Zbór luterański w Bandrowie
49°23′17″N 22°42′32″E/49,388056 22,708889
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Wyznanie | |
| Kościół |
Kościół ewangelicki austriackiej Przedlitawii, |
Położenie na mapie gminy Ustrzyki Dolne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |
Położenie na mapie powiatu bieszczadzkiego  | |
| 49°23′17″N 22°42′32″E/49,388056 22,708889
| |
Zbór luterański w Bandrowie – były zbór luterański (parafia) założony przez kolonistów józefińskich na mocy Patentu Tolerancyjnego w Bandrowie Kolonii, w austriackiej prowincji Galicji.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W procesie kolonizacji józefińskiej w latach 80. XVIII wieku w dobrach kameralnych dobromilskich osadnicy wyznania luterańskiego (augsburskiego) oraz reformowanego (helweckiego) uczestniczyli w powstaniu kolonii Bandrów (1783, luteranie i reformowani), Falkenberg (1783, luteranie), Hohberg (1783, luteranie i reformowani), Prinzenthal (1784, luteranie i reformowani), Steinfels (1784, luteranie i reformowani), Siegenthal (1788, luterańska)[1], oraz Obersdorf (1784; od 1938 Wyżne). Na mocy Patentu Tolerancyjnego zawiązał się dla nich zbór luterański z siedzibą w Bandrowie Kolonii oraz zbór filialny w Makowej/Hohbergu. W strukturze Kościoła ewangelickiego austriackiej Przedlitawii podlegał on powstałej w 1784 superintendenturze morawsko-śląsko-galicyjskiej, a od 1804 superintendenturze lwowskiej (seniorat średni/środkowy).
Pierwszy drewniany dom modlitwy zbudowano ok. 1788, a rozebrano w 1860. Następnie obok wybudowano murowany w 1867, podobnie w 1868 wybudowano filialny dom modlitwy w Makowej.
Według schematyzmu kościelnego z 1875 roku zbór zrzeszał 891 ewangelików (886 wyznania augsburskiego i 5 helweckiego), z czego 467 w Bandrowie a pozostali w miejscowościach Steinfels, Siegenthal, Obersdorf, Prinzenthal i Makowa (filia). Pastorem był Johann Rottas. Na terenie zboru znajdowały się dwie szkoły ewangelickie: w Bandrowie i Makowej. Po upadku Austro-Węgier zbór przystąpił do samodzielnego Kościoła Ewangelickiego Augsburskiego i Helweckiego Wyznania w Małopolsce i jego senioratu średniego/środkowego. Posiadał wówczas filie w Makowej, Siegenthal, Obersdorfie oraz stacje kaznodziejskie w Jałowej i Prinzenthal[2].
Zbór przestał praktycznie funkcjonować w związku z wydarzeniami II wojny światowej, kiedy to miejscowi luteranie zostali przesiedleni bądź wyjechali.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Henryk Lepucki: Działalność kolonizacyjna Marii Teresy i Józefa II w Galicji 1772-1790 : z 9 tablicami i mapą. Lwów: Kasa im. J. Mianowskiego, 1938, s. 163-165.
- ↑ Małgorzata Kośka, Dorota Lewandowska: Księgi metrykalne gmin ewangelicko-augsburskiego i helweckiego wyznania 1764 - 1939. [dostęp 2013-10-27].