Åhus
55°55′23″N 14°17′39″E/55,923056 14,294167 Åhus | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Gmina | |
| Powierzchnia |
11,62[1] km² |
| Populacja (2018) • liczba ludności • gęstość |
|
| Nr kierunkowy |
(+46) 44 |
| Kod pocztowy |
296 3x |
Położenie na mapie Skanii  | |
Położenie na mapie Szwecji  | |
| 55°55′23″N 14°17′39″E/55,923056 14,294167
| |
| Strona internetowa | |
Åhus – miejscowość (tätort) w Szwecji i port nad Morzem Bałtyckim, w regionie administracyjnym (län) Skania. Druga pod względem zaludnienia miejscowość (tätort) gminy Kristianstad.
W 2015 roku Åhus liczyło 9840 mieszkańców[2].
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość jest położona na wschodnim wybrzeżu prowincji historycznej (landskap) Skania u ujścia północnej odnogi rzeki Helge å do Hanöbukten, ok. 20 km na południowy wschód od Kristianstad.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia Åhus sięga okresu wikingów. W połowie VIII w. istniała tu znacząca osada handlowa. W 1149 roku miejscowość, nazywana wówczas Aos (ujście rzeki), z okolicą została nadana arcybiskupowi Lund, Eskilowi, który w drugiej połowie XII wieku polecił zbudować zamek (Aosehus)[3]. Rok 1149 uważa się też za datę założenia miasta. Jednak dopiero z 1299 roku pochodzi najstarsza wzmianka o prawach miejskich Åhus. Na XIII–XV wiek przypada okres świetności, ważnego wówczas w Danii miasta handlowego i portu na wschodnim wybrzeżu Skanii. Na początku XIV wieku zbudowano mury miejskie, których fragmenty zachowały się do dziś.
W okresie reformacji miasto, należące dotąd do arcybiskupów Lund, podupadło i straciło na znaczeniu. Przyczyniły się do tego także spustoszenia dokonywane podczas kolejnych wojen duńsko-szwedzkich. W 1617 roku król Danii Chrystian IV odebrał Åhus prawa miejskie, które zostały przekazane założonemu przez niego w 1614 roku pobliskiemu Kristianstad[4].
Dopiero pod koniec XIX w., kiedy Åhus zostało połączone linią kolejową z Kristianstad (1886) oraz ulepszono i rozbudowano tamtejszy port (1895–1898), miejscowość zaczęła się ponownie rozwijać. W 1887 roku Åhus uzyskało status municipalsamhälle, a w 1905 roku köping. W wyniku reformy administracyjnej w 1971 roku Åhus köping weszło w skład nowo utworzonej gminy Kristianstad (Kristianstads kommun)[5].
Demografia[edytuj | edytuj kod]
Liczba ludności tätortu Åhus w latach 1960–2015[6]:
Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Åhus jest popularną miejscowością wypoczynkową oraz kąpieliskiem nadmorskim z pasem piaszczystych plaż na wybrzeżu Hanöbukten. Zachował się także średniowieczny układ urbanistyczny miejscowości[7]. Åhus i jego okolice znane są z połowów węgorza, którego przyrządzanie jest miejscową specjalnością i stanowi atrakcję turystyczną[8].
Gospodarka[edytuj | edytuj kod]
W Åhus znajduje się rozlewnia wódki Absolut, której właścicielem jest francuski koncern Pernod Ricard. Mają tam też swoją siedzibę firmy Ateljé Lyktan AB, Blå Station AB, Knauf Danogips GMBH[5]. Ważnym przedsiębiorstwem jest także port Åhus (Åhus Hamn & Stuveri AB), obsługujący głównie kontenerowce[9].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Statistiska tätorter 2018; befolkning, landareal, befolkningstäthet. Statistikmyndigheten SCB, 2020-03-20. [dostęp 2020-09-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-24)]. (szw.).
- ↑ Statistiska centralbyrån: Tätorter 2015; befolkning, landareal, andel som överlappas av fritidshusområden. [dostęp 2017-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-07)]. (szw.).
- ↑ Kristianstads Vattenrike: Aosehus. [dostęp 2017-05-25]. (szw.).
- ↑ Kristianstads kommun: Åhus. [dostęp 2017-05-25]. (szw.).
- ↑ a b Kristianstads kommun: Åhus. [dostęp 2017-05-25]. (szw.).
- ↑ Statistiska centralbyrån: Landareal per tätort, folkmängd och invånare per kvadratkilometer. Vart femte år 1960 - 2015. [dostęp 2017-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-20)]. (szw.).
- ↑ Åhus Sweden: Idyllen vid havet. [dostęp 2017-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-04-24)]. (szw.).
- ↑ Åhus Sweden: Ålakusten. [dostęp 2017-05-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-25)]. (szw.).
- ↑ Åhus Hamn & Stuveri AB: Hamnen idag. [dostęp 2017-05-25]. (szw.).