Zaroślak popielaty

Zaroślak popielaty
	Atlapetes canigenis
	Chapman, 1919
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pasówki
Rodzaj	Atlapetes
Gatunek	zaroślak popielaty
Synonimy
	Atlapetes schistaceus canigenis Chapman 1919;
	Atlapetes schistaceus canigenis Chapman 1919;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zaroślak popielaty^[3]^[4] (Atlapetes canigenis) – endemiczny gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Znany jest tylko z niewielkiego obszaru w południowym Peru w zasadzie pokrywającego się z regionem Cuzco. Uznawany za gatunek najmniejszej troski^[5]^[6].

Systematyka

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał Frank Michler Chapman, nadając mu nazwę Atlapetes canigenis^[7]. Opis ukazał się w 1919 roku w Bulletin of the American Museum of Natural History^[7]^[8]. Autor jako miejsce typowe wskazał Torontoy w dolinie rzeki Urubamba w regionie Cuzco w Peru^[5]. IOC nie wyróżnia podgatunków^[9]. Dawniej uważany był za podgatunek zaroślaka ciemnego (A. schistaceus)^[5]^[10]. Dane molekularne sugerują, że zaroślak popielaty jest genetycznie najbliżej spokrewniony z zaroślakiem czarnobrodym (A. melanolaemus) i zaroślakiem czarnookim (A. forbesi)^[5].

Etymologia

Atlapetes: połączenie słowa Atlas z gr. πετης petēs – „lotnik” (gr. πετομαι petomai – „latać”)^[11].
canigenis: łac. canus – „szary”, łac. gena – „policzek”^[12].

Morfologia

Wygląd: Nie występuje dymorfizm płciowy. Niewielki ptak ze stosunkowo krótkim, grubym u nasady dziobem w kolorze czarnym. Obie szczęki są lekko zakrzywione. Tęczówki brązowe. Nogi czarne. Górna część głowy i potylica pomarańczowo-rdzawa lub rdzawo-brązowa. Od dzioba wokół oczu i wzdłuż rdzawej czapeczki czarniawy pasek rozjaśniający się bliżej szyi. Policzki szare, lśniące. Gardło i podgardle jasnoszare. Od dzioba odchodzą w dół szyi mało wyraźne ciemniejsze paseczki. Nad nimi białawe paski policzkowe. Górne pokrywy skrzydeł szare. Lotki czarniawe z jaśniejszymi stalowoszarymi obrysami. Ogon długi, niestopniowany, wszystkie sterówki w kolorze szarym. Brzuch i dolna część ciała szare^[5]^[10].
Wymiary

długość ciała: 18 cm
długość ogona: 7,2–7,8 cm
długość skrzydła: 7,2–7,6 cm
długość dzioba: 1,5 cm^[5]

Zasięg występowania

Zaroślak popielaty jest spotykany tylko na niewielkim obszarze w Andach, w południowo-środkowym Peru. Zasięg jego występowania pokrywa się prawie całkowicie z granicami regionu Cuzco. Najdalej na północ wysunięte stanowiska znajdują się w San Fernando w dolinie rzeki Apurímac i San Luis w dorzeczu Urubamba. Najdalej na południe wysunięte stanowiska to Torontoy w dorzeczu Urubamba i Bosque Ccasapta w dorzeczu Apurímac. Występuje na wysokości od 2400 do 3000 m n.p.m.^[2]^[13]

Ekologia

Zaroślak popielaty jest gatunkiem endemicznym. Jego głównym habitatem są obrzeża wilgotnych lasów górskich w dolinach rzek w Andach. Brak jest szczegółowych informacji o jego diecie. Prawdopodobnie jest gatunkiem wszystkożernym, zjadającym bezkręgowce, nasiona i być może drobne owoce^[5].

Rozmnażanie

Brak szczegółowych informacji o rozmnażaniu, gniazdach i jajach^[5].

Status

Zaroślak popielaty wpisany jest do Czerwonej księgi gatunków zagrożonych IUCN jako gatunek najmniejszej troski (Least Concern). Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 47,1 tys. km²^[13]. Liczebność populacji nie jest oszacowana, ale gatunek jest uznawany za dosyć pospolity. BirdLife International uznaje trend liczebności populacji za spadkowy z powodu utraty siedlisk^[13].

Przypisy

↑ Atlapetes canigenis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Atlapetes canigenis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-07-15].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Thomas S. Schulenberg & Alvaro Jaramillo: Cuzco Brushfinch Atlapetes canigenis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-07-15] .
↑ ^a ^b Denis Lepage: Cusco Brush-Finch Atlapetes canigenis Chapman, 1919. Avibase. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).
↑ Frank M.F.M. Chapman Frank M.F.M., Descriptions of proposed new birds from Peru, Bolivia, Argentina and Chile, „Bulletin of the American Museum of Natural History”, 41, Nowy Jork: American Museum of Natural History, 1895, s. 330 (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-07-06]. (ang.).
↑ ^a ^b Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 591. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-15] (ang.).
↑ canigenis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-15] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Cuzco Brush-finch Atlapetes canigenis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania głosów. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Atlapetes canigenis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Atlapetes canigenis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mc-3] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-07-15].

[botw-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Thomas S. Schulenberg & Alvaro Jaramillo: Cuzco Brushfinch Atlapetes canigenis, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).

[hbwcheck6-6] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-07-15] .

[AviBase-7] Denis Lepage: Cusco Brush-Finch Atlapetes canigenis Chapman, 1919. Avibase. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).

[oryg-8] Frank M.F.M. Chapman Frank M.F.M., Descriptions of proposed new birds from Peru, Bolivia, Argentina and Chile, „Bulletin of the American Museum of Natural History”, 41, Nowy Jork: American Museum of Natural History, 1895, s. 330 (ang.).

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-07-06]. (ang.).

[HBW_16-10] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 591. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[11] Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-15] (ang.).

[12] canigenis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-07-15] (ang.).

[birdlife-13] Cuzco Brush-finch Atlapetes canigenis, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-07-15]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]