Cmentarz unicki w Ciciborze Dużym
 nr rej. A/1391 z 21.05.1993[1]
| |
 Pomnik unitów pochowanych potajemnie na cmentarzu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Typ cmentarza |
wyznaniowy |
| Wyznanie |
katolicyzm w obrządku unickim |
| Stan cmentarza |
nieczynny |
| Powierzchnia cmentarza |
0,16 ha |
| Data ostatniego pochówku |
1905 (?) |
| Zarządca | |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Biała Podlaska  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego  | |
 52°04′29,2″N 23°06′43,1″E/52,074778 23,111972
| |
Cmentarz unicki w Ciciborze Dużym – nieczynna unicka nekropolia w Ciciborze Dużym, formalnie administrowana przez parafię bł. Honorata Koźmińskiego w Białej Podlaskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cmentarz został założony w I poł. XIX w. na potrzeby parafii unickiej działającej przy cerkwi św. Paraskiewy w Ciciborze Dużym[2]. W 1875 parafia ta została - wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej - przemianowana na prawosławną, przeciwko czemu miejscowa ludność bezskutecznie protestowała. Zdecydowana większość mieszkańców Cicibora odmówiła uczęszczania do cerkwi prawosławnej i przyjmowania sakramentów z rąk duchownego tego wyznania. Również pogrzeby na cmentarzu odbywały się potajemnie, bez udziału kapłana. Według miejscowej tradycji na nekropolii pochowano łącznie kilkuset opornych unitów. 57 osób zostało pochowany w grobie zbiorowym. Ponadto zachowało się kilka nagrobków w postaci krzyży drewnianych, dwa nagrobki i płyta, która być może oznacza miejsce pochówku unickiego proboszcza parafii ciciborskiej Jana Starkiewicza, który odmówił konwersji na prawosławie i zmarł w więzieniu w Siedlcach[3]. Wszystkich pochowanych na cmentarzu upamiętnia pomnik z inskrypcją Uczcijmy modlitwą pamięć kilkuset unitów z parafii Cicibór chowanych na tym cmentarzu tajemnie, bez sakramentów świętych, w latach prześladowań 1875 - 1905. Niech odpoczywają w pokoju.
Cmentarz znajduje się na południe od zabudowań wsi, blisko polnej drogi[2]. Jego pierwotny układ uległ zatarciu, zaś ogrodzenie wzniesiono w 1983. Na terenie nekropolii rosną lipy, klony oraz akacje[2]. Zajmuje ona powierzchnię 0,16 ha.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo lubelskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2016-06-02].
- ↑ a b c J. Maraśkiewicz, Zabytkowe cmentarze i mogiły w Polsce. Województwo bialskopodlaskie, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ISBN 83-85548-40-8, s. 24.
- ↑ Cicibór Duży. [dostęp 2015-07-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-01-05)].