Crazy comedy
Crazy comedy (z ang. zwariowana komedia) – podgatunek komedii filmowej, charakteryzujący się szczątkową fabułą, nonsensowną akcją oraz komizmem dialogowym.
Crazy comedy wywodzi się z amerykańskich teatrów wodewilowych; jedną z pierwszych formacji, które skutecznie przeniosły tamtejszy specyficzny humor na język filmowy, byli Bracia Marx (Kacza zupa, 1933)[1]. Ich styl Łukasz Plesnar opisywał następująco:
Po pierwsze, fabuła była z reguły szczątkowa i słabo zarysowana. Główny nacisk kładziono na środowisko, w którym rozgrywała się akcja, co służyło naszkicowaniu tła i bliższemu określeniu postaci drugoplanowych. Główni bohaterowie natomiast występowali zawsze w tej samej charakteryzacji i postępowali wedle tych samych schematów. Po wtóre, akcja prowadzona była często w sposób alogiczny i purnonsensowny. Po trzecie, dialog stanowił podstawowy środek komiczny, będąc bazą wszelkich gagów. Gra słów, onomatopeje, rytm wypowiedzi – wszystkie te elementy były wykorzystywane w celach komicznych[2].
Styl crazy comedies z udziałem braci Marx z powodzeniem stosował także Preston Sturges, wzbogacając go o elementy slapsticku oraz screwball comedies[3]. Gwałtowny renesans crazy comedy przeżyła na przełomie lat 70. i 80. XX wieku, przede wszystkim dzięki zawodowym komikom: Woody’emu Allenowi (we wczesnej fazie jego twórczości), Melowi Brooksowi (Płonące siodła, 1974), Johnowi Landisowi (Menażeria, 1978), Johnowi Watersowi (Różowe flamingi, 1971) oraz tercetowi David Zucker–Jim Abrahams–Jerry Zucker (Czy leci z nami pilot?, 1980)[4]. W Europie reprezentatywnym przykładem crazy comedies jest telewizyjna i filmowa twórczość brytyjskiego kabaretu Monty Python, którego członek John Cleese rozwijał poetykę gatunku także osobno, w popularnym serialu Hotel Zacisze[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Krutnik 2012 ↓, s. 100.
- ↑ Plesnar 2011 ↓, s. 99.
- ↑ Breasdale 2011 ↓.
- ↑ Kehr 1982 ↓, s. 10–15.
- ↑ Lassen i Sellars 2009 ↓, s. 322.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- John Breasdale, Comedy [EPUB], [w:] Lincoln Geraghty (red.), Directory of World Cinema: American Hollywood, Bristol: Intellect Books, 2011.
- Dave Kehr, Funny Peculiar, „Film Comment”, sierpień 1982, s. 9–16.
- Frank Krutnik, Carnivalesque Comedy and the Marx Brothers, [w:] Andrew Horton, Joanna E. Rapf (red.), A Companion to Film Comedy, Malden, MA: Wiley-Blackwell, 2012, s. 87–110, ISBN 978-1-118-32785-2.
- Henrik Lassen, Roy Sellars, The Fawlty Rhetoric of National Character, „European Journal of English Studies”, 13 (3), 2009, s. 319–331, DOI: 10.1080/13825570903223483, ISSN 1382-5577 [dostęp 2021-09-15].
- Łukasz A. Plesnar, Hollywood: pod znakiem Wielkiego Kryzysu, [w:] Tadeusz Lubelski, Iwona Sowińska, Rafał Syska (red.), Kino klasyczne, Kraków: Universitas, 2011, s. 73-134.