Historia Apolla i Dafne
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1592 |
| Medium | |
| Wymiary |
127 × 180 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Historia Apolla i Dafne – obraz olejny na płótnie (127×180 cm)[1] niderlandzkiego malarza manierystycznego Abrahama Bloemaerta; część kolekcji Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych w Breslau, zaginiony po II wojnie światowej, obecnie w Muzeum Narodowym we Wrocławiu.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Obraz autorstwa Abrahama Bloemaerta powstał w 1592 r. Historia Apolla i Dafne należała do kolekcji wrocławskiego radcy Kerna, który przekazał ją w 1874 r. Komisji ds. Muzeum i Akademii we Wrocławiu pod warunkiem umieszczenia w planowanym Śląskim Muzeum Sztuk Pięknych na pl. Muzealnym, co nastąpiło w 1877[2] Obraz pozostawał w zbiorach kolekcji malarstwa europejskiego do czerwca 1942 r., kiedy trafił do składnicy muzealnej w kościele klasztornym oo. Cystersów w Kamieńcu Ząbkowickim. Przebywał tam do 1945/46 r., kiedy wojna zakończyła się kapitulacją Niemiec[3][2], a część zbiorów została zniszczona, zrabowana przez Armię Czerwoną lub rozkradziona[4]. Najprawdopodobniej obraz został skradziony pod koniec stycznia 1946 roku z jedynej ocalałej i zabezpieczonej składnicy muzealiów w kościele klasztornym. Nocą, nieznani sprawcy włamali się do świątyni i wycięli z ram ponad sto obrazów[5]. "HIstoria Apolla i Dafne" została w tym kościele umieszczona jako jeden z pierwszych, umieszczony na liście najważniejszych obrazów ze Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych przeznaczonych do ukrycia w czasie wojny[2].
Po wojnie Polska na mocy umów międzynarodowych uzyskała prawo do dóbr kultury na Ziemiach Zachodnich i Północnych. Skrytkę z eksponatami muzealnymi odnaleziono, jednak brakowało w niej Historii Apolla i Dafne, podobnie jak ok. stu innych obrazów. W 2009 r. Muzeum Narodowe we Wrocławiu otrzymało propozycję zakupu obrazu, jednak ponieważ był on stratą wojenną władze muzeum odmówiły zakupu i Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego skierowało pozew o przeniesienie własności[3]. Był to pierwszy wygrany proces cywilny o polską stratę wojenną dzieła sztuki[4]. W 2019 r. obraz został włączony do zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu[3].
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Według Kurator Ewy Houszko, obraz jest esencją manieryzmu[2] i sztandarowy przykład dla całego niderlandzkiego malarstwa tej epoki[4]. Jednym z tematów dzieła jest motyw z pierwszej księgi Przemian Owidiusza, a poświęcony jest mitowi o nieodwzajemnionej miłości Apolla do nimfy Dafne. Dafne, nie podzielając miłości poprosiła o pomoc swego ojca. Ten przemienił ją w drzewko laurowe. Powyżej tej sceny znajduje się sekwencja, która stała się powodem tej sceny, to jest walka Apolla[2].
Trudno bowiem znaleźć bardziej manierystyczną kompozycję, bardziej wyrafinowany sposób malowania, bardziej wyszukaną grę światłocieni, bardziej ekscytującą historię boskich słabości. To wszystko zawierało w sobie to dzieło, dzieło sztandarowe dla całego niderlandzkiego późnego manieryzmu, dzieło wydawało się bezpowrotnie utracone.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Historia Apolla i Dafne. [dostęp 2021-04-21].
- ↑ a b c d e Utracony w czasie wojny obraz „Historia Apolla i Dafne” we wrocławskim Muzeum Narodowym [online], Onet Kultura, 21 czerwca 2019 [dostęp 2019-06-24] (pol.).
- ↑ a b c Beata Maciejewska: Wrocław odzyskał XVI-wieczny obraz z przedwojennej kolekcji. Proces ciągnął się kilka lat. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2019-06-21. [dostęp 2021-04-21].
- ↑ a b c „Historia Apolla i Dafne” – dzieło Abrahama Bloemaerta wróciło do Wrocławia [online], Organizacja Monarchistów Polskich [dostęp 2021-04-21].
- ↑ Joanna Lamparska Ostatni świadek. Historie strażników hitlerowskich skarbów Znak Koncept, 2022 str.179
- ↑ Utracony w czasie wojny obraz „Historia Apolla i Dafne” we wrocławskim Muzeum Narodowym [online], Onet Kultura, 21 czerwca 2019 [dostęp 2021-04-21].