Abdalwadydzi

Abdalwadydzi, Zajjanidzi (Banu 'Abd al-Wad) – dynastia pochodzenia berberyjskiego, która w latach 1235–1554 panowała na obszarze współczesnej Algierii (Maghrib al-Ausat). Rezydencją rodu panującego był Tilimsan. Założycielem dynastii był Jaghmursan ibn Zajjan. Pierwsi władcy Abdalwadydów byli wasalami Almohadów. W 1269 roku objęli samodzielne panowanie, rywalizując z Hafsydami i Merynidami. W latach 1337–1359 faktyczną władzę w państwie Abdalwadydów sprawowali Merynidzi, pozostawiając rodzimej dynastii władzę symboliczną. Niezależność państwo Abdalwadydów uzyskało za panowania Abu Hammu Musę II w drugiej połowie XIV wieku. W tym czasie też nastąpił rozkwit państwa i okres sprawowania funkcji szambelana przez Ibn Chalduna – arabski filozof i historyk.

Pod koniec panowania Abu Hammu Musy II jego syn Abu Tafsin II wywołał wojnę domową, w rezultacie której dynastia Abdalwadydów zaczęła stopniowo tracić na znaczeniu i popadła w zależność od Merynidów. Wygasła w 1554 roku.

Władcy dynastii

• Abu Jahja Jagmursan ibn Zajjan (1235–1283)
• Abu Said Usman I (1282–1303)
• Abu Zajjan I (1303–1308)
• Abu Hammu Musa I (1308–1318)
• Abu Tafsin I (1318–1337)
• Abu Said Usman II (?)
• Abu Sabit (1348–1352)
• Abu Hammu Musa II (1359–1389)
• Abu Tafsin II (1388–1393)
• Abu Sabit II (1393)

• Abu al-Hadżdżadż (1393–1394)
• Abu Zajjan II (1394–1399)
• Abu Muhammad Abdullah (1399–1401)
• Abu Abdullah Muhammad I (1401–1411)
• Abd ar-Rahman (1411)
• Said ibn Musa (1411)
• Abu Malik (1411–1423)
• Abu Abdullah Muhammad II (1429–1430)
• Abu al-Abbas Ahmad (1430–1461)

• Abu Abdullah Muhammad III (1461–1468)
• Abu Tafsin III (1468)
• Abu Abdullah Muhammad IV (1468–1504)
• Abu Abdullah Muhammad V (1504–1517)
• Abu Hammu Musa III (1517–1527)
• Abu Muhammad Abdullah II (1527–1540)
• Abu Abdullah Muhammad VI (1540)
• Abu Zajjan III (1540–1543)
• Al-Hasan ibn Abdullah (1550–1554)

Bibliografia

• Bocheński F., Abdalwadydzi, w: Mały słownik kultury świata arabskiego, red. J. Bielawski, Warszawa 1971, s. 13–14.