Semasaka: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne merytoryczne |
źródła/przypisy |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
'''Semasaka''' – w tradycyjnych wierzeniach burundyjskich tytuł jednego ze świętych byków{{odn|Saint-David|2021|s=56}}{{odn|Stanford|1982|s=21}}. |
'''Semasaka''' – w tradycyjnych wierzeniach burundyjskich tytuł jednego ze świętych byków{{odn|Saint-David|2021|s=56}}{{odn|Stanford|1982|s=21}}. |
||
Tytuł ten można przetłumaczyć dosłownie jako ''ojciec [[sorgo]]''{{odn|Chrétien|1979|s=85}} bądź też ''pan sorgo''. Zwierzę uznawane za semasakę znajdowało się w centrum dworskich praktyk religijnych związanych z bykami. Było też nieodzownym elementem obchodów świąt związanym z okresem zasiewów. Podczas tychże właśnie świąt burundyjski monarcha spożywał specjalnie przygotowaną owsiankę z sorgo wymieszaną z [[Mocz|moczem]] semasaki {{odn|Galaty|Bonte|1991|s=69}}. Ścisłe związki zwierzęcia z monarchią widoczne były również podczas obrzędów koronacyjnych. Rozpoczynający rządy król dosiadał wówczas semasakę. |
Tytuł ten można przetłumaczyć dosłownie jako ''ojciec [[sorgo]]''{{odn|Chrétien|1979|s=85}} bądź też ''pan sorgo''. Zwierzę uznawane za semasakę znajdowało się w centrum dworskich praktyk religijnych związanych z bykami. Było też nieodzownym elementem obchodów świąt związanym z okresem zasiewów. Podczas tychże właśnie świąt burundyjski monarcha spożywał specjalnie przygotowaną owsiankę z sorgo wymieszaną z [[Mocz|moczem]] semasaki {{odn|Galaty|Bonte|1991|s=69}}. Ścisłe związki zwierzęcia z monarchią widoczne były również podczas obrzędów koronacyjnych. Rozpoczynający rządy król dosiadał wówczas semasakę {{odn|Brandel|1973|s=29}}. |
||
Należy też rolę tego byka analizować w szerszym kontekście tradycyjnych praktyk religijnych ściśle powiązanych ze zwierzętami. Można tutaj wymienić kult świętych owiec [[rutenderi]] oraz [[mudende]], kult świętych kóz [[rutagari]] i [[rusasu]] czy kult świętego psa [[Kabwa|kabwy]]{{odn|Saint-David|2021|s=56}}. |
Należy też rolę tego byka analizować w szerszym kontekście tradycyjnych praktyk religijnych ściśle powiązanych ze zwierzętami. Można tutaj wymienić kult świętych owiec [[rutenderi]] oraz [[mudende]], kult świętych kóz [[rutagari]] i [[rusasu]] czy kult świętego psa [[Kabwa|kabwy]]{{odn|Saint-David|2021|s=56}}. |
||
| Linia 17: | Linia 17: | ||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Ndoricimpa |imię = Léonidas |nazwisko2 = Guillet |imię2 = Claude |autor link = |tytuł = L'Arbre-mémoire - traditions orales du Burundi |wydawca = Centre de civilisation burundaise |miejsce = Bujumbura |data= 1984 |strony = 1-249 |isbn = 2865370984 |odn=tak}} |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Ndoricimpa |imię = Léonidas |nazwisko2 = Guillet |imię2 = Claude |autor link = |tytuł = L'Arbre-mémoire - traditions orales du Burundi |wydawca = Centre de civilisation burundaise |miejsce = Bujumbura |data= 1984 |strony = 1-249 |isbn = 2865370984 |odn=tak}} |
||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Stanford |imię = Anne |autor link = |tytuł = Le corps androgyne. L'habitation au Burundi. |wydawca = SELAF |miejsce = Paris |data= 1982 |strony = 1-138 |isbn = |odn=tak}} |
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Stanford |imię = Anne |autor link = |tytuł = Le corps androgyne. L'habitation au Burundi. |wydawca = SELAF |miejsce = Paris |data= 1982 |strony = 1-138 |isbn = |odn=tak}} |
||
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Brandel |imię = Rose |autor link = |tytuł = The Music of Central Africa: An Ethnomusicological Study: Former French Equatorial Africa the Former Belgian Congo, Ruanda-Urundi Uganda, Tanganyika |wydawca = Springer |miejsce = Dordrecht |data= 1973 |strony = 1-272 |isbn = 9024706343 |odn=tak}} |
|||
{{Kontrola autorytatywna}} |
{{Kontrola autorytatywna}} |
||
Wersja z 18:56, 19 lip 2022
Semasaka – w tradycyjnych wierzeniach burundyjskich tytuł jednego ze świętych byków[1][2].
Tytuł ten można przetłumaczyć dosłownie jako ojciec sorgo[3] bądź też pan sorgo. Zwierzę uznawane za semasakę znajdowało się w centrum dworskich praktyk religijnych związanych z bykami. Było też nieodzownym elementem obchodów świąt związanym z okresem zasiewów. Podczas tychże właśnie świąt burundyjski monarcha spożywał specjalnie przygotowaną owsiankę z sorgo wymieszaną z moczem semasaki [4]. Ścisłe związki zwierzęcia z monarchią widoczne były również podczas obrzędów koronacyjnych. Rozpoczynający rządy król dosiadał wówczas semasakę [5].
Należy też rolę tego byka analizować w szerszym kontekście tradycyjnych praktyk religijnych ściśle powiązanych ze zwierzętami. Można tutaj wymienić kult świętych owiec rutenderi oraz mudende, kult świętych kóz rutagari i rusasu czy kult świętego psa kabwy[1].
Ostatni semasaka zdechł w 1935[6], zatem jeszcze podczas belgijskich rządów kolonialnych. Władcą Burundi był wówczas Mwambutsa IV. Podczas krótkiego panowania Ntare V (1966) próbowano wybrać i powołać kolejnego semasakę. Zanim jednak zdołano tego dokonać monarchia została zniesiona[7].
Przypisy
- ↑ a b Saint-David 2021 ↓, s. 56.
- ↑ Stanford 1982 ↓, s. 21.
- ↑ Chrétien 1979 ↓, s. 85.
- ↑ Galaty i Bonte 1991 ↓, s. 69.
- ↑ Brandel 1973 ↓, s. 29.
- ↑ Ndoricimpa i Guillet 1984 ↓, s. 186.
- ↑ Eggers 2006 ↓, s. 140.
Bibliografia
- Ellen K. Eggers: Historical Dictionary of Burundi. Wyd. 3. Lanham, Maryland • Toronto • Plymouth, UK: The Scarecrow Press, Inc., 2006. ISBN 978-0-8108-5302-7.
- J.-P. Chrétien. Les années de l'éleusine, du sorgho et du haricot dans l'ancien Burundi Ecologie et idéologie. „African Economic History”. 7, s. 75-92, 1979. ISSN 2163-9108.
- Stewart Addington Saint-David: LORD OF THE MIGHT OF RA The Hidden Origins of the Sacred Names of the Kings of Burundi. Editions Elgiad, 2021, s. 1-94.
- John G. Galaty, Pierre Bonte: Herders, Warriors, And Traders: Pastoralism In Africa. Boulder, Colorado: Westview Press, 1991, s. 1-338. ISBN 0-8133-8067-7.
- Léonidas Ndoricimpa, Claude Guillet: L'Arbre-mémoire - traditions orales du Burundi. Bujumbura: Centre de civilisation burundaise, 1984, s. 1-249. ISBN 2-86537-098-4.
- Anne Stanford: Le corps androgyne. L'habitation au Burundi.. Paris: SELAF, 1982, s. 1-138.
- Rose Brandel: The Music of Central Africa: An Ethnomusicological Study: Former French Equatorial Africa the Former Belgian Congo, Ruanda-Urundi Uganda, Tanganyika. Dordrecht: Springer, 1973, s. 1-272. ISBN 90-247-0634-3.