Zrosłopierścieniowe
| Symphypleona | |||
| Börner, 1901 | |||
.jpg) Dicyrtomina minuta z rodziny Dicyrtomidae | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Rząd |
zrosłopierścieniowe | ||
| Synonimy | |||
| |||
.jpg)
Zrosłopierścieniowe[1][2] (Symphypleona) – rząd lub podgromada stawonogów skrytoszczękich z gromady skoczogonków.
Wygląd
[edytuj | edytuj kod]Skoczogonki o zwartym, przysadzistym, często wręcz kulistym w zarysie ciele. Podział tułowia i odwłoka na segmenty jest mniej lub bardziej zatarty, często niemal całkiem niewidoczny. Tułów i cztery początkowe segmenty odwłok zrośnięte są w jedną pseudotagmę[3][1], której część tułowiowa jest znacznie mniejsza od odwłokowej[3]. Ostatnie dwa segmenty odwłoka zazwyczaj pozostają wyraźnie odgraniczone. Długie czułki niektórych gatunków wykazywać mogą wtórną segmentację ostatniego członu[1].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]Takson ten wprowadzony został w 1901 roku przez Carla J.B. Börnera, natomiast we współczesnym sensie zdefiniowany został w 1971 roku przez Z. Massouda[4]. W nowszych systemach, gdzie skoczogonki mają rangę gromady, zrosłopierścieniowym nadaje się rangę podgromady[5] lub rzędu[4][6], natomiast jeśli skoczogonki traktować tradycyjnie jako rząd skrytoszczękich, to zrosłopierścieniowe mają rangę podrzędu[1][2].
Tradycyjnie zrosłopierścieniowe przeciwstawiano wolnopierścieniowym (Arthropleona)[1][2], jednak ta druga grupa okazała się parafiletyczna i rozbita została na Entomobryomorpha oraz Poduromorpha[4][6][3].
Do niedawna do Symphypleona zaliczano rodzinę Neelidae. Jednak molekularne badania filogenetyczne wykazały na podstawie analizy rybosomowego RNA 18S i 28S, że Neelidae stanowią najstarszą linię ewolucyjną współczesnych skoczogonków[7], w związku z czym klasyfikuje się je obecnie w monotypowym rzędzie Neelipleona[4][6][7][3].
Do zrosłopierścieniowych należy około 1200 opisanych gatunków[6]. Dzieli się je na 10 rodzin[4][6]:
- nadrodzina: Sminthuridoidea Fjellberg A, 1989
- rodzina: Mackenziellidae Yosii, 1961
- rodzina: Sminthurididae Börner, 1906
- nadrodzina: Katiannoidea Börner, 1913
- rodzina: Katiannidae Börner, 1913
- rodzina: Spinothecidae Delamare Deboutteville, 1961
- rodzina: Arrhopalitidae Stach, 1956
- rodzina: Collophoridae Bretfeld, 1999
- nadrodzina: Sturmioidea Bretfeld, 1994
- rodzina: Sturmiidae Bretfeld, 1994
- nadrodzina: Sminthuroidea Lubbock, 1862
- rodzina: Sminthuridae Lubbock, 1862 – podskoczkowate
- rodzina: Bourletiellidae Börner, 1912
- nadrodzina: Dicyrtomoidea Börner, 1906
- rodzina: Dicyrtomidae Börner, 1906
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Jan Stach: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część II Skoczogonki – Collembola. Warszawa: Polski Związek Entomologiczny, PWN, 1955.
- ↑ a b c Czesław Jura: Bezkręgowce : podstawy morfologii funkcjonalnej, systematyki i filogenezy. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005, s. 560.
- ↑ a b c d Romuald Pomorski, Maria Sterzyńska, Wanda M. Weiner: rząd: skoczogonki – Collembola. W: Zoologia: Stawonogi. T. 2, cz. 2 Tchawkodyszne. Czesław Błaszak (red. nauk.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2012, s. 89-102.
- ↑ a b c d e Peter F. Bellinger, Kenneth A. Christiansen, Frans Janssens: Checklist of the Collembola of the World. 1996-2019. [dostęp 2020-01-02].
- ↑ Arne Fjellberg: The Collembola of Fennoscandia and Denmark, Part II: Entomobryomorpha and Symphypleona. Leiden, Boston: Brill, s. 167, seria: Fauna Entomologica Scandinavica.
- ↑ a b c d e Frans Janssens, Kenneth A. Christiansen, Animal biodiversity: An outline of higher-level classification and survey of taxonomic richness, „Zootaxa”, 3148, 2011, s. 192–194 [dostęp 2020-01-02].
- ↑ a b Gao Yan, Bu Yun, Luan Yun-Xia. Phylogenetic Relationships of Basal Hexapods Reconstructed from Nearly Complete 18S and 28S rRNA Gene Sequences. „Zoological Science”. 25 (11), s. 1139—1145, 2008. DOI: 10.2108/zsj.25.1139.