Caramuru (postać historyczna)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Diogo Álvares Correia
Caramuru
Ilustracja
Przybycie Caramuru do Bahia
Miejsce urodzenia

Viana do Castelo

Data i miejsce śmierci

5 października 1557
Tatuapara

Zawód, zajęcie

Odkrywca i osadnik

Narodowość

portugalska

Małżeństwo

Catarina Paraguaçu

Multimedia w Wikimedia Commons
Okładka eposu "Caramuru"

Caramuru, właśc. Diogo Álvares Correia (ur. ok. 1475 w Viana do Castelo[1], Portugalia, zm. 5 października 1557 w Tatuaparze) – portugalski rozbitek u wybrzeży stanu Bahia w Brazylii, który następnie zamieszkał wśród Indian Tupinambá, ożenił się z córką tamtejszego wodza[2] i pomagał Portugalczykom nawiązywać pierwsze kontakty z tubylczymi plemionami. Indianie nadali mu przydomek Caramuru, co w języku tupi oznacza rybę z rodziny minogowatych[3]. Jest uważany za założyciela miasta Cachoeira w stanie Bahia[4][5].

Diogo Álvares Correia stał się bohaterem eposu augustianina Santa Rita Durão[6] zatytułowanego Caramuru, opublikowanego w 1781. Pojawił się też w filmowej komedii romantycznej Caramuru: A Invenção do Brasil z 2001[7][8].

Przydomek[edytuj | edytuj kod]

Istnieje kilka możliwych wersji pochodzenia przydomka Caramuru, który otrzymał Diogo Álvares Correia. Niektóre źródła podają, że imię to pochodzi od użycia broni palnej przez rozbitka w pierwszym kontakcie z Indianami. Inna wersja głosi, że w momencie, gdy Correia miał zostać zjedzony przez kanibali, rozległ się dźwięk gromu i Indianie zaniechali swoich planów, krzycząc: “syn gromu”[9]. Jednak bardziej prawdopodobne jest to, że przydomek pochodzi od gatunku ryby z gatunku minogowatych, zamieszkującej wody u wybrzeży Recôncavo Baiano. Tam został znaleziony rozbitek[9].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Dzielnica Barra w Salvadorze – jedno z najważniejszych miejsc epoki kolonialnej, miejsce zamieszkania Caramuru

Niewiele wiadomo o pierwszych latach życia Diogo Álvaresa Correi. Urodził się ok. 1475 (inne źródła podają, że ok. 1490)[10] w mieście Viana do Castelo na północy Portugalii. Ok. 1509 znalazł się u wybrzeży Brazylii, która została oficjalnie odkryta przez Portugalczyków zaledwie 9 lat wcześniej: 22 kwietnia 1500 portugalski żeglarz Pedro Álvares Cabral dopłynął do okolic dzisiejszego miasta Porto Seguro w stanie Bahia[11]. Correia do Brazylii dopłynął prawdopodobnie na francuskim lub portugalskim statku[12][10], który zatonął na rafach w okolicach Rio Vermelho. Dziewięć osób zdołało uratować się ze statku i dopłynąć do wybrzeża, jednak ośmiu z nich zostało pochwyconych i zjedzonych przez Indian. Istnieje kilka wersji, czemu Diogo Correia został ocalony. Według jednej z nich, był zbyt szczupły, aby zostać zjedzony przez kanibali. Inna wersja głosi, że do samoobrony użył broni palnej[12]. Rozbitek, któremu nadano przydomek Caramuru, zamieszkał wśród Indian i zyskał ich szacunek. Wódz Taparicá oddał mu za żonę swoją córkę Paraguaçu[9]. Caramuru został pośrednikiem pomiędzy Indianami a pierwszymi portugalskimi osadnikami w Bahia, jego rola wzrosła po przybyciu w 1549 gubernatora generalnego nowej kolonii, Thomé de Souzy, kiedy założono stolicę kolonii, obecne miasto Salvador. Caramuru służył radą pierwszym władzom portugalskiej kolonii, ułatwiał kontakty i handel pomiędzy osadnikami a Indianami oraz zażegnywał konflikty[9]. W 1527 Caramuru i Paraguaçu udali się do Francji, gdzie 30 lipca 1528 Paraguaçu została ochrzczona i przyjęła imię Catarina. Po powrocie do Bahia, ok. 1535 na prośbę Catariny Paraguaçu, para ufundowała pustelnię Igreja da Graça, w miejscu której ponad sto lat później wzniesiono kościół. Igreja da Graça stanowi do dzisiaj jeden z zabytków Salvadoru[13].

W 1536 donatariusz Kapitanii Bahia, Pereira Coutinho, przyznał Caramuru ziemię, która obejmowała dzisiejsze dzielnice Salvadoru: Graça, Chame-Chame oraz część Barra. W 1540 Caramuru wybudował tam dom, w którym zamieszkał ze swoją rodziną. Dom znajdował się w pobliżu pustelni Igreja da Graça oraz źródła wody Fonte da Graça, które we współczesnych czasach zostało zrewitalizowane i obecnie znajduje się na placu Praça Catarina Paraguaçu[14].

Caramuru i Paraguaçu mieli cztery córki, które wyszły za pierwszych portugalskich szlachciców w Brazylii, dając początek mieszanym brazylijskim rodzinom. Caramuru miał jeszcze 16 dzieci z innymi Indiankami[15].

Caramuru zmarł 5 października 1557 w mieście Tatuapara w Bahia (dzisiaj jest to turystyczny kurort Praia do Forte)[15][16].

Obecność w kulturze[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Caramuru. sohistoria.com.br. [dostęp 2017-09-19]. (port.).
  2. ↑ Dave Treece: Exiles, Allies, Rebels: Brazil's Indianist Movement, Indigenist Politics, and the Imperial Nation-State. books.google.pl, 2000. s. 59. [dostęp 2017-09-19]. (pol.).
  3. ↑ Jonildo Bacelar: Caramuru. O patriarca da Nação Brasileira. historia-bahia.com. [dostęp 2017-09-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-10-20)]. (port.).
  4. ↑ Urano Andrade, PESQUISANDO A HISTÓRIA : FILME: CARAMURÚ - O GALEGO TUPINAMBÁ [online], PESQUISANDO A HISTÓRIA [dostęp 2017-09-19].
  5. ↑ L P Baçan, EFEMÉRIDES [online], www.caestamosnos.org [dostęp 2017-09-19].
  6. ↑ Ewa Łukaszyk, Nina Pluta: Historia literatur iberoamerykańskich. Wrocław: Ossolineum, 2010, s. 618. ISBN 978-83-04-04995-6.
  7. ↑ Maria M. Delgado, Stephen M. Hart, Randal Johnson: A Companion to Latin American Cinema. books.google.pl, 2017. s. 377. [dostęp 2017-09-19]. (ang.).
  8. ↑ Caramuru: A Invenção do Brasil (2001). rottentomatoes.com. [dostęp 2017-09-19]. (ang.).
  9. ↑ a b c d L P Baçan, EFEMÉRIDES [online], www.caestamosnos.org [dostęp 2017-09-20].
  10. ↑ a b Caramuru - Diogo Álvares Correia [online], www.historia-bahia.com [dostęp 2017-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-20].
  11. ↑ Marcin Kula, Historia Brazylii, Wrocław 1987.
  12. ↑ a b Biografias - Caramuru - Só História [online], www.sohistoria.com.br [dostęp 2017-09-20].
  13. ↑ http://portal.iphan.gov.br/ans.net/tema_consulta.asp?Linha=tc_belas.gif&Cod=1134
  14. ↑ Fonte da Graça em Salvador [online], www.salvador-turismo.com [dostęp 2017-09-20].
  15. ↑ a b Caramuru - biografia, Paraguaçu e a fundação do Brasil, „Toda Matéria” [dostęp 2017-09-20] (port. braz.).
  16. ↑ História [online], matadesaojoao.ba.gov.br [dostęp 2017-09-20] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-28] (port. braz.).
  17. ↑ Caramuru - Resumo do Livro, „InfoEscola” [dostęp 2017-09-20] (port. braz.).
  18. ↑ Caramuru - A Invenção do Brasil - Globo Filmes, „Globo Filmes” [dostęp 2017-09-20] (port. braz.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Caramuru_(postać_historyczna)&oldid=71786079”