Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej

Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej

{{{nazwa naukowa}}}
{{{opis grafiki}}}
Synonimy	{{{synonimy}}}
Specjalizacja	{{{specjalizacja}}}
Objawy	{{{objawy}}}
Powikłania	{{{powikłania}}}
Początek	{{{początek}}}
Czas trwania	{{{czas trwania}}}
Typy	{{{typy}}}
Przyczyny	{{{przyczyny}}}
Czynniki ryzyka	{{{czynniki ryzyka}}}
Rozpoznanie	{{{rozpoznanie}}}
Różnicowanie	{{{różnicowanie}}}
Zapobieganie	{{{zapobieganie}}}
Leczenie	{{{leczenie}}}
Leki	{{{leki}}}
Rokowanie	{{{rokowanie}}}
Zapadalność	{{{zapadalność}}}
Śmiertelność	{{{śmiertelność}}}
Klasyfikacje
ICD-11	{{{ICD11}}} {{{ICD11 nazwa}}}
ICD-10	S82.1 Złamanie nasady bliższej piszczeli
DSM-5	{{{DSM-5}}} {{{DSM-5 nazwa}}}
DSM-IV	{{{DSM-IV}}} {{{DSM-IV nazwa}}}

{{Choroba infobox}} Sugerowane pola (wstaw w kodzie): | zapadalność = | commons = | ICD11 nazwa = | DSM-5 = | DSM-5 nazwa = | typy = | specjalizacja = | czas trwania = | leki = | synonimy = | powikłania = | DSM-IV = | śmiertelność = | DSM-IV nazwa = | czynniki ryzyka = | leczenie = | zapobieganie = | objawy = | rozpoznanie = | początek = | nazwa naukowa = | ICD11 = | opis grafiki = | różnicowanie = | alt grafiki = | przyczyny = | rokowanie = Nieznane pola: "DSM nazwa łacińska", "MeshYear", "DSM", "nazwa łacińska", "DSM nazwa" oraz "podpis grafiki".

Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej ang. tibial eminence fracture (in. złamanie awulsyjne wyniosłości międzykłykciowej ang. tibial eminence avulsion fracture ) – rzadkie złamanie w obrębie stawu kolanowego, odpowiednik uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego u dzieci i młodzieży, jednakże obserwowane jest również u dorosłych.

Historia

Złamanie zostało po raz pierwszy opisane w 1875 roku przez francuskiego chirurga Antonina Ponceta.

Epidemiologia

Częstość występowania szacowana jest na 3 na 100 000 rocznie i jest stwierdzane w 2-5% przypadków pourazowego krwawienia do stawu kolanowego u dzieci i młodzieży. Obecnie wrasta częstość tego urazu u osób dorosłych.

Etiologia

Do złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej dochodzi w przypadku urazu skrętnego lub przy upadku z małej wysokości na zgięte kolano, przy uprawianiu sportu lub w wypadkach komunikacyjnych. Sporty związane z dużym ryzykiem tego urazu to futbol amerykański, koszykówka, narciarstwo, piłka nożna i piłka siatkowa. Złamanie to jest uważane za odpowiednik uszkodzenia więzadła krzyżowego przedniego u dzieci i młodzieży, związane z niedojrzałością układu kostno-szkieletowego.

Obraz kliniczny

Objawy złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej są następujące:

• ból (większy niż przy uszkodzeniu więzadła krzyżowego przedniego)
• wysięk (w przypadku objęcia przez złamanie chrząstki nasadowej pojawia się krwisty płyn z kropelkami tłuszczu)
• zwiotczenie więzadeł kolana
• dodatnie testy oceniające stabilność kolana (test szufladkowy przedni, test Lachmana, test pivot shift)

Diagnostyka różnicowa

Rozpoznanie złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej opiera się na badaniu przedmiotowym, zdjęciu rentgenowskim oraz obrazowaniu metodą rezonansu magnetycznego.

Złamanie wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej należy różnicować ze złuszczeniem chrząstki wzrostowej, uszkodzeniem łąkotki, zwichnięciem rzepki, uszkodzenie więzadeł wewnętrznych stawu kolanowego oraz innymi uszkodzeniami kości.

Klasyfikacja

Klasyfikacja złamań na podstawie obrazu radiologicznego została opracowana przez Marvina Meyers'a i Francisa McKeever'a w 1959 roku, w 1977 roku Basilius Zaricznyj dodał kolejny typ (początkowo jako podtyp IIIB, obecnie jako podtyp IV) i ostatecznie podział został ustalony w 2005 roku, kiedy James Lubowitz (z zespołem) podzielił typ III na dwa podtypy A i B.

Klasyfikacja złamań wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej.

Typ	Obraz kliniczny	Leczenie
I	bez przemieszczenia minimalne przemieszczenie	zachowawcze
II	zachowana ciągłość tylnej części	zachowawcze lub operacyjne
IIIA	brak połączenia oderwanego fragmentu z kością piszczelową obejmuje tylko przyczep więzadła krzyżowego przedniego	operacyjne
IIIB	brak połączenia oderwanego fragmentu z kością piszczelową obejmuje całą wyniosłość międzykłykciową	operacyjne
IV	brak połączenia oderwanego fragmentu z kością piszczelową rozkawałkowanie lub rotacja	operacyjne

Leczenie

Leczenie jest operacyjne (zarówno klasyczne jak i w artroskopii) w stadiach IIIA-IV, natomiast w stadiach I i II leczeniem z wyboru jest leczenie zachowawcze. Opatrunek gipsowy powinien być utrzymany przez 4-6 tygodni u pacjentów leczonych zachowawczo i 2 tygodnie u pacjentów leczonych operacyjnie. W kolejnym etapie konieczna jest rehabilitacja i założenie odpowiedniej ortezy. Okres rehabilitacji trwa 3-4 miesięcy.

Rokowanie

Nie zależnie od przyjętego sposobu postępowania następstwem urazu jest trwałe osłabienie struktur więzadłowych kolana, jednakże nie ma to poważnego znaczenia klinicznego. Powikłaniami złamania wyniosłości międzykłykciowej kości piszczelowej są ograniczenie ruchomości stawu kolanowego, artrofibroza, niestabilność stawu kolanowego oraz zaburzenie funkcji chrząstki nasadowej. Rokowanie co do pełnego powrotu do zdrowia jest gorsze w typie III i IV złamania, jednakże możliwość powrotu do czynnego uprawiania sportu jest taka sama we wszystkich grupach pacjentów.

Bibliografia

• Patrick McMahon: Medycyna sportowa, Współczesne metody diagnostyki i leczenia.. Warszawa: PWZWL, 2010. ISBN 978-83-200-4218-4.
• Filippo Castoldi, Davide Edoardo Bonasia: Fractures Around the Knee. Pittsburgh: Springer, 2016. ISBN 978-3-319-28804-8.