Wężymord czarny korzeń

Wężymord czarny korzeń
	; Scorzonera hispanica w ogrodzie botanicznym
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Cichorioideae
Rodzaj	wężymord
Gatunek	wężymord czarny korzeń
	Nazwa systematyczna
	Scorzonera hispanica L.; Sp. pl. 2:791. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku

Wężymord czarny korzeń, czarne korzonki, skorzonera^[3] (wym. /skor-zonera/, nie: /skożonera/) (Scorzonera hispanica L.) – gatunek rośliny warzywnej z rodziny astrowatych. Pochodzi z południowej i środkowej Europy oraz części Azji (Syberia Zachodnia, Kaukaz, Zakaukazie, Dagestan)^[4]. Jest uprawiany w niektórych krajach świata.

Morfologia

Pokrój: Roślina dwuletnia.
Liście: Długie, wąskie.
Kwiat: Pęd kwiatowy osiąga wysokość 60–130 cm. Kwiatostan przybiera formę koszyczka o języczkowatych, żółtych kwiatach.
Korzeń: Korzeń spichrzowy dorasta do 30 cm długości, ma ciemnobrunatną lub czarną skórkę, miąższ biały^[3].

Zastosowanie

Korzeń spichrzowy wydzielający sok mleczny jest jadalny, w smaku przypomina szparagi, jednak smak jest mniej delikatny. Jest bardzo sycący i nie posiada włókien. Zawiera sód, potas, magnez, wapń, żelazo, fosfor, chlor, karoten, witaminy: E, B₁, B₂, C oraz kwas nikotynowy. Rośnie w klimacie umiarkowanym, sadzony wiosną dojrzewa w listopadzie.

Nazwa

Nazwa wężymord pochodzi z czasów, gdy w medycynie ludowej używano tego warzywa jako antidotum na jad żmij^[5]. Polska nazwa skorzonera (wym. /r-z/) oraz łacińska nazwa rodzajowa Scorzonera pochodzi z włoskiego scorzone (wąż, żmija), hiszpańskiego escorzonera, katalońskiego escurçonera (żmija)^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
↑ ^a ^b Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 198.
↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
↑ Eliza Mianowska, Jan Wiśniewski, Sprzedawca owoców i warzyw doradza klientom, Zakład Wydawnictw CRS, Warszawa, 1975, s.69
↑ Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Plant Names. CRC Press, 1999, s. 2439. ISBN 0-8493-2678-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).

[pwn-3] Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 198.

[grin-4] Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].

[5] Eliza Mianowska, Jan Wiśniewski, Sprzedawca owoców i warzyw doradza klientom, Zakład Wydawnictw CRS, Warszawa, 1975, s.69

[6] Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Plant Names. CRC Press, 1999, s. 2439. ISBN 0-8493-2678-8.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]