Związek Beocki
,_a_Stunning_Depiction_of_Dionysos.jpg)
Związek Beocki - konfederacja miast beockich, która powstała w VI wieku p.n.e. w obliczu zagrożenia tesalską ekspansją w Grecji Środkowej[1]. Do poleis założycielskich związku, którym udało się odeprzeć Tesalię, należały: Teby (dysponujące ok. 2/5 powierzchni Beocji), Tanagra, Haliartos, Koroneja, Tespie, Akraifnia. Miasta te od ok. 525 roku p.n.e. biły monetę związkową z charakterystyczną tarczą beocką z wcięciami na brzegach na awersie[1]. Prawdopodobnie początkowo w związku nie znalazło się Orchomenos - rywal Teb posiadający ok. 1/5 powierzchni równiny beockiej, ale już ok. 500 roku p.n.e. członkami były wszystkie poleis Beocji z wyjątkiem Platei będącej w sojuszu z Atenami[1]. Związek był kilka razy rozwiązywany przez wrogów, jego problemami były też z jednej strony dążenia Teb do przewodnictwa w konfederacji, z drugiej próby usamodzielnienia się niektórych miast, jednak jego pozycja w Grecji z biegiem czasu rosła[1]. Kiedy zimą 379/378 roku p.n.e. Tebańczycy pod wodzą Pelopidasa zrzucili jarzmo spartańskie i w wyniku walk ponownie powołali do życia sojusz (bez Orchomenos - sojusznika Sparty), stał się on bazą Teb dla ich próby zdobycia hegemonii w całej Grecji. Związek tego okresu był organizacją przypominającą polis - istniało zgromadzenie wszystkich obywateli Beocji (zbierało się w Tebach), kolegium siedmiu tzw. beotarchów (czterech pochodziło z Teb) dysponowało szerokimi uprawnieniami politycznymi i władzą wojskową[2]. W 371 p.n.e. wojska związku dowodzone przez beotarchę Epaminondasa rozbiły armię Sparty pod Leuktrami, a później wkroczyły na Peloponez, gdzie kolejnymi zwycięstwami poważnie osłabiły pozycję Spartan na półwyspie. W 370 roku p.n.e. do sojuszu dołączyło Orchomenos, w 364 Teby podporządkowały sobie Tesalię, ale za cenę śmierci Pelopidasa. W tym samym roku zniszczyły Orchomenos pod pretekstem antydemoktratycznego spisku[3]. Hegemonia Teb w Grecji zakończyła się w 362 p.n.e. wraz ze śmiercią Epaminondasa w bitwie pod Mantineją[4].
Zobacz też
- Ateński Związek Morski
- Związek Peloponeski
- Związek Koryncki
- Związek Helleński
- Związek Etolski
- Związek Achajski
- ↑ a b c d Adam Ziółkowski: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 428. ISBN 978-83-01-15810-1.
- ↑ Adam Ziółkowski: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 519. ISBN 978-83-01-15810-1.
- ↑ Adam Ziółkowski: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 520. ISBN 978-83-01-15810-1.
- ↑ Adam Ziółkowski: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 520-521. ISBN 978-83-01-15810-1.
Bibliografia
Adam Ziółkowski: Historia powszechna. Starożytność. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009. ISBN 978-83-01-15810-1.