Chłonka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Nie podano opisu zmian |
Nie podano opisu zmian |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| ⚫ | '''Chłonka''' ('''limfa''', [[łacina|łac.]] ''lympha'') – [[tkanka|płyn tkankowy]] spływający do [[naczynie chłonne|naczyń chłonnych]], tworzących [[układ limfatyczny|układ naczyń limfatycznych]] (układ chłonny). Chłonka jest zbierana przez [[naczynie chłonne|naczynia chłonne]] aferentne, ślepo zakończone, zaczynające się w tkankach. Transportowana jest do [[węzeł chłonny|węzłów chłonnych]], skąd z kolei przy pomocy naczyń chłonnych eferentnych wyprowadzana jest do [[krwiobieg]]u. |
||
[[Plik:Homa limfo 001.jpg|mały|Ludzka chłonka pobrana w trakcie operacji chirurgicznej z przewodu piersiowego]] |
|||
| ⚫ | Istotnym elementem chłonki, poza płynem tkankowym, są komórki [[układ odpornościowy|układu odpornościowego]]. W przypadku naczyń aferentnych są to komórki opuszczające daną [[tkanka|tkankę]] i migrujące do węzłów chłonnych w celu pobudzenia układu odpornościowego. Z kolei w chłonce naczyń eferentnych znajdują się głównie komórki już pobudzone lub takie, które przez dłuższy czas nie napotkały pobudzającego je antygenu. Najczęściej występującą populacją [[ |
||
| ⚫ | '''Chłonka''' ('''limfa''', [[łacina|łac.]] ''lympha'') – [[tkanka|płyn tkankowy]] spływający do [[naczynie chłonne|naczyń chłonnych]], tworzących [[układ limfatyczny|układ naczyń limfatycznych]] (układ chłonny). Chłonka jest zbierana przez [[naczynie chłonne|naczynia chłonne]] aferentne, ślepo zakończone, zaczynające się w tkankach {{r|santambrogio}}. Transportowana jest do [[węzeł chłonny|węzłów chłonnych]], skąd z kolei przy pomocy naczyń chłonnych eferentnych wyprowadzana jest do [[krwiobieg]]u <ref name="human_physiology">{{Cytuj książkę | tytuł = Human Physiology | autor=N.M. Muthaya |data = 2002 | wydawca = Jaypee Brothers Publishers | miejsce = New Delhi | isbn = 8171798829 | strony = 88-89 }}</ref>. |
||
Oprócz funkcji odpornościowej, limfa bierze także udział w transporcie [[tłuszcze|tłuszczów]] pokarmowych, stąd jej lekko żółtawe zabarwienie. Ta część limfy rozpoczyna bieg od [[jelito cienkie|jelita cienkiego]]. |
|||
| ⚫ | Istotnym elementem chłonki, poza płynem tkankowym, są komórki [[układ odpornościowy|układu odpornościowego]]. W przypadku naczyń aferentnych są to komórki opuszczające daną [[tkanka|tkankę]] i migrujące do węzłów chłonnych w celu pobudzenia układu odpornościowego. Z kolei w chłonce naczyń eferentnych znajdują się głównie komórki już pobudzone lub takie, które przez dłuższy czas nie napotkały pobudzającego je antygenu {{r|santambrogio1}}. Najczęściej występującą populacją [[leukocyty|leukocytów]] w chłonce są komórki o wąskim obrzeżu [[cytoplazma|cytoplazmy]] i dużym [[jądro komórkowe|jądrze komórkowym]]. Z tego względu zostały one nazwane [[limfocyt]]ami, czyli "komórkami limfy" <ref>{{Cytuj książkę | nazwisko = Dorland | imię = William Alexander Newman | tytuł = Dorland's illustrated medical dictionary | data = | wydawca = | miejsce = | isbn = 1-4160-6257-2 | strony = 1084 }}</ref>. Mimo że limfocyty są obecnie definiowane zupełnie inaczej, są one głównymi komórkami występującymi w chłonce <ref name=santambrogio1>{{Cytuj książkę | tytuł = Immunology of the lymphatic system | autor=Laura Santambrogio | data = 2013 | wydawca = Springer | miejsce = | isbn = 1461432359 | strony = 55-56 }}</ref>. |
||
Skład chłonki - poza [[elementy morfotyczne krwi|elementami morfotycznymi]] - stanowi głównie osocze, które pod wpływem wysokiego ciśnienia wydostaje się z [[naczynie włosowate|kapilar]] do płynu tkankowego. Jest to więc woda, sole mineralne, białka, tłuszcze i limfocyty |
|||
Skład chemiczny chłonki zależy od tkanki, z której jest ona zbierana. Przykładowo, limfa bierze udział w transporcie [[tłuszcze|tłuszczów]] pokarmowych z [[jelito cienkie|jelita cienkiego]], stąd lekko żółtawe zabarwienie chłonki pochodzącej z tego narządu (zawartość tłuszczów 1-2%) {{r|microcirculation}}. Ogólnie skład chłonki jest podobny do [[osocze|osocza]], jednak zawiera ona mniej [[białko|białek]], szczególnie [[globuliny|globulin]], które z trudnością przedostają się z krwi do tkanek <ref name="textbook_of_medical_biochemistry_a04">{{Cytuj książkę | tytuł = Textbook of Medical Biochemistry | data = 2004 | wydawca = Orient Longman | miejsce = | isbn = 81-250-2071-3 | strony = 542 }}</ref>. Zawartość białka w chłonce to 4-6%, z tego względu jej ciśnienie osmotyczne jest niskie i ma ona charakter [[krystaloid]]u {{r|human_physiology}}<ref name=microcirculation>{{Cytuj książkę | tytuł = Microcirculation | autor=Ronald F. Tuma, Walter N. Duran, Klaus Ley (red.) | data = 2011 | wydawca = Academic Press | miejsce = | isbn = 0080569935 | strony = 133 }}</ref>. Skład limfy zależy również od metabolitów uwalnianych przez komórki w danej tkance, może się również czasowo zmieniać pod wpływem innych czynników, np. aktywności fizycznej, snu lub spożywanego pokarmu <ref name="santambrogio">{{Cytuj książkę | tytuł = Immunology of the lymphatic system | autor=Laura Santambrogio | data = 2013 | wydawca = Springer | miejsce = | isbn = 1461432359 | strony = 66 }}</ref><ref name="lymph_stasis">{{Cytuj książkę | nazwisko = Olszewski | imię = Waldemar | tytuł = Lymph stasis: pathophysiology, diagnosis, and treatment | data = 1991 | wydawca = CRC Press | miejsce = Boca Raton | isbn = 0-8493-6499-X | strony = 236-239 }}</ref>. |
|||
{{Przypisy}} |
|||
[[Kategoria:Histologia]] |
[[Kategoria:Histologia]] |
||
Wersja z 20:38, 25 kwi 2014
Chłonka (limfa, łac. lympha) – płyn tkankowy spływający do naczyń chłonnych, tworzących układ naczyń limfatycznych (układ chłonny). Chłonka jest zbierana przez naczynia chłonne aferentne, ślepo zakończone, zaczynające się w tkankach [1]. Transportowana jest do węzłów chłonnych, skąd z kolei przy pomocy naczyń chłonnych eferentnych wyprowadzana jest do krwiobiegu [2].
Istotnym elementem chłonki, poza płynem tkankowym, są komórki układu odpornościowego. W przypadku naczyń aferentnych są to komórki opuszczające daną tkankę i migrujące do węzłów chłonnych w celu pobudzenia układu odpornościowego. Z kolei w chłonce naczyń eferentnych znajdują się głównie komórki już pobudzone lub takie, które przez dłuższy czas nie napotkały pobudzającego je antygenu [3]. Najczęściej występującą populacją leukocytów w chłonce są komórki o wąskim obrzeżu cytoplazmy i dużym jądrze komórkowym. Z tego względu zostały one nazwane limfocytami, czyli "komórkami limfy" [4]. Mimo że limfocyty są obecnie definiowane zupełnie inaczej, są one głównymi komórkami występującymi w chłonce [3].
Skład chemiczny chłonki zależy od tkanki, z której jest ona zbierana. Przykładowo, limfa bierze udział w transporcie tłuszczów pokarmowych z jelita cienkiego, stąd lekko żółtawe zabarwienie chłonki pochodzącej z tego narządu (zawartość tłuszczów 1-2%) [5]. Ogólnie skład chłonki jest podobny do osocza, jednak zawiera ona mniej białek, szczególnie globulin, które z trudnością przedostają się z krwi do tkanek [6]. Zawartość białka w chłonce to 4-6%, z tego względu jej ciśnienie osmotyczne jest niskie i ma ona charakter krystaloidu [2][5]. Skład limfy zależy również od metabolitów uwalnianych przez komórki w danej tkance, może się również czasowo zmieniać pod wpływem innych czynników, np. aktywności fizycznej, snu lub spożywanego pokarmu [1][7].
- ↑ a b Laura Santambrogio: Immunology of the lymphatic system. Springer, 2013, s. 66. ISBN 1-4614-3235-9.
- ↑ a b N.M. Muthaya: Human Physiology. New Delhi: Jaypee Brothers Publishers, 2002, s. 88-89. ISBN 81-7179-882-9.
- ↑ a b Laura Santambrogio: Immunology of the lymphatic system. Springer, 2013, s. 55-56. ISBN 1-4614-3235-9.
- ↑ William Alexander Newman Dorland: Dorland's illustrated medical dictionary. s. 1084. ISBN 1-4160-6257-2.
- ↑ a b Ronald F. Tuma, Walter N. Duran, Klaus Ley (red.): Microcirculation. Academic Press, 2011, s. 133. ISBN 0-08-056993-5.
- ↑ Textbook of Medical Biochemistry. Orient Longman, 2004, s. 542. ISBN 81-250-2071-3.
- ↑ Waldemar Olszewski: Lymph stasis: pathophysiology, diagnosis, and treatment. Boca Raton: CRC Press, 1991, s. 236-239. ISBN 0-8493-6499-X.