Zadra (kolejka górska)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Zadra
Energylandia
Ilustracja
Status

działa

Data otwarcia

22 sierpnia 2019

Typ

hybrydowy hyper coaster

Model

I-Box Track

Producent

Rocky Mountain Construction

Projektant

Alan Schilke

Parametry techniczne
Napęd

łańcuch

Wysokość

62,8 m

Prędkość

121 km/h

Długość

1 316 m

Max kąt spadku

90°

Max przeciążenie

4 g

Liczba inwersji

3

Inwersje

zero-g-stall, step-up under flip, zero-g-roll

Liczba pociągów

2

Układ pociągu

12 × 2 os. w rzędzie

Inne informacje
Czas przejazdu

1 m 50 s

Przepustowość

1 050 pas./h

Min wzrost

140 cm

Koszt budowy

14,5 mln EUR

Strona internetowa

Zadra – najwyższa na świecie hybrydowa (stalowo-drewniana)[1][2][3] kolejka górska typu hyper coaster otwarta 22 sierpnia 2019 roku w parku rozrywki Energylandia w Polsce, zbudowana przez amerykańskie przedsiębiorstwo Rocky Mountain Construction przy współpracy z europejskim przedstawicielem firmy – Vekomą[3][4][5]. Do czasu otwarcia w Stanach Zjednoczonych 11 marca 2022 roku roller coastera o identycznej wysokości 62,8 m, Iron Gwazi, Zadra była także najszybszym (121 km/h) i najbardziej stromym (90°) roller coasterem hybrydowym na świecie (nowy rekord to odpowiednio 122,3 km/h oraz 91°)[6]. Pierwszy egzemplarz modelu I-Box zbudowany od podstaw, niebędący modernizacją starej drewnianej kolejki górskiej[2]. Całkowity koszt budowy wyniósł 61,5 mln zł, z czego 20 mln zł pokryto z dofinansowania uzyskanego z Funduszy Europejskich[7].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W grudniu 2017 roku park ogłosił wyniki przetargu na budowę trzech nowych kolejek górskich do 2020 roku, w tym drewnianej kolejki górskiej[8].

W dniu 27 października 2018 roku park zwołał konferencję prasową, na której ogłosił budowę nowej strefy tematycznej Smoczy Gród, którego główną atrakcją będzie nowy drewniany roller coaster[9].

W listopadzie 2018 roku Alan Schilke, jeden z projektantów, potwierdził w wywiadzie udzielonym w ramach targów IAAPA, że Zadra będzie pierwszą kolejką górską RMC wykonaną w technologii I-Box Track budowaną od podstaw i nie będącą modernizacją istniejącej drewnianej kolejki[2].

W kolejnym wywiadzie udzielonym pod koniec listopada 2018 roku A. Schilke potwierdził, że Zadra odbierze rekord najszybszej i najwyższej kolejce hybrydowej świata – Steel Vengeance w parku Cedar Point (62,5 m, 119,1 km/h) – oraz wyrówna jej rekord największego kąta pierwszego spadku (90°) na kolejce hybrydowej[1].

W listopadzie 2018 roku rozpoczęła się budowa fundamentów pod podpory kolejki[10].

W grudniu 2018 roku na swoje miejsce trafiła drewniana konstrukcja pierwszych podpór roller coastera[11].

W styczniu 2019 roku magazyn branżowy First Drop wydawany przez klub European Coaster Club podał, że wysokość kolejki wyniesie ok. 62,8 m, a długość ok. 1 300 m[12].

W lutym 2019 na plac budowy dostarczone zostały pierwsze fragmenty toru kolejki[13].

W nocy z 10 na 11 marca 2019 roku konstrukcja nieukończonej kolejki została uszkodzona w wyniku działania porywistego wiatru, którego prędkość dochodziła do ok. 110 km/h[14]. Następnego dnia park poinformował, że rozpoczęło się sprzątanie placu budowy, a termin otwarcia roller coastera w 2020 roku nie jest zagrożony[15][16].

21 maja 2019 roku zainstalowany został najwyższy element konstrukcji podpierającej główne wzniesienie kolejki.

Pod koniec maja 2019 roku zespół budujący kolejkę został poszerzony o osoby biorące do tej pory udział w budowie kolejki Untamed w parku Walibi Holland, która zakończyła się 16 maja[17].

W czerwcu 2019 zainstalowano ostatni stalowy element głównego wzniesienia, pierwszy spadek oraz większość drewnianych podpór wraz z fragmentami toru[18].

W pierwszej połowie lipca 2019 roku zainstalowane zostały tory głównej inwersji roller coastera: zero-g-stall[19].

22 lipca 2019 roku zainstalowany został ostatni fragment toru kolejki.

5 sierpnia 2019 roku na tor trafił pierwszy z dwóch pociągów kolejki[20].

15 sierpnia 2019 roku odbył się pierwszy przejazd testowy[21].

19 sierpnia 2019 roku park ogłosił datę otwarcia kolejki – 22 sierpnia 2019 roku – oraz przedstawił nagranie z przejazdu testowego[22].

22 sierpnia 2019 roku kolejka została otwarta dla gości parku[4].

10 września 2022 roku Zadra znalazła się na 26. miejscu rankingu 50 najlepszych stalowych kolejek górskich świata czasopisma Amusement Today i jako pierwszy polski roller coaster otrzymał nagrodę Golden Ticket Award[23].

Technologia budowy[edytuj | edytuj kod]

Zero-g-stall

Zadra stanowi egzemplarz modelu I-Box firmy RMC. Model ten charakteryzuje się całkowicie stalową konstrukcją szyn i łączników, które mogą być podparte zarówno stalowymi, jak i drewnianymi podporami, w przeciwieństwie do klasycznej drewnianej kolejki górskiej, w przypadku których szyna posiada drewnianą podstawę (ang. stack), pokrytą z wierzchu cienką blachą stalową (ang. running steel)[24].

W swojej kampanii reklamowej, uruchomionej z okazji otwarcia roller coastera, park błędnie określił Zadrę jako kolejkę górską drewnianą (ang. wooden coaster), podczas gdy według standardów branży model I-Box stanowi kolejkę górską stalową (stalowy tor) o hybrydowej konstrukcji podpór (stalowo-drewnianej)[25]. Niejasna była również sytuacja dotycząca ostatecznej wysokości konstrukcji, którą park określał w swoich materiałach jako 61, 63, a nawet 63,8 m. Podana wysokość 62,8 m pochodzi z wywiadu udzielonego w 2018 roku magazynowi branżowemu First Drop przez projektanta kolejki, Alana Schilke[4]. W 2021 roku producent atrakcji potwierdził wymienione w wywiadzie parametry techniczne[3].

Opis przejazdu[edytuj | edytuj kod]

Zero-g-roll

Pociąg opuszcza stację i wykonuje skręt o 100° w prawo, po czym rozpoczyna wjazd na główne wzniesienie o wysokości 62,8 m, z którego zjeżdża pod kątem 90°. Następnie pokonuje długie i niskie wzniesienie z jednoczesnym lekkim skrętem w prawo, po czym wykonuje nawrót o 180° w lewo w połączeniu z ujemnymi przeciążeniami (tzw. airtime) i zjazdem w postaci slalomu. Po wykonaniu lekkiego skrętu w prawo pociąg pokonuje pierwszą inwersję, tj. zero-g-stall, stanowiący wzniesienie z nieważkością (0 g) pokonywane w pozycji odwróconej, z jednoczesnym przejazdem przez dwa niewielkie otwory w podporach pierwszego spadku (keyhole, "dziurka od klucza"). Następnie pociąg wykonuje skręt w lewo o 270°, w połowie drogi pochylając się na zewnątrz, zamiast do wewnątrz, co generuje przeciążenia ujemne (wave turn), po czym skręca w prawo o 90°, przejeżdża przez kolejną "dziurkę od klucza" i pokonuje wzniesienie z silnymi przeciążeniami ujemnym (ejector airtime hill). Następnie pokonuje drugą inwersję – step-up under flip – stanowiący podjazd na wzniesienie z jednoczesnym obrotem o 270° w lewo, a następnie zjazd w prawo z nawrotem o 180° wewnątrz gęstej struktury drewnianych podpór. Następnie pociąg pokonuje resztę zjazdu ze wzniesienia w dwóch etapach (double down), niskie wzniesienie w kształcie litery S (s-turn with airtime) oraz ostatnią inwersję (prawoskrętny 270° zero-g-roll), skręca w lewo o 90°, zostaje wyhamowany i powraca na stację[26]. W wielu miejscach tor zbliża się na niewielką odległość do podpór kolejki, dając złudzenie nadchodzącego zderzenia z głowami pasażerów (tzw. headchopper).

Tematyzacja[edytuj | edytuj kod]

Zadra stanowi część strefy tematycznej parku pod nazwą Smoczy Gród, stylizowanej na średniowieczną osadę z elementami znanymi ze światów literatury fantasy[18]. Podpory w naturalnym kolorze drewna, tor ciemnoczerwony. Przód pociągu stylizowany na głowę smoka wykonaną z drewna i metalu.

Miejsce w rankingach[edytuj | edytuj kod]

W 2022 roku Zadra trafiła do rankingu 50 najlepszych stalowych kolejek górskich świata czasopisma Amusement Today i jako pierwsza polska kolejka górska otrzymała nagrodę Golden Ticket Award.

Golden Ticket Awards – Top 50 stalowych kolejek górskich
2019 2020 2021 2022 2023
–[27] ×[28] –[29] 26[23] 32[30]

Ze względu na zbyt późną datę otwarcia, roller coaster Zadra nie mógł zostać wpisany do rankingu European Star Award dziesięciu najlepszych nowych kolejek górskich otwartych w 2019 roku w Europie. Nagroda za pierwsze miejsce trafiła w 2019 roku do roller coastera Untamed w parku Walibi Holland, zbudowanego przez tego samego producenta[31].

Zadra zajęła 1. miejsce w rankingu World of Parks Awards najlepszych dużych kolejek górskich w Europie w 2020 roku na podstawie głosów gości europejskich parków rozrywki[32].

European Star Award – Top 10 stalowych kolejek górskich w Europie
2019 2020 2021 2022
–[31] 3[33] × 3[34]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Rocky Mountain Construction (RMC) IAAPA 2018 Interview With Alan Schilke - Design Engineer!. Midway Mayhem 2018-11-25. [dostęp 2018-11-26].
  2. ↑ a b c Alan Schilke IAAPA 2018 Interview - RMC 2019, Raptor Track, and More!. Coaster Studios 2018-11-14. [dostęp 2018-11-15].
  3. ↑ a b c Zadra - Rocky Mountain Construction [online], web.archive.org, 26 maja 2021 [dostęp 2021-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-26].
  4. ↑ a b c Zadra - Energylandia (Zator, Malopolskie, Poland) [online], rcdb.com [dostęp 2018-10-27] (ang.).
  5. ↑ Laurent Kot, Energylandia (Pologne) - Wonder World, „Wonder World” [dostęp 2018-10-29] (fr.).
  6. ↑ Iron Gwazi - Busch Gardens Tampa (Tampa, Florida, United States) [online], rcdb.com [dostęp 2022-03-11].
  7. ↑ Fundusze Europejskie - ENERGYLANDIA - Rodzinny Park Rozrywki w Zatorze [online], web.archive.org, 14 lutego 2020 [dostęp 2020-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2020-02-14].
  8. ↑ Przetargi - ENERGYLANDIA - Rodzinny Park Rozrywki w Zatorze [online], 14 grudnia 2017 [dostęp 2018-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2017-12-14].
  9. ↑ EnergyLandia: Wiemy jak zagospodarują ponad 150 hektarów! Cz.1 | PARKMAG - Portal parków rozrywki [online], parkmag.pl [dostęp 2018-10-27] [zarchiwizowane z adresu 2018-10-28] (pol.).
  10. ↑ Energylandia (Pologne) [online], StarParc.be [dostęp 2019-01-27] [zarchiwizowane z adresu 2019-01-28] (fr.).
  11. ↑ Bouwwerken RMC-Coaster in Energylandia gaan de hoogte in [online], Themeparkfreaks [dostęp 2019-01-04] (niderl.).
  12. ↑ Energylandia to Grow!, „First Drop” (104), European Coaster Club, 2019, s. 50 [dostęp 2019-01-25].
  13. ↑ Energylandia começa a construir maior montanha-russa híbrida do mundo [online], HapFun, 20 lutego 2019 [dostęp 2019-02-22] [zarchiwizowane z adresu 2019-02-22] (port. braz.).
  14. ↑ Bogumił Storch, Park rozrywki w Zatorze. Wichura tutaj też narobiła szkód [online], Gazetakrakowska.pl [dostęp 2019-03-11] (pol.).
  15. ↑ Energylandia. Straty po wichurze na budowie największego na świecie drewnianego rollercoastera [ZDJĘCIA] [online], myszkow.naszemiasto.pl, 12 marca 2019 [dostęp 2019-03-12] (pol.).
  16. ↑ Houten achtbaan in Polen ingestort door zware storm [online], Looopings, 11 marca 2019 [dostęp 2019-06-24] (niderl.).
  17. ↑ Zadra bouwupdate [online], Pret-Parken.com, 19 maja 2019 [dostęp 2019-05-22] (niderl.).
  18. ↑ a b Alexander Louis, „Zadra“ in EnergyLandia erreicht höchsten Punkt: Spektakuläre Hybrid-Achterbahn im Aufbau! [online], Parkerlebnis.de, 20 czerwca 2019 [dostęp 2019-06-24] (niem.).
  19. ↑ Construção da Zadra avança rapidamente no Energylandia [online] [dostęp 2019-07-10] [zarchiwizowane z adresu 2019-07-10] (port. braz.).
  20. ↑ Zadra in Energylandia opent al op 15 augustus! [online], Themeparkfreaks [dostęp 2019-08-15] (niderl.).
  21. ↑ Wonder World, Un gigantesque grand huit en bois à inversions arrive en Pologne [online], StarParc.be [dostęp 2019-08-16] (fr.).
  22. ↑ Energylandia zaprasza na najwyższy na świecie drewniany roller coaster - FILM, FOTO [online], Fakty Oświęcim, 19 sierpnia 2019 [dostęp 2019-08-19] (pol.).
  23. ↑ a b 2022 GTA Winners – The Golden Ticket Awards | Presented by Amusement Today [online], web.archive.org, 12 września 2022 [dostęp 2022-09-12] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-12].
  24. ↑ IBOX TRACK [online], Rocky Mountain Construction, 31 lipca 2018 [dostęp 2019-08-24] (ang.).
  25. ↑ Zadra - Energylandia (Zator, Małopolskie, Poland) [online], web.archive.org, 24 sierpnia 2019 [dostęp 2019-08-24] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-24].
  26. ↑ Energylandia RMC presentation. Thomas Codling 2018-10-27. [dostęp 2018-10-27].
  27. ↑ 2019 Top Steel [online], The Golden Ticket Awards | Presented by Amusement Today, 7 września 2019 [dostęp 2019-09-13] (ang.).
  28. ↑ The 2020 Golden Ticket Awards – The Golden Ticket Awards | Presented by Amusement Today [online], web.archive.org, 5 października 2020 [dostęp 2020-10-05] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-05].
  29. ↑ 2021 GTA Winners – The Golden Ticket Awards | Presented by Amusement Today [online], web.archive.org, 25 stycznia 2022 [dostęp 2022-01-25] [zarchiwizowane z adresu 2022-01-25].
  30. ↑ 2023 GTA Winners – The Golden Ticket Awards | Presented by Amusement Today [online], web.archive.org, 8 marca 2024 [dostęp 2024-03-08] [zarchiwizowane z adresu 2024-03-08].
  31. ↑ a b Kirmes & Park Revue 2019 Extra Issue, „Kirmes & Park Revue International”, 16 września 2019, ISSN 1436-6526.
  32. ↑ Publikums Award Worldofparks-Award EU Voting [online], web.archive.org, 2 września 2021 [dostęp 2021-09-02] [zarchiwizowane z adresu 2021-09-02].
  33. ↑ Frank Lanfer, European Star Awards 2020, [w:] Frank Lanfer (red.), Europe's Best Major Theme Parks, „Kirmes & Park Revue International”, 2020 (12), Reichertshausen: Gemi Verlags GmbH, 1 grudnia 2020, s. 8, ISSN 1436-6525.
  34. ↑ European Star Award 2022 - Zator Turystyka [online], web.archive.org, 16 września 2022 [dostęp 2022-09-16] [zarchiwizowane z adresu 2022-09-16].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

  • POV – symulacja przejazdu przygotowana przez RMC i przedstawiona na konferencji prasowej,
  • POV – nagranie przejazdu testowego z punktu widzenia pasażera.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zadra_(kolejka_górska)&oldid=73619988”