Profilaktyka przedekspozycyjna HIV: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
następna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
nowy artykuł
(Brak różnic)

Wersja z 02:05, 15 mar 2022

Profilaktyka przedekspozycyjna HIV (ang. pre-exposure prophylaxis PrEP) – metoda zapobiegania rozprzestrzeniania się czynnika chorobotwórczego wśród ludzi nienarażonych jeszcze na kontakt z patogenem. Najczęściej używa się tego określenia w profilaktyce wirusa HIV.

Historia

W 2012 Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) zarekomendowała stosowanie PrEP u par, w których jeden partner jest seropozytywny, u MSM oraz u osób transpłciowych[1][2]. W lipcu tego samego roku amerykańska Agencja Żywności i Leków (FDA) po analizie przeprowadzonych wcześniej badań[3][4][5][6][7] dopuściła do użytku lek Truvada jako element profilaktyki HIV/AIDS. Zalecono, by lekarze dokonali oceny pacjentów, biorąc pod uwagę czynniki takie jak: aktywne życie seksualne, ryzykowne zachowania seksualnie, przyjmowanie narkotyków, związki i kontakty seksualne z osobami seropozytywnymi[8].

Kolejne badania i metaanalizy przeprowadzone w kolejnych latach[9][10][11] potwierdziły spadek ryzyka zakażenia HIV o 51%, przy czym wartość ta znacząco wzrastała w grupie ściśle przestrzegającej przyjmowania leku[12][13]. Raporty z lat 2016-2019 mówią o skuteczności w granicach 99%[14][15].

W październiku 2019 FDA zatwierdziła kolejny lek (Descovy) do stosowania jako PrEP[16], a w grudniu 2021 kabotegrawir w formie zawiesiny do zastrzyków[17].

Schemat postępowania

Wdrożenie i stosowanie profilaktyki przedekspozycyjnej konieczna jest regularna kontrola lekarska. Poszczególne kroki można ująć w poniższy schemat[18]

Truvada

Etap 0 – przed rozpoczęciem

  • wywiad z pacjentem i ustalenie wskazań do stosowania PrEP (wysokie ryzyko zakażenia)

Etap 1 – rozpoczęcie

  • wykluczenie zakażenia HIV, HBV, STD
  • morfologia krwi, kontrola stanu nerek

Etap 2 – stosowanie

  • pierwsza wizyta lekarska po miesiącu, badania w kierunku HIV, HBV, STD, kontrola stanu zdrowia
  • kolejne wizyty co trzy miesiące, badania jw.

Etap 3 – zakończenie

  • wykluczenie zakażenia HIV (badanie po 12 tygodniach od zakończenia)
  • kontrola stanu zdrowia
  • ocena ryzyka zakażenia

Ważnym zadaniem lekarza prowadzącego jest ocena, na ile pacjent przestrzega regularnego przyjmowania leku oraz ewentualne skierowanie na konsultację psychologiczną[19].

Leki i dawkowanie

Podstawowym lekiem stosowanym w PrEP jest Truvada, antyretrowirusowy lek złożony, w skład którego wchodzi emtrycytabina 200 mg i tenofowir (dizoproksyl tenofowiru) 245 mg[20]. Lek ten można przyjmować na dwa sposoby[21]:

  • codziennie – jedna tabletka każdego dnia o tej samej godzinie
  • doraźnie – 2 tabletki od 24 do 2 godzin przed stosunkiem, po jednej tabletce przez 2 kolejne dni po stosunku.

Drugim lekiem jest Descovy. W skład tego leku wchodzą emtrycytabina 200 mg i tenofowir (alafenamid tenofowiru) (10 mg lub 25 mg)[22]. Ten środek może być stosowany tylko codziennie i nie jest zatwierdzony do użytku dla cis-kobiet[21].

Trzecim i jedynym do tej pory w formie zastrzyku domięśniowego jest Apretude zawierający 600 mg kabotegrawiru w 3 ml zawiesiny. Po pierwszych dwóch dawkach podanych w odstępie miesiąca, kolejne podaje się co 2 miesiące[23].

Dostępność preparatów i refundacja

Przypisy

  1. ↑ Consolidated guidelines on the use of antiretroviral drugs for treating and preventing HIV infection. Second edition, World Health Organization, 2016, s. 52, ISBN 978-92-4-154968-4.
  2. ↑ Guidance on oral pre-exposure prophylaxis (PrEP) for serodiscordant couples, men and transgender women who have sex with men at high risk of HIV: recommendations for use in the context of demonstration projects., Genewa: World Health Organization, 2012 (ang.).
  3. ↑ Lisa A. Grohskopf i inni, Randomized trial of clinical safety of daily oral tenofovir disoproxil fumarate among HIV-uninfected men who have sex with men in the United States, „Journal of Acquired Immune Deficiency Syndromes (1999)”, 64 (1), 2013, s. 79–86, DOI: 10.1097/QAI.0b013e31828ece33, ISSN 1944-7884, PMID: 23466649 [dostęp 2022-03-14].
  4. ↑ Robert M. Grant i inni, Preexposure chemoprophylaxis for HIV prevention in men who have sex with men, „The New England Journal of Medicine”, 363 (27), 2010, s. 2587–2599, DOI: 10.1056/NEJMoa1011205, ISSN 1533-4406, PMID: 21091279, PMCID: PMC3079639 [dostęp 2022-03-14].
  5. ↑ Kachit Choopanya i inni, Antiretroviral prophylaxis for HIV infection in injecting drug users in Bangkok, Thailand (the Bangkok Tenofovir Study): a randomised, double-blind, placebo-controlled phase 3 trial, „The Lancet”, 381 (9883), 2013, s. 2083–2090, DOI: 10.1016/S0140-6736(13)61127-7, ISSN 1474-547X, PMID: 23769234 [dostęp 2022-03-14].
  6. ↑ Jared M. Baeten i inni, Antiretroviral Prophylaxis for HIV-1 Prevention among Heterosexual Men and Women, „The New England journal of medicine”, 367 (5), 2012, s. 399–410, DOI: 10.1056/NEJMoa1108524, ISSN 0028-4793, PMID: 22784037, PMCID: PMC3770474 [dostęp 2022-03-14].
  7. ↑ Michael C. Thigpen i inni, Antiretroviral Preexposure Prophylaxis for Heterosexual HIV Transmission in Botswana, „The New England Journal of Medicine”, 367 (5), 2012, s. 423–434, DOI: 10.1056/NEJMoa1110711, ISSN 0028-4793, PMID: 22784038 [dostęp 2022-03-14].
  8. ↑ US Public Health Service, PREEXPOSURE PROPHYLAXIS Preexposure prophylaxis for the prevention of HIV infection in the United States - 2014. A clinical practice guideline [online], 2014, s. 12 [zarchiwizowane z adresu 2018-04-11].
  9. ↑ G. Fonner, R. Grant, R. Baggaley, Oral pre-exposure prophylaxis (PrEP) for all populations: a systematic review and meta-analysis of effectiveness, safety, and sexual and reproductive health outcomes, Ten plik jest uzupełnieniem Guideline on when to start antiretroviral therapy and on pre-exposure prophylaxis for HIV.
  10. ↑ Jared M. Baeten i inni, Single-agent tenofovir versus combination emtricitabine plus tenofovir for pre-exposure prophylaxis for HIV-1 acquisition: an update of data from a randomised, double-blind, phase 3 trial, „The Lancet. Infectious Diseases”, 14 (11), 2014, s. 1055–1064, DOI: 10.1016/S1473-3099(14)70937-5, ISSN 1474-4457, PMID: 25300863, PMCID: PMC4252589 [dostęp 2022-03-14].
  11. ↑ James Wilton i inni, Pre-exposure prophylaxis for sexually-acquired HIV risk management: a review, „HIV/AIDS (Auckland, N.Z.)”, 7, 2015, s. 125–136, DOI: 10.2147/HIV.S50025, ISSN 1179-1373, PMID: 25987851, PMCID: PMC4422285 [dostęp 2022-03-14].
  12. ↑ Consolidated guidelines..., s. 53-54 (ang.).
  13. ↑ PrEP [online], Społeczny Komitet ds. AIDS [dostęp 2022-03-14] (pol.).
  14. ↑ Effective HIV Prevention Strategies | HIV Risk and Prevention Estimates | HIV Risk and Prevention | HIV/AIDS | CDC [online], www.cdc.gov, 8 grudnia 2021 [dostęp 2022-03-14] (ang.).
  15. ↑ PrEP [online], www.prep.edu.pl [dostęp 2022-03-14].
  16. ↑ Office of the Commissioner, FDA approves second drug to prevent HIV infection as part of ongoing efforts to end the HIV epidemic [online], FDA, 20 lutego 2020 [dostęp 2022-03-14] (ang.).
  17. ↑ Office of the Commissioner, FDA Approves First Injectable Treatment for HIV Pre-Exposure Prevention [online], FDA, 20 grudnia 2021 [dostęp 2022-03-14] (ang.).
  18. ↑ PrEP [online], www.prep.edu.pl [dostęp 2022-03-14].
  19. ↑ Program edukacyjny - Portal edukacyjny Krajowego Centrum ds. AIDS [online], www.hiv-aids.edu.pl [dostęp 2022-03-14].
  20. ↑ Truvada (emtrycytabina + tenofowir (dizoproksyl tenofowiru)) tabletki powlekane - działanie, dawkowanie, cena, refundacja | Medycyna Praktyczna [online], www.mp.pl [dostęp 2022-03-14].
  21. ↑ a b https://www1.nyc.gov/assets/doh/downloads/pdf/imm/prep-on-demand-po.pdf (pol.)
  22. ↑ Descovy (emtrycytabina + tenofowir (alafenamid tenofowiru)) tabletki powlekane - działanie, dawkowanie, cena, refundacja | Medycyna Praktyczna [online], www.mp.pl [dostęp 2022-03-14].
  23. ↑ Apretude Dosage Guide [online], Drugs.com [dostęp 2022-03-15] (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Profilaktyka_przedekspozycyjna_HIV&oldid=66594582”