Anna Dalassena
| współwładczyni Cesarstwa Bizantyńskiego | |
| Okres | |
|---|---|
| Jako żona |
Jana Komnena |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data urodzenia |
ok. 1030 |
| Data śmierci | |
| Ojciec |
Aleksy Charon |
| Matka |
kobieta z rodu Dalassenów |
| Mąż |
Jan Komnen |
| Dzieci |
Manuel |
Anna Dalassena (ur. ok. 1030, zm. ok. 1101/1102) – córka żołnierza i namiestnika rzymskiego w Italii Aleksego Charona i matki z rodu Dalassenów, nazywana matką Komnenów.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Anna Dalassena wywodziła się po matce ze znakomitego rodu, z którego pochodziło wielu dygnitarzy zajmujących w Italii wysokie stanowiska państwowe. Około 1044 wyszła za mąż za Jana Komnena, z którym miała ośmioro dzieci: Manuela, Izaaka, Aleksego (cesarza bizantyńskiego), Adriana, Nicefora, Marię, Eudoksję i Teodorę.
Anna była kobietą o wielkich ambicjach i talentach politycznych. Gdy jej szwagier, Izaak I Komnen zrezygnował z tronu cesarskiego, przeciwstawiła się mężowi, który nie chciał przejąć władzy po bracie. Po śmierci Jana Komnena stała się głową rodu Komnenów. Zajęła się wychowaniem nieletnich dzieci, angażując nauczycieli i duchownych opiekunów dla synów. Zaaranżowała korzystne dla rodu Komnenów związki małżeńskie swoich córek.
Aktywnie uczestniczyła w zamachu stanu na przełomie marca i kwietnia 1081, w czasie którego syn Anny Aleksy Komnen otrzymał tytuł cesarza. Po objęciu władzy Aleksy mianował matkę współwładczynią Cesarstwa. W latach 1081–1095 podczas częstych nieobecności syna pełniła faktyczną władzę w państwie. Pod koniec życia Dalassena odsunęła się od dworu i udała się do założonego przez siebie klasztoru pod wezwaniem Chrystusa Pantepoptesa.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dudek J., Obraz przeszłości rodu Komnenów według „Materiałów historycznych” Nicefora Bryenniosa i „Aleksjady” porfirogenetki Anny, [w:] D.A. Sikorski, A.M. Wyrwa (red.), Cognitioni Gestorum. Studia z dziejów średniowiecza dedykowane Profesorowi Jerzemu Strzelczykowi, Wydawnictwo DiG, Poznań – Warszawa 2006, ISBN 83-7181-438-0, s. 287–289.