Ślaz nicejski
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
ślaz nicejski | ||
Nazwa systematyczna | |||
Malva nicaeensis All. Fl. Pedem. 2: 40 1785[3] | |||
Synonimy | |||
|
Ślaz nicejski (Malva nicaeensis All.) – gatunek rośliny należący do rodziny ślazowatych (Malvaceae).
Zasięg geograficzny
[edytuj | edytuj kod]Występuje w basenie Morza Śródziemnego i w zachodniej części Azji. Zasięg naturalnego występowania obejmuje Afrykę Północną (Algieria, Egipt, Libia, Maroko, Tunezja, Wyspy Kanaryjskie i Madera), Europę Południową (Albania, Bułgaria,Chorwacja, Grecja, Włochy, Słowenia, Francja, Portugalia, Hiszpania), obszary Azji Zachodniej (Arabia Saudyjska, Cypr, półwysep Synaj, Iran, Irak, Izrael, Jordania, Liban, Syria, Turcja ), część Kaukazu (Armenia, Azerbejdżan, Gruzja) i zachodnią część Azji Środkowej (Tadżykistan, Turkiestan). Rozprzestrzenia się też gdzieniegdzie poza obszary rodzimego występowania[4]. W Polsce rejestrowany jest przejściowo jako efemerofit[5].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]- Łodyga
- Szorstko owłosiona, pokładająca lub wzniesiona, u dołu drewniejąca, w górze rozgałęziona, o długości do 60 cm i grubości do 12 mm[6].
- Liście
- Pojedyncze, 5 lub 7-klapowe, o brzegach grubo ząbkowanych. Są obustronnie owłosione[6].
- Kwiaty
- Zebrane po 2-6 w zagęszczone wierzchotki, wyrastające na zgiętych zazwyczaj szypułkach w kątach lancetowatych lub jajowatych podsadek o długości 4-5 mm. kielich złożony z 5 działek o długości 4-5 mm, owłosionych po zewnętrznej stronie. Płatki korony mają długość 10-12 mm i kolor różowy lub różowo-fioletowy, po uschnięciu stają się niebieskie. Pręciki w liczbie 10-12, owłosione/ Kwitnie od lutego do czerwca, kwiaty otwierają się na dzień i zamykają na noc[6].
- Owoc
- Rozłupnia składająca się z 7-9 jednonasiennych, nagich lub owłosionych rozłupek o ostrych brzegach, bez skrzydełek. Mają kolor ciemnopomarańczowy do brązowego[6].
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Na terenach biblijnych dwa gatunki ślazu: ślaz dziki i ślaz nicejski były roślinami spożywczymi. Obydwa są w Izraelu pospolite. Wczesną wiosną z ich młodych pędów dawniej robiono zupy i sałatki (zwłaszcza podczas głodu). Zdaniem badaczy roślin biblijnych w takim kontekście rozumieć należy werset w Księdze Hioba (6,6-7): „Czy miła potrawa bez soli, a ślaz czy w smaku przyjemny ?. Dotknąć się tego nie ważę, są niby chleb nieczysty”[7].
- Liście i kwiaty tych ślazów zawierają dużo śluzów, garbników i flawonoidów. Dawniej w medycynie ludowej były używane wewnętrznie przy wielu rodzajach schorzeń, oraz zewnętrznie w stanach zapalnych, przy oparzeniach i użądleniach[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2014-12-20].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2014-11-20].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 113-114, ISBN 978-83-62975-45-7 .
- ↑ a b c d Flovers in Israel. [dostęp 2014-12-24].
- ↑ a b Zofia Włodarczyk: Rośliny biblijne. Leksykon. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2011. ISBN 978-83-89648-98-3.
- EoL: 584652
- EUNIS: 175664
- Flora of North America: 250023532
- GBIF: 3152367
- identyfikator iNaturalist: 61043
- IPNI: 561798-1
- ITIS: 21837
- NCBI: 108536
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2503833
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:561798-1
- Tela Botanica: 40858
- identyfikator Tropicos: 19601040
- USDA PLANTS: MANI2