Związek Proletariatu Miast i Wsi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wynik listy Związku Proletariatu Miast i Wsi w wyborach do Sejmu 1922 roku

Związek Proletariatu Miast i Wsikomitet wyborczy, będący legalnie działającą przybudówką nielegalnej Komunistycznej Partii Robotniczej Polski (KPRP), utworzony przed wyborami parlamentarnymi w sierpniu 1922 roku przez KPRP i Komunistyczną Partię Galicji Wschodniej[1].

Jego platforma postulowała m.in. walkę o swobody demokratyczne, podział ziemi obszarniczej między robotników folwarcznych i chłopów, równouprawnienie mniejszości narodowych, laicyzację szkolnictwa[1].

Na 300 kandydatów zgłoszonych przez komitet w 41 okręgach wyborczych oddano łącznie 1,5% głosów[1] (prawie 132 000 głosów, z tego 33 606 w Zagłębiu Dąbrowskim, 26 920 w Warszawie, 12 492 w Łodzi i 16 416 w okręgu łódzkim)[2], co pozwoliło KPRP wprowadzić do Sejmu RP dwóch posłów.

W wyborach parlamentarnych w 1922 r. posłami z ramienia Związku byli Stanisław Łańcucki[3][4] i Stefan Królikowski[5], którzy w listopadzie 1924 wraz z kilku posłami Ukraińskiej Partii Socjal-Demokratycznej utworzyli w Sejmie Komunistyczną Frakcję Poselską.

W 1923 roku Związek wziął udział w wyborach do rad miast i instytucji ubezpieczeń społecznych (kas chorych)[1] zaprzestał działalności już w 1924 roku, zaś formalnie rozwiązany został w grudniu 1925 roku.

Podlegał represjom policyjnym[1].

Organem prasowym Związku była „Trybuna Robotnicza”, wydawana w latach 1922–1923 oraz „Proletariat”[1].

Czołowi działacze: Stanisław Łańcucki, Szczepan Rybacki, Jakub Dutlinger, Tadeusz Żarski[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f g Związek Proletariatu Miast i Wsi, [w:] Józef Czyżewski (red.), Słownik historii Polski, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1973, s. 586.
  2. Henryk Rechowicz, Rozwój organizacyjny KPRP w pierwszych latach, [w:] A.W. Deńkowska (red.), Konsekwentna lewica. Komunistyczna Partia Polski, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1972, s. 44.
  3. Henryk Cimek: Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej (1918–1939). W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 36.
  4. Poszukiwane koligacje dla tomu 18. PSB.
  5. Poszukiwane koligacje dla tomu 15. PSB.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]