Zderzak Łągiewki
Zderzak Łągiewki (energetyczny przetwornik akumulacyjno-rozproszeniowy, EPAR) – idea oraz prototyp amortyzatora zderzeń odprowadzającego do wirników urządzenia część energii kinetycznej zderzających się obiektów. Według twórcy Lucjana Łągiewki urządzenie istotnie zmniejsza siły i energię działające w obiekcie uderzonym. W początkowych objaśnieniach działania urządzenia twierdzono, że siły działające w pojeździe zaopatrzonym w to urządzenie są mniejsze niż wynikające z praw mechaniki Newtona. W kolejnej próbie zainteresowania przemysłu urządzeniem zmodyfikowano je, zmieniono nazwę na EPAR[1] oraz objaśnienie działania urządzenia.
W roku 2011 EPAR uzyskał złoty medal Międzynarodowej Federacji Organizacji Wynalazczych (IFIA) za najlepszy wynalazek pierwszej dekady XXI w.[2][3][4]
Historia wynalazku[edytuj | edytuj kod]
Łągiewka opracował swój zderzak w latach 90. XX wieku[5]. Pierwsze dwie prace dotyczące zderzaka Łągiewka opublikował w roku 2000. Pierwszy prototyp zderzaka był testowany na AGH w Krakowie m.in. przez Stanisława Gumułę.
Hipotezy wynalazców dotyczące działania zderzaka Łągiewki nie zostały zatwierdzone w czasopismach naukowych listy filadelfijskiej.
Jak dotąd nie istnieje żadna praktyczna realizacja zderzaka Łągiewki. Zderzak nie wyszedł poza fazę prototypową. Wynalazek Łągiewki zainicjował powstanie Projektu EPAR, którego najważniejszym zadaniem jest rozwój koncepcji energetycznego przetwornika akumulacyjno-rozproszeniowego (EPAR) i wprowadzenie go do powszechnego użytku. Współtwórcą Projektu EPAR jest Stanisław Gumuła.
W roku 2011 Narodowe Centrum Badań i Rozwoju podpisało umowę o współpracy z EPAR[4] w celu finansowania kosztów sporu z Malcolmem Smithem (Uniwersytet Cambridge) o prawa do patentu[6][7].
W 2011 roku twórcy donosili, że trwają prace nad umieszczeniem rozwiązań Łągiewki w barierach drogowych, a testy grupy EPAR wykazały redukcję siły zderzenia o 50–90%, a także, że zaczęto projektować zastosowanie EPAR w kuwejckich tankowcach oraz odbojnicach portowych[8][9][10].
Po 2011 roku aktywność publiczna zespołu ustała. Strona internetowa projektu EPAR przestała działać w roku 2015[11][12].
Zarys problemów i krytyka[edytuj | edytuj kod]
Wynalazek jest przedmiotem krytyki ze względu na kontrowersyjne hipotezy autorów. Natomiast powiązany z projektem Stanisław Gumuła uważa, że działania zderzaka nie da się opisać znanymi prawami fizyki, a jego zastosowanie umożliwia zmniejszenie sił podczas zderzenia[2][13]. Wynalazca sugerował, że dzięki zderzakowi przyspieszenie odczuwane przez pasażerów w chwili zderzenia jest mniejsze niż przyspieszenie samochodu mierzone względem przeszkody.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przemysław Łągiewka, zderzak-lagiewki.pl/o-nas - ogólny opis najważniejszych z używanych określeń, wraz z ich zwięzłym wyjaśnieniem [online], www.zderzak-lagiewki.pl, 25 stycznia 2017.
- ↑ a b Agata Dzikowska: Pochłaniacz energii znajdzie zastosowanie. [w:] „Wiadomości” [on-line]. Telewizja Polska S.A., 2011-10-15. [dostęp 2015-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-02)]. Doniesienie prasowe w TVP, wywiad z twórcami.
- ↑ Artur Włodarski, Iwona Kadłuczka: Człowiek, który przejechał Newtona. Wyborcza.pl, 2012-01-09. [dostęp 2016-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-29)].
- ↑ a b Podpisanie umowy o współpracy pomiędzy NCBiR i EPAR. NCBiR, 2011-11-15. [dostęp 2016-01-23].
- ↑ Ten kosmiczny wynalazek z Polski uratuje kierowców. dziennik.pl, 2011-10-03. [dostęp 2015-12-29]. Wywiad z autorem.
- ↑ NCBiR da pieniądze na walkę o patent dla "zderzaka Łągiewki". Naukowy.pl, 2011-11-10. [dostęp 2016-01-23].
- ↑ Malcolm C. Smith: Force-controlling mechanical device. Aplikacja patentowa EP 1402327. European Patent Register, Data zgłoszenia priorytetowego: 2001-07-04; data publikacji: 2004-03-31. [dostęp 2016-01-23].
- ↑ Polacy twórcami bariery drogowej zmniejszającej skutki zderzenia. PAP, 2011-03-11. [dostęp 2015-12-29]. Wywiad z twórcami.
- ↑ Polacy twórcami bariery drogowej zmniejszającej skutki zderzenia. Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. [dostęp 2015-12-29]. Wywiad z twórcami.
- ↑ Rewolucyjna bariera drogowa z technologią EPAR. magazynprzemyslowy.pl, 2011-03-11. [dostęp 2015-12-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-01-23)]. Wywiad z twórcami.
- ↑ Projekt EPAR – ostatnia zarchiwizowana wersja z roku 2014. [dostęp 2016-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-19)].
- ↑ Projekt EPAR – 404 Not Found. [dostęp 2016-01-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-12)].
- ↑ Marian Nowy: EPAR jest i działa (wywiad ze Stanisławem Gomułą). [w:] Sprawy Nauki. Biuletyn Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego [on-line]. Ośrodek Przetwarzania Informacji, 2003-11-25. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-11)].