Tzvelev
Leymus leptostachyus L.B.Cai & X.Su
Leymus mollis (Trin.) Pilg. – wydmuchrzyca miękka
Leymus multicaulis (Kar. & Kir.) Tzvelev – wydmuchrzyca wielopędowa
Leymus × multiflorus (Gould) Barkworth & R.J.Atkins
Leymus mundus L.B.Cai & X.Su
Leymus nikitinii (Czopanov) Tzvelev
Leymus obvipodus L.B.Cai
Leymus ordensis Peschkova
Leymus paboanus (Claus) Pilg.
Leymus pacificus (Gould) D.R.Dewey
Leymus paucispiculus L.B.Cai
Leymus pendulus L.B.Cai
Leymus pishanicus S.L.Lu & Y.H.Wu
Leymus pluriflorus L.B.Cai & Tong L.Zhang
Leymus pseudoracemosus C.Yen & J.L.Yang
Leymus pubens H.X.Xiao
Leymus pubinodis (Keng) Á.Löve
Leymus racemosus (Lam.) Tzvelev – wydmuchrzyca groniasta
Leymus × ramosoides Tzvelev
Leymus ramosus (K.Richt.) Tzvelev
Leymus ruoqiangensis S.L.Lu & Y.H.Wu
Leymus salina (M.E.Jones) Á.Löve
Leymus secalinus (Georgi) Tzvelev
Leymus shanxiensis G.H.Zhu & S.L.Chen
Leymus sibiricus (Trautv.) J.L.Yang & C.Yen
Leymus × sphacelatus Peschkova
Leymus spiniformis L.B.Cai & X.Su
Leymus tianschanicus (Drobow) Tzvelev
Leymus triticoides (Buckley) Pilg.
Leymus × tuvinicus Peschkova
Leymus × vancouverensis (Macoun ex Vasey) Pilg.
Leymus villosissimus (Scribn.) Tzvelev
Leymus yiunensis N.R.Cui & D.F.Cui

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-31] (ang.).
↑ Leymus Hochstetter. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-10-05].
↑ ^a ^b ^c ^d Leymus Hochst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-05].
↑ ^a ^b ^c ^d Leymus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-10-05].
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 525, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 108, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ Genus Leymus Hochst.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-10-05].
↑ MarianM. Falkowski MarianM. (red.), Trawy polskie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 215, ISBN 83-09-00593-8, OCLC 10062340 .
↑ Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 114. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-31] (ang.).

[ing-3] Leymus Hochstetter. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-10-05].

[powo-4] Leymus Hochst.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-10-05].

[china-5] Leymus. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-10-05].

[mabb-6] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 525, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[checklist-7] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 108, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[grin-8] Genus Leymus Hochst.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-10-05].

[falk-9] MarianM. Falkowski MarianM. (red.), Trawy polskie, wyd. 1, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1982, s. 215, ISBN 83-09-00593-8, OCLC 10062340 .

[gawrys-10] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 114. ISBN 978-83-925110-5-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]