Śalabhandźika
Śalabhandźika – popularny motyw w starożytnej rzeźbie indyjskiej, przedstawienie nimfy jakszi stojącej pod drzewem w pełnej gracji pozie nazywanej tribhanga. Sanskrycka nazwa śalabhandźika znaczy "odłamująca gałązkę drzewa śala". Tego typu przedstawienia, zwane madanika, zazwyczaj wkomponowane są w obiekty architektoniczne, często występują w architekturze buddyjskiej, gdzie nawiązują do narodzin Buddy pod drzewem śala. Według tradycji podczas porodu matka Buddy chwyciła gałąź tego drzewa[1]. Do najbardziej znanych należą nimfy wkomponowane w torany w Sańći.
Motyw nimfy pod drzewem początkowo związany był z kultem płodności, w późniejszym okresie ma znaczenie czysto ornamentalne, wykorzystywany jest w pobliżu garbhagryha świątyń hinduskim, najczęściej tam, gdzie dokonuje się rytualnej cyrkumambulacji[2]. Przedstawienia takie są szczególnie częste w hojsalskich świątyniach w Belur i Halebidzie w stanie Karnataka.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Buddhistische Bilderwelt: Hans Wolfgang Schumann, Ein ikonographisches Handbuch des Mahayana- und Tantrayana-Buddhismus. Eugen Diederichs Verlag. Cologne. ISBN 3-424-00897-4, ISBN 978-3-424-00897-5
- ↑ Salabhanjika - Pallavi Krishnan, Leading exponent of Mohiniyattam. [dostęp 2013-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-27)].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Roy C Craven, A Concise History of Indian Art, New York: Praeger Pub, 1976, ISBN 0-275-85620-8, OCLC 2197985.