Aaronios
Aaronios (grecki:Ἀαρώνιος) lub Aaron (Ἀαρών) – nazwy arystokratycznego rodu bizantyjskiego, którego korzenie sięgają XI wieku. Aaroniosowie byli potomkami ostatniego bułgarskiego cara, Iwana Władysława[1].
Po śmierci Iwana w Dyrrchachium w 1018 roku i załamaniu się państwa bułgarskiego, caryca Maria, uciekła wraz z dziećmi do Konstantynopola. Cesarz Bazylii II przyjął uchodźców ze wszystkimi honorami i obdarzył tytułami oraz posiadłościami. Maria otrzymała tytuł zōstē patrikia, najwyższy tytuł jaki w Bizancjum mogła otrzymać kobieta niebędąca małżonką cesarza.
Maria miała sześciu synów, z których trzech nie chciało się pogodzić z upadkiem państwa bułgarskiego i próbowało kontynuować walkę przeciwko Bizantyjczykom. Presjan, Ałusijan i Aaron zebrali ocalałe wojska i bronili swych pozycji wokół góry Tomor. Po pewnym czasie Bizancjum zmusiło ich do kapitulacji i dołączyli do matki na dworze w Konstantynopolu. Wszyscy trzej zostali obdarzeni tytułami i godnościami wojskowymi lub cywilnymi.
Presjan i Ałusijan mimo dobrego traktowania ze strony Greków, wzięli udział w antybizantyjskich spiskach i rewoltach. Presjan dwukrotnie brał udział w anty cesarskim sprzysiężeniu, raz w 1026 roku, wystąpił przeciwko Konstantynowi VIII a po raz drugi, w 1029 roku, spiskował przeciwko Romanowi III. Bizantyjczykom udał się jednak zdusić obydwa spiski i w 1030 roku Presjan został zmuszony do wstąpienia do klasztoru i wycofania się z życia publicznego[2]. Ałusijan wystąpił przeciwko Bizancjum znacznie później bo w 1040 roku, kiedy to zbiegł do powstańców bułgarskich, prowadzonych przez Piotra Deliana. Rewolta zakończyła się jednak klęską, choć Ałusijanowi udało się przebłagać Greków, wydając im Deliana[2].
Inaczej potoczyło się losy Aarona, od którego wywodzi się nazwa rodu. Dzięki wiernej służbie zaskarbił sobie i swoim potomkom względy cesarskie. Kariera Aarona zaczęła się od 1047 roku, kiedy to został gubernatorem Iberii[1]. W 1059 roku rządził Mezopotamią i prawdopodobnie Ani i Edessą[1]. Jego syn Teodor był zarządcą Taronu i w 1056 roku poległ w walkach z Turkami[1]. Inny przedstawiciel rodu, również noszący imię Aaron, był gubernatorem Mezopotamii od 1112 roku. Wiadomo iż na dworze cesarskim żył dostojnik o imieniu Radomir Aaron[3] ale nie wiadomo czy chodzi tu o jednego z potomków Aarona czy w ten sposób nazywano po prostu Radomira, jednego z szóstki synów carycy Marii.
Aaroniosowie byli blisko związani z Komnenami. Katarzyna, córka Marii i Iwana Władysława została żoną Izaaka I Komnena[4]. Aleksy I Komnen poślubił natomiast Irenę Dukainę, wnuczkę Trajana, brata Aarona[1]. Relacje Aaroniosów z Komnenami popsuły się w 1107 roku, kiedy część rodu wzięła udział w spisku przeciwko Aleksemu I, za co zostali wygnani. Dalsze ich losy pozostają niejasne. Wiadomo że na dworze bizantyjskim w czasach Manuela I służył Izaak Aaron z Koryntu, ale nie wiadomo czy pochodził on z rodu Aarona. Tak samo ma się sprawa z Aleksym Aaronem, ambasadorem cesarskim, który w 1393 roku odwiedził dwory władców ruskich[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wasilewski Tadeusz, Historia Bułgarii, Wrocław, Ossolineum, 1988
- Kazhdan Alexander, The Oxford Dictionary of Byzantium, Wydawnictwo Uniwersytetu Oxford, 1991