Áed I Dub
| król Dál nAraidi | |
| Okres |
od 563 |
|---|---|
| Poprzednik |
Áed I Brecc |
| Następca | |
| król Ulaidu | |
| Okres |
od 581 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Data śmierci | |
| Ojciec |
Suibne Araide |
Áed I Dub („Czarny”) (zm. 588 r.) – król Dál nAraidi z ludu Cruithni jako Áed II Dub od 563 r., król Ulaidu (Ulsteru) od 581 r. do swej śmierci, syn Suibne’a Araide, prawdopodobnie z dynastii Uí Chóelbad z Mag Line.
Według Księgi z Leinsteru Áed objął tron Dál nAraidi po niejakim Áedzie I Breccie (zm. 563 r.). Zabił ostatniego pogańskiego zwierzchniego króla Irlandii, Diarmaita I mac Cerbaill w 565 r. Do zdarzenia doszło w Ráith Becc, na równinie Mag Line (Moylinny, koło Larne), leżącej w Dál nAraidi. Według tradycji głowę zabitego zaniesiono do Clonmacnois, zaś ciało pochowano w Condiri.
Kroniki Irlandii nie są zgodne, co do chronologii rządów nad Ulaidem. Księga z Leinsteru podała błędnie, że Áed nastąpił po niejakim Daigu mac Cairill, rzekomym bracie Báetána mac Cairill, panującym dziesięć lat. Według tego źródła Aed miał rządzić nad Ulaidem pięć lat (MS folio 41c). Natomiast „Tablica Synchronistyczna Laud” zanotowała, że panował siedem lat („Aed Dub m[ac] Suibne. uii.”, fo. 116 b). W 581 r. Áed objął tron Ulaidu po śmierci Báetána mac Cairill. Po siedmiu latach swych rządów został zabity w 588 r. Tron Dál nAraidi i Ulaidu przeszedł na Fiachnę II Lurgana mac Báetáin, wnuka króla Eochaida mac Condlai (zm. 553 r.)
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Book of Leinster, formerly Lebar na Núachongbála, R. I. Best, O. Bergin and M. A. O'Brien (ed.), first edition, Dublin 1954, s. 193, 195.
- Byrne F. J., Irish Kings and High-Kings Four Courts Press, Second edition (Repr.), Dublin 2004, s. 95-97, 99, 109, 111, 287, ISBN 1-85182-552-5.
- Meyer K. (ed.), The Laud Synchronism, „Zeitschrift für celtische Philologie” 9 (1913), s. 484.
- The Chronicle of Ireland, transl. with an introduction and notes T. M. Charles-Edwards, Vol. 1, Liverpool University Press 2006, s. 106, 113, 116, ISBN 978-0-85323-959-8.