Prawo wzajemności reszt kwadratowych: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Epsilon598 (dyskusja | edycje) Funkcja sugerowania ilustracji: dodana 1 ilustracja. |
Epsilon598 (dyskusja | edycje) m źródła/przypisy, drobne redakcyjne |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Plik:Disqvisitiones-800.jpg|mały|W części IV podręcznika Disquisitiones Arithmeticae opublikowanego w 1801 roku Gauss przedstawia dowód prawa wzajemności reszt kwadratowych.]] |
[[Plik:Disqvisitiones-800.jpg|mały|W części IV podręcznika ''Disquisitiones Arithmeticae'' opublikowanego w 1801 roku [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]] przedstawia dowód prawa wzajemności reszt kwadratowych<ref>{{Cytuj |autor = Carl Friedrich Gauss |tytuł = Disquisitiones Arithmeticae |czasopismo = SpringerLink |data = 1986 |data dostępu = 2024-02-05 |doi = 10.1007/978-1-4939-7560-0 |url = https://link.springer.com/book/10.1007/978-1-4939-7560-0 |język = en}}</ref>.]] |
||
'''Prawo wzajemności reszt kwadratowych''' – twierdzenie [[teoria liczb|teorii liczb]], które pozwala rozstrzygnąć, czy dana [[kongruencja]] stopnia 2 ma rozwiązanie. Prawo wzajemności reszt kwadratowych udowodnił [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]], choć jego prawdziwość podejrzewali już [[Leonhard Euler|Euler]] i [[Adrien-Marie Legendre|Legendre]]. |
'''Prawo wzajemności reszt kwadratowych''' – twierdzenie [[teoria liczb|teorii liczb]], które pozwala rozstrzygnąć, czy dana [[kongruencja]] stopnia 2 ma rozwiązanie. Prawo wzajemności reszt kwadratowych udowodnił [[Carl Friedrich Gauss|Gauss]], choć jego prawdziwość podejrzewali już [[Leonhard Euler|Euler]] i [[Adrien-Marie Legendre|Legendre]]. |
||
Wersja z 15:45, 5 lut 2024
Prawo wzajemności reszt kwadratowych – twierdzenie teorii liczb, które pozwala rozstrzygnąć, czy dana kongruencja stopnia 2 ma rozwiązanie. Prawo wzajemności reszt kwadratowych udowodnił Gauss, choć jego prawdziwość podejrzewali już Euler i Legendre.
Twierdzenie
Niech i będą dwiema różnymi, nieparzystymi liczbami pierwszymi. Wynika stąd natychmiast, że i przystają modulo 4 albo do 1, albo do 3 – jeśli choć jedna z tych liczb przystaje do 1 modulo 4, to kongruencja
ma rozwiązanie wtedy i tylko wtedy, gdy kongruencja
ma rozwiązanie na ogół rozwiązania te będą różne. Jeśli natomiast obie liczby i przystają do 3 modulo 4, to kongruencja
ma rozwiązanie wtedy i tylko wtedy, gdy kongruencja
nie ma rozwiązania
Korzystając z symbolu Legendre’a,
- jeśli jest resztą kwadratową modulo i w przeciwnym wypadku,
oba stwierdzenia można zapisać następująco[2]:
Ponieważ jest parzyste jeśli któraś z liczb lub przystaje do 1 modulo 4, i nieparzyste wtedy i tylko wtedy, gdy obie liczby i przystają do 3 modulo 4, jest równe 1 jeśli któraś z liczb lub przystaje do 1 modulo 4 i –1 jeśli obie liczby i przystają do 3 modulo 4.
Znanych jest 246 różnych dowodów prawa wzajemności reszt kwadratowych[3].
Przypisy
- ↑ Carl Friedrich Gauss , Disquisitiones Arithmeticae, „SpringerLink”, 1986, DOI: 10.1007/978-1-4939-7560-0 [dostęp 2024-02-05] (ang.).
- ↑ reszt kwadratowych prawo wzajemności, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-10-08] .
- ↑ Proofs of the Quadratic Reciprocity Law.