Władysław Fedorowicz (inżynier)

Władysław Fedorowicz
Data i miejsce urodzenia	5 czerwca 1902 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	27 kwietnia 1983 ; Słupsk
	Burmistrz Słupska
Okres	od 24 kwietnia 1945; do 11 sierpnia 1945
Przynależność polityczna	PPS
Poprzednik	Walter Sperling
Następca	Teofil Kuna
	Inżynier
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Władysław Fedorowicz (ur. 5 czerwca 1902 w Warszawie, zm. 27 kwietnia 1983 w Słupsku) – polski inżynier, pierwszy powojenny burmistrz Słupska, działacz społeczny.

Życiorys

Młodość i wykształcenie

Urodził się 5 czerwca 1902 w Warszawie^[1]. Ukończył gimnazjum w Łomży, a następnie w 1923 roku Państwową Szkołę Budowy Maszyn i Elektrotechniki im. H. Wawelberga i S. Rotwanda w Warszawie. Pracę zawodową rozpoczął w Państwowej Fabryce Karabinów (później znanej jako VIS) w Warszawie; od 1925 roku pracował w Zakładach Mechanicznych „Lilpop, Rau i Loewenstei” S.A W 1920 założył Robotniczy Klub Sportowy „Znicz” w Pruszkowie, był kolejno jego sekretarzem i wiceprzewodniczącym^[2]. Członek Robotniczego Sportowego Komitetu Okręgowego w Warszawie. W 1923 roku wstąpił do Polskiej Partii Socjalistycznej.

Strajk w zakładach Lilpopa

Zaangażował się w działalność PPS i poparł strajk robotników w zakładach Lilpopa za co został zwolniony^[3]. Znalazł pracę na południu kraju w Sanoku.

Sanok

Objął stanowisko kierownika produkcji w zakładach Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów – L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper, Spółka Akcyjna, Fabryka Sanocka (obecnie Autosan).

Po wybuchu wojny w 1939 roku kierował ewakuacją fabryki na wschód, jednak pociąg został zbombardowany i Władysław Fedorowicz wrócił do Sanoka. W czasie wojny ukrywał się w okolicznych wsiach i w górach, gdyż groziło mu wywiezienie do obozu. Powrócił do pracy w fabryce dzięki interwencji ówczesnego dyrektora fabryki Karola Górniaka i uzyskanej gwarancji bezpieczeństwa (ze względu na strategiczną dla okupanta rolę sanockiej fabryki w czasach aktywnego frontu wschodniego) i pracował tam do 1945 roku^[1].

Burmistrz Słupska

Tuż po zakończeniu działań wojennych Centralny Komitet Wykonawczy PPS skierował go na ziemie odzyskane^[1]. 15 maja 1945 przybył do Słupska i założył pierwszą komórkę PPS w Słupsku^[4]^[5]. Został pierwszym po wojnie burmistrzem Słupska. Najważniejsze sprawy, którymi się zajmował, to:

zapewnienie wyżywienia dla mieszkańców miasta,
utworzenie straży pożarnej i milicji,
przejęcie szpitali i zorganizowanie służby zdrowia,
przejęcie infrastruktury miejskiej i zapewnienie jej funkcjonowania (gazowania, wodociągi, elektrownia, tramwaje),
zorganizowanie sprawnej administracji oraz podjęcie działań umożliwiających rozpoczęcie nowego roku szkolnego.

W latach 1946–1948 był przewodniczącym Powiatowej Rady Narodowej w Słupsku, następnie rozpoczął pracę w MPGK^[6], gdzie dzięki jego zaangażowaniu przywrócono komunikacje tramwajowa^[7]. Następnie pracował w Słupskich Fabrykach Mebli, w Miejskim Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym, a także w Wojewódzkim Biurze Projektów Budownictwa Wiejskiego. Udzielał się także w NOT, PTTK, LOP i STSK. Był współzałożycielem Koła Pierwszych Słupszczan i jego pierwszym przewodniczącym^[8]. Zmarł 27 kwietnia 1983 w wieku 80 lat. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Słupsku^[9].

W Złotej Księdze Miasta Słupska dokonał wpisu:

„Dnia 26 kwietnia 1945 roku w szóstym roku trwania wielkiej wojny światowej, otwieram nową historię prastarego grodu słowiańskiego, powracającego na zawsze do Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwszy Burmistrz Miasta Władysław Fedorowicz”^[1].

8 września 1985 roku dla uczczenia pamięci Władysława Fedorowicza została odsłonięta tablica pamiątkowa na frontonie budynku, w którym w 1945 roku mieścił się pierwszy Urząd Miasta (róg al. Wojska Polskiego i ul. S. Starzyńskiego).

Życie prywatne

Syn Jana i Zofii Piotrowskiej. Poślubił Elżbietę Witas (1903–1974). Jego starszy syn Jerzy Fedorowicz był artystą awangardowym.

Odznaczenia

medal 650-lecia miasta Słupska
medal „Zasłużony dla miasta Słupska”
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ElżbietaE. Wisławska ElżbietaE., Znani słupszczanie. Szkice biograficzne z powojennych dziejów miasta, wyd. 1, Słupsk: LenART, 2003, ISBN 83-917334-8-3, OCLC 705578571 [dostęp 2020-05-10] .
↑ JanJ. Eljaszewicz JanJ., Z dziejów ruchu sportowego w Pruszkowie w latach 1916–1974, wyd. pierwsze, Pruszków, ISBN 978-83-62144-37-2, OCLC 1008758945 [dostęp 2020-05-10] .
↑ MarikaM. Kuźmicz MarikaM. i inni, Ludmiła Popiel, Jerzy Fedorowicz, Warszawa: Fundacja Arton – Arton Foundation, 2019, ISBN 978-83-956488-0-9, OCLC 1150570120 [dostęp 2020-05-10] .
↑ StanisławS. Łach StanisławS., Przemiany społeczno-polityczne na Pomorzu Zachodnim, 1945–1950, Wydawnictwo Poznańskie, 1978 .
↑ HieronimH. Rybicki HieronimH., Partie i stronnictwa polityczne na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1947, Wadawnictwo Poznańskie, 1967 .
↑ Historia [online], www.mzk.slupsk.pl [dostęp 2020-05-10] .
↑ C.I.T.C.I.T. Słupsk C.I.T.C.I.T., Słupski Tramwaj [online] [dostęp 2020-05-10] (pol.).
↑ StanisławS. Turczyk StanisławS., 50-lecie działalności Słupskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego: 1964–2014, Słupskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 2014, ISBN 978-83-928667-4-9 , Publikacja ta została udostępniona na podstawie art. 28 p. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2006 nr 90, poz. 631). Publikacja dostępna wyłącznie na terenie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku.
↑ Władysław Fedorowicz. slupsk.grobonet.com. [dostęp 2021-09-01].

[:4-1] ElżbietaE. Wisławska ElżbietaE., Znani słupszczanie. Szkice biograficzne z powojennych dziejów miasta, wyd. 1, Słupsk: LenART, 2003, ISBN 83-917334-8-3, OCLC 705578571 [dostęp 2020-05-10] .

[2] JanJ. Eljaszewicz JanJ., Z dziejów ruchu sportowego w Pruszkowie w latach 1916–1974, wyd. pierwsze, Pruszków, ISBN 978-83-62144-37-2, OCLC 1008758945 [dostęp 2020-05-10] .

[:3-3] MarikaM. Kuźmicz MarikaM. i inni, Ludmiła Popiel, Jerzy Fedorowicz, Warszawa: Fundacja Arton – Arton Foundation, 2019, ISBN 978-83-956488-0-9, OCLC 1150570120 [dostęp 2020-05-10] .

[:0-4] StanisławS. Łach StanisławS., Przemiany społeczno-polityczne na Pomorzu Zachodnim, 1945–1950, Wydawnictwo Poznańskie, 1978 .

[:1-5] HieronimH. Rybicki HieronimH., Partie i stronnictwa polityczne na Pomorzu Zachodnim w latach 1945–1947, Wadawnictwo Poznańskie, 1967 .

[6] Historia [online], www.mzk.slupsk.pl [dostęp 2020-05-10] .

[7] C.I.T.C.I.T. Słupsk C.I.T.C.I.T., Słupski Tramwaj [online] [dostęp 2020-05-10] (pol.).

[:2-8] StanisławS. Turczyk StanisławS., 50-lecie działalności Słupskiego Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego: 1964–2014, Słupskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne, 2014, ISBN 978-83-928667-4-9 , Publikacja ta została udostępniona na podstawie art. 28 p. 3 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U. 2006 nr 90, poz. 631). Publikacja dostępna wyłącznie na terenie Miejskiej Biblioteki Publicznej w Słupsku.

[9] Władysław Fedorowicz. slupsk.grobonet.com. [dostęp 2021-09-01].

[:2-10] .o

[:1-11] w 1951 p.o.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[A]

[B]

Burmistrzowie Słupska	Władysław Fedorowicz (1945) Teofil Kuna (1945) Klemens Czarnecki^[A] (1945–1946)
Prezydenci Słupska w PRL	Heliodor Szmyciński (1946) Leopold Przewoźniczek^[A] (1946) Jerzy Kowalski (1946–1947) Franciszek Czupryniak (1947–1949) Julian Gryczuk (1949–1950)
Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Słupsku	Jan Szurkiewicz (1950) Jerzy Poznakowski^[B] (1950–1952) Mieczysław Jankowski^[A] (1952) Edmund Gryz (1952–1953) Klemens Sykutera (1953–1954) Bernard Butowski (1954–1956) Klemens Cieślak (1956–1961) Jan Stępień (1961–1969) Włodzimierz Tyras (1969–1973)
Prezydenci Słupska w PRL	Włodzimierz Tyras (1973–1975) Stanisław Laskus (1975–1979) Edmund Retzlaff (1979–1982) Stanisław Szyszko^[A] (1982) Antoni Bernatowicz (1982–1986) Maciej Kobyliński (1986–1990)
Prezydenci Słupska w III RP	Wiesław Kurtiak (1990–1991) Teresa Krasowska (1991–1994) Jerzy Mazurek (1994–2001) Jerzy Wandzel (2001–2002) Maciej Kobyliński (2002–2014) Robert Biedroń (2014–2018) Krystyna Danilecka-Wojewódzka (od 2018)