Zaroślak popielaty
| Atlapetes canigenis[1] | |||
| Chapman, 1919 | |||
2.jpg)
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
zaroślak popielaty | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Zaroślak popielaty[3][4] (Atlapetes canigenis) – endemiczny gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Znany jest tylko z niewielkiego obszaru w południowym Peru w zasadzie pokrywającego się z regionem Cuzco. Uznawany za gatunek najmniejszej troski[5][6].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Frank Michler Chapman, nadając mu nazwę Atlapetes canigenis[7]. Opis ukazał się w 1919 roku w Bulletin of the American Museum of Natural History[7][8]. Autor jako miejsce typowe wskazał Torontoy w dolinie rzeki Urubamba w regionie Cuzco w Peru[5]. IOC nie wyróżnia podgatunków[9]. Dawniej uważany był za podgatunek zaroślaka ciemnego (A. schistaceus)[5][10]. Dane molekularne sugerują, że zaroślak popielaty jest genetycznie najbliżej spokrewniony z zaroślakiem czarnobrodym (A. melanolaemus) i zaroślakiem czarnookim (A. forbesi)[5].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Atlapetes: połączenie słowa Atlas z gr. πετης petēs – „lotnik” (gr. πετομαι petomai – „latać”)[11].
- canigenis: łac. canus – „szary”, łac. gena – „policzek”[12].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Wygląd
- Nie występuje dymorfizm płciowy. Niewielki ptak ze stosunkowo krótkim, grubym u nasady dziobem w kolorze czarnym. Obie szczęki są lekko zakrzywione. Tęczówki brązowe. Nogi czarne. Górna część głowy i potylica pomarańczowo-rdzawa lub rdzawo-brązowa. Od dzioba wokół oczu i wzdłuż rdzawej czapeczki czarniawy pasek rozjaśniający się bliżej szyi. Policzki szare, lśniące. Gardło i podgardle jasnoszare. Od dzioba odchodzą w dół szyi mało wyraźne ciemniejsze paseczki. Nad nimi białawe paski policzkowe. Górne pokrywy skrzydeł szare. Lotki czarniawe z jaśniejszymi stalowoszarymi obrysami. Ogon długi, niestopniowany, wszystkie sterówki w kolorze szarym. Brzuch i dolna część ciała szare[5][10].
- Wymiary
- długość ciała: 18 cm
- długość ogona: 7,2–7,8 cm
- długość skrzydła: 7,2–7,6 cm
- długość dzioba: 1,5 cm[5]
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Zaroślak popielaty jest spotykany tylko na niewielkim obszarze w Andach, w południowo-środkowym Peru. Zasięg jego występowania pokrywa się prawie całkowicie z granicami regionu Cuzco. Najdalej na północ wysunięte stanowiska znajdują się w San Fernando w dolinie rzeki Apurímac i San Luis w dorzeczu Urubamba. Najdalej na południe wysunięte stanowiska to Torontoy w dorzeczu Urubamba i Bosque Ccasapta w dorzeczu Apurímac. Występuje na wysokości od 2400 do 3000 m n.p.m.[2][13]
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Zaroślak popielaty jest gatunkiem endemicznym. Jego głównym habitatem są obrzeża wilgotnych lasów górskich w dolinach rzek w Andach. Brak jest szczegółowych informacji o jego diecie. Prawdopodobnie jest gatunkiem wszystkożernym, zjadającym bezkręgowce, nasiona i być może drobne owoce[5].
Rozmnażanie[edytuj | edytuj kod]
Brak szczegółowych informacji o rozmnażaniu, gniazdach i jajach[5].
Status[edytuj | edytuj kod]
Zaroślak popielaty wpisany jest do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN jako gatunek najmniejszej troski (Least Concern). Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 47,1 tys. km²[13]. Liczebność populacji nie jest oszacowana, ale gatunek jest uznawany za dosyć pospolity. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy z powodu utraty siedlisk[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Atlapetes canigenis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b Atlapetes canigenis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.
- ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-07-15].
- ↑ a b c d e f g h Thomas S. Schulenberg & Alvaro Jaramillo: Cuzco Brushfinch Atlapetes canigenis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-07-15].
- ↑ a b Denis Lepage: Cusco Brush-Finch Atlapetes canigenis Chapman, 1919. Avibase. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
- ↑ Frank M. Chapman, Descriptions of proposed new birds from Peru, Bolivia, Argentina and Chile, „Bulletin of the American Museum of Natural History”, 41, Nowy Jork: American Museum of Natural History, 1895, s. 330 (ang.).
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-07-06]. (ang.).
- ↑ a b Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 591. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
- ↑ Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-15] (ang.).
- ↑ canigenis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-15] (ang.).
- ↑ a b c Cuzco Brush-finch Atlapetes canigenis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
- Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].