Zamek Fiľakovo

Zamek Fiľakovo

Widok na zamek z lotu ptaka
Państwo	Słowacja
Kraj	bańskobystrzycki
Miejscowość	Fiľakovo
Zniszczono	1682
Położenie na mapie kraju bańskobystrzyckiego Ruiny zamku Fiľakovo
Położenie na mapie Słowacji Ruiny zamku Fiľakovo
48°16′18″N 19°49′31″E
Strona internetowa

Widok na ruiny i fragment wału tufowego

Widok na zamek średni: Baszta Zegarowa i studnia

Zamek Fiľakovo (słow. Fiľakovský hrad, węg. A Füleki vár) – średniowieczny zamek położony w mieście Fiľakovo, w południowej Słowacji, na obszarze Cerovej vrchoviny.

Historia Zamku

Pierwsza pisemna wzmianka o zamku pochodzi z połowy XIII wieku, ale drewniana budowla w tym miejscu istniała już w wieku XII. W XIV w. wspomina się o warowni jako o majątku królewskim. W 1483 roku zdobyły zamek wojska Macieja Korwina. W XVI w. zamek został przebudowany w renesansową fortecę. Powstały m.in. dwie pięcioboczne baszty (zachodnia nazywana jest basztą Bebekovą – na pamiątkę Františka Bebeka, który był właścicielem zamku w XVI w.), fosa oraz mur obronny. Za materiał budowlany służył lokalny kamień, głównie tufy wulkaniczne i bazalty.

W czasach świetności zamek był jednym z największych i najważniejszych w regionie. Stanowił element linii obronnej przeciwko Turkom. Niestety w roku 1554 wojskom tureckim udało się go zdobyć i utrzymać przez prawie 40 lat. W tym czasie stanowił siedzibę tzw. fiľakovského sandżaku (turecki obszar administracyjny). W XVII w. poszczególne części zamku były sukcesywnie odbudowywane i modyfikowane (m.in. po pożarze w 1615 r.). W roku 1682, po najeździe wojsk Thököly'ego wspomaganych przez wojsko tureckie, zamek spłonął. Od tego czasu pozostaje w ruinie. 16 września 1682 r. pod murami fiľakovskiego zamku Thököly został koronowany na króla Górnych Węgier. Budziński pasza Uzun Ibrahim w obecności ok. 6 tysięcy przedstawicieli stanu szlacheckiego wręczył mu insygnia władzy królewskiej.

Od roku 1972 na zamku prowadzone są prace konserwatorskie. Zrekonstruowana jest m.in. Bebekova baszta, w której obecnie znajduje się ekspozycja muzealna.

Po terenie ruin prowadzi ścieżka dydaktyczna, która pozwala zapoznać się z historią zamku oraz z geologią wzgórza zamkowego. Zamek położony jest w granicach Geoparku Novohrad-Nógrád.

Geologia wzgórza zamkowego

Zamek zbudowano na pozostałościach po wale tufowym, stanowiącym fragment maaru. Wał zbudowany jest z warstw, w których skład wchodzą tufy z bombami bazaltowymi i spieczonymi fragmentami piaskowców (z podłoża maaru), a także brekcje tufowe. Miejscami utwory są zdeformowane - widoczne są niewielkie uskoki oraz tzw. struktury spływowe, spowodowane ruchami sejsmicznymi lub spływem niestabilnego materiału pod wpływem grawitacji. W okolicy znajduje się jeszcze kilka miejsc, gdzie zobaczyć można pozostałości po maarach. Plejstoceńskie erupcje, które doprowadziły do powstania maarów, stanowiły ostatni przejaw aktywności wulkanicznej w południowej Słowacji.

Bibliografia

• http://www.zamky.sk/hrady-a-zamky/filakovsky-hrad
• Konečný, V., Lexa, J., 2002. Neogene-Quaternary Alkali Basalt Volcanism in Central and Southern Slovakia. [W:] L. Silva, R. Vojko, R. i J. Vozar red., Guide to geological excursions. XVII Congress of CBGA, Bratislava, 1-4.09.2002. GSSR, Bratislava: 57-65.
• Vass, D., Elečko, M., Konečný, V., red., 2007. Geológia Lučenskej kotliny a Cerovej vrchoviny. ŠGÚDŠ, Bratislava

Linki zewnętrzne

• Muzeum zamkowe w Fiľakovie