Fundusz gminny (miejski)

Fundusz gminny (miejski) – lokalny instrument finansowy istniejący w latach 1984–1990, którego celem było  przyspieszenie rozwoju społeczno-gospodarczego wsi i miast oraz zaspokajania potrzeb socjalnych ludności. Fundusz przeznaczony był na zaspokajanie potrzeb gospodarczych, socjalnych i kulturalnych ludności.

Ustanowienie funduszu

Na podstawie ustawy z 1984 r. o funduszu gminnym i funduszu miejskim ustanowiono fundusz.

Dochody funduszu

Dochodami funduszu był:

• udział we wpływach z podatku rolnego pobieranego na podstawie przepisów ustawy z 1984 r. o podatku rolnym, w wysokości 40% wpływów przed odliczeniem ulg inwestycyjnych oraz ulg z tytułu położenia gruntów na terenach podgórskich i górskich,
• świadczenia pieniężne pobierane na podstawie niniejszej ustawy od jednostek gospodarki uspołecznionej oraz od osób fizycznych i osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej,
• dotacje budżetowe przeznaczone na dofinansowanie czynów społecznych,
• wpływy z opłaty klimatycznej,
• zyski osiągane z imprez artystycznych, rozrywkowych i sportowych, organizowanych na cele określone w ustawie,
• dobrowolne świadczenia pieniężne osób fizycznych lub prawnych.

Obowiązek świadczeń na fundusz

Obowiązek świadczeń na fundusz ciążył na:

• osobach fizycznych i osobach prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej, które wykonywały działalność wytwórczą, handlową lub usługową oraz byli  właścicielami lub posiadaczami samoistnymi nieruchomości nie związanych z gospodarstwem rolnym,  
• jednostkach gospodarki uspołecznionej, które na obszarze gminy lub miast wykonywały działalność przemysłową, handlową lub usługową albo prowadzą gospodarstwo leśne,
• właścicielach lub posiadaczach nieruchomości nie związanych z gospodarstwem rolnym (leśnym) lub działalnością przemysłową, handlową bądź usługową.

Zwolnienia ze świadczeń na fundusz

Obowiązek świadczeń na fundusz nie dotyczył:

• jednostek budżetowych,
• jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Obrony Narodowej, Ministrowi Spraw Wewnętrznych i Ministrowi Sprawiedliwości,
• ochotniczych straży pożarnych i Związku Ochotniczych Straży Pożarnych,
• organizacji społecznych od nieruchomości i ich części służących celom charytatywnym,
• związków wyznaniowych i ich instytucji, zakonów i kongregacji zakonnych oraz stowarzyszeń religijnych od nieruchomości lub ich części służących bezpośrednio celom kultu religijnego (kościoły, domy modlitwy, kaplice, cmentarze) oraz celom charytatywnym.

Stawki świadczeń na fundusz

Stawki świadczeń na fundusz wynosiły:

• od osób fizycznych i osób prawnych nie będących jednostkami gospodarki uspołecznionej, wykonujących działalność wytwórczą, handlową lub usługową płacących podatki obrotowy i dochodowy w formie karty podatkowej lub płacących zamiast tych podatków opłatę skarbową albo zwolnionych od obowiązku płacenia podatków, od 1 do 3-krotnej stawki opłaty skarbowej za potwierdzenie zgłoszenia wykonywania rzemiosła, obowiązującej w dniu 1 stycznia roku podatkowego, za który dokonuje się wymiaru świadczenia na fundusz,
• od jednostek gospodarki uspołecznionej, z wyjątkiem państwowych gospodarstw leśnych, 0,2% wydatków na wynagrodzenia za pracę z roku poprzedzającego rok, za który uiszcza się świadczenie na fundusz z tytułu prowadzonej działalności nie podlegającej opodatkowaniu podatkiem rolnym,
• od państwowych gospodarstw leśnych 35 zł od 1 ha lasów i gruntów leśnych.

Przeznaczenie funduszu

Fundusz  przeznaczony był na następujące cele:

• inwestycje oraz rozwój lokalnej infrastruktury społeczno-gospodarczej, a w szczególności na inwestycje służące rozwojowi rolnictwa, w tym na zakup maszyn, narzędzi rolniczych, środków transportowych oraz rozwój zaplecza technicznego mechanizacji rolnictwa, na upowszechnianie postępu rolniczego, a także na unowocześnianie wiejskiego gospodarstwa domowego,
• na budowę, konserwację, utrzymanie, wyposażenie i remont: dróg gminnych i obiektów mostowych, ulic, placów i urządzeń zbiorowego zaopatrzenia rolnictwa i ludności w wodę, strażnic pożarniczych i obiektów przeciwpożarowego zaopatrzenia wodnego oraz urządzeń oświatowych, kulturalnych, socjalnych i sportowych, a także na ochronę środowiska,
• na rozwój i wyposażenie w środki zakładów przemysłowych i usługowych, wykorzystujących lokalne surowce i służących potrzebom mieszkańców,
• na dofinansowanie czynów społecznych podejmowanych przez miejscową ludność.

Zniesienie funduszu

Na podstawie ustawy z 1990 r. o zniesieniu i likwidacji niektórych funduszy zniesiono fundusz gminny.