Franciszka Baumgarten
Franciszka Baumgarten, Franziska Baumgarten-Tramer (ur. 26 listopada 1889 w Łodzi[1], zm. 1 marca 1970 w Bernie) – szwajcarska psycholożka polskiego pochodzenia, profesor honorowy Uniwersytetu w Bernie.
Byłą córką łódzkiego fabrykanta Rafała Baumgartena i Liby z domu Lubliner[2]. Studiowała na Uniwersytecie Jagiellońskim, w Paryżu i na Uniwersytecie w Zurychu, uczęszczała też na wykłady na Uniwersytecie w Bonn i Uniwersytecie Fryderyka Wilhelma w Berlinie. Pracę doktorską obroniła na Uniwersytecie w Zurychu w 1910 roku[3]. Przez pewien czas przebywała w Łodzi, by po wojnie wyjechać do Berna i tam wykładać na uczelni. W 1924 roku wyszła za mąż za psychiatrę Moritza Tramera. W 1929 roku habilitowała się. Była autorką licznych prac w języku niemieckim, francuskim i polskim. Zmarła w 1970 roku. Jej spuścizna przechowywana jest w Schweizerisches Literaturarchiv w Bernie[4]. W 1996 roku ukazała się biografia Franciszki Baumgarten[5].
Wybrane prace[edytuj | edytuj kod]
- Die Erkenntnislehre von Maine de Biran. Eine historische Studie. Zürich, 1910/11
- Teoria snu Freuda. Neurologja Polska 2, s. 1013–1062, 1912
- Die Lüge bei Kindern und Jugendlichen. Ergebnis einer Umfrage in den polnischen Schulen von Lodz. Leipzig, 1917
- Die psycho-analytische Bewegung. Praktische Psychologie 1, s. 185–193, 1920
- Kłamstwo dzieci i młodzieży: (na podstawie ankiety w szkołach łódzkich). Warszawa: Nasza Księgarnia, 1927
- Die Psychologie der Menschenbehandlung im Betriebe, 1931
- Die Berufseignungsprüfungen, 1929
- Die Testmethode, 1933
- Die Charaktereigenschaften, 1933
- Die Arbeit, 1940
- Beratung in Lebenskonflikten, 1941
- Charakterprüfung der Berufsanwärter, 1941
- Die deutschen Psychologen und die Zeitereignisse, 1949
- Das Heldentum der Akademikerinnen im Kriege. Burgdorf 1950
- E. Stern und F. Baumgarten-Tramer: Die Tests in der klinischen Psychologie. Zürich, 1954
- Die Regulierungskräfte im Seelenleben. München, 1954
- Seelische Not und Vorurteil. Einblick in verworrene menschliche Beziehungen. Freiburg, 1961
- Zur Geschichte der angewandten Psychologie in der Schweiz. Münsingen, 1961
- Janusz Korczak – der polnische Pestalozzi. Düsseldorf, 1965
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Edelgard Daub, Franziska Baumgarten-Tramer: Für die Wissenschaftlichkeit praktischer Psychologie, [w:] Sibylle Volkmann-Raue, Helmut E. Lück (red.), Bedeutende Psychologinnen des 20. Jahrhunderts, VS Verlag für Sozialwissenschaften, 2011, s. 223–234, DOI: 10.1007/978-3-531-93064-0_17, ISBN 978-3-531-17815-8 (niem.).
- ↑ Alexandra Bloch: Baumgarten (-Tramèr), Franziska W: Historischen Lexikon der Schweiz
- ↑ Matrikeledition [online], www.matrikel.uzh.ch [dostęp 2017-11-18].
- ↑ Baumgarten, Franziska: Nachlass Franziska Baumgarten-Tramer [online], ead.nb.admin.ch [dostęp 2017-11-18].
- ↑ Edelgard Daub. Franziska Baumgarten: eine Frau zwischen akademischer und praktischer Psychologie. Frankfurt/M.: Lang, 1996. ISBN 978-3-631-30156-2
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ryszard Stachowski: Baumgarten-Tramer Franciszka. W: Słownik psychologów polskich. Elwira Kosnarewicz, Teresa Rzepa, Ryszard Stachowski (red.). Poznań: Instytut Psychologii UAM, 1992, s. 26.