Wyprawa na Mahdijję (1087)

Wyprawa na Mahdijję

Wyprawy krzyżowe
Czas	1087
Miejsce	Mahdija
Terytorium	współczesna Tunezja
Przyczyna	pirackie najazdy muzułmanów na Italię
Wynik	wygrana chrześcijan
Strony konfliktu
Republika Pizy Republika Genui Republika Amalfi Papiestwo Zirydzi
Dowódcy
Hugo z Pizy
Siły
nieznane nieznane
Straty
nieznane, prawdopodobnie niewielkie nieznane, prawdopodobnie duże
brak współrzędnych

Wyprawa na Mahdijję miała miejsce w sierpniu 1087 roku. Była to zorganizowana ekspedycja militarna kupieckich miast Italii, wymierzona przeciwko muzułmańskim piratom z Mahdijji. Twierdza ta znajdowała się wówczas na terytorium Zirydów, islamskiej dynastii pochodzenia berberskiego, która rządziła zachodnimi ziemiami Północnej Afryki. Samo miasto było jednak pod kontrolą władców z Banu Tamim, jednego z największych i najznaczniejszych arabskich plemion, którzy uczynili z niego bazę dla piratów najeżdżających wybrzeża Italii.

Powtarzające się zbrojne rajdy piratów wywołały zdecydowaną reakcję miast italskich, zwłaszcza Pizy i Genui. Gospodarka tych miast była oparta na handlu i transporcie morskim, traciły zatem najwięcej na działalności berberyjskich piratów. Dążyły poza tym do zdobycia kontroli nad jak największą liczbą szlaków handlowych i często zbrojnie angażowały się po stronie władców, gotowych przyznać im specjalne przywileje w zamian za wsparcie floty (przykładem może być pomoc jakiej niektóre miasta italskie udzielały Normanom w kampaniach na Sycylii).

W wyprawie wziął również udział Pantaleon z Amalfi, kupieckiego miasta znajdującego się pod dominacją Normanów. Na czele wyprawy stanął Hugo z Pizy, choć nie jest do końca pewne, gdyż główne źródło opisujące losy wyprawy – Carmen in victoriam Pisanorum – powstało w tym właśnie mieście i z tego powodu może nie być obiektywne. Wyprawa uzyskała nie tylko poparcie Matyldy Toskańskiej, ale i papieża Wiktora III, który udzielił jej uczestnikom specjalnego odpustu.

Atak na Mahdijję zakończył się zdecydowanym zwycięstwem Włochów, miasto, mimo silnych obwarowań, zostało zdobyte i złupione. Nie udało się go jednak utrzymać. Sama wyprawa nie miało wielkiego znaczenia strategicznego i nie zmieniała znacząco układu sił w zachodniej części basenu Morza Śródziemnego. Miała jednak duże znaczenie psychologiczne – berberyjscy piraci, postrach ludności żyjącej na wybrzeżach współczesnych Francji, Włoch i Hiszpanii, mógł zostać pokonany i rozbity. Wyprawa była też zapowiedzią wzrostu znaczenia kupieckich miast Italii, które w przyszłości niemal całkowicie przejmą kontrolę nad handlem na Morzu Śródziemnym. Wyprawa stanowiła także znak czasów – błogosławieństwo Stolicy Apostolskiej skłania wielu historyków do wniosku iż była to zapowiedź pojawienia się w chrześcijańskiej Europie ruchu krzyżowego.

Bibliografia

• Cowdrey H.E.J., The Mahdia Campaign of 1087, „The English Historical Review”, 92:362, styczeń 1977.
• Erdmann Carl, The Origin of the Idea of Crusade, Wydawnictwo Uniwersytetu Princeton, 1977.
• Carmen in vicotriam Pisanorum w The Latin Library