Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen

Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen – organ badawczy Ministra Przemysłu i Handlu, istniejący w latach 1928–1946, ustanowiony z zadaniem badanie życia gospodarczego kraju w powiązaniu z występującą koniunkturą oraz badanie cen i kosztów własnych w przemyśle i w handlu, a także kosztów usług gospodarczych.

Powołanie Instytutu

Na podstawie rozporządzenia Prezydenta RP z 1928 r. o ustanowieniu Instytutu Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen powołano Instytut. Powołanie Instytutu nastąpiło w miejsce zniesionego Biura Badania Cen.

Wykonanie rozporządzenia poruczono Ministrowi Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości oraz z Ministrem Skarbu.

Struktura Instytutu

Instytut dzielił się na dwie sekcje:

• Sekcję Badania Koniunktur Gospodarczych,
• Sekcję Badania Cen.

Zakres działania sekcji ustalał Ministra Przemysłu i Handlu.

Kierowanie Instytutem

Na czele Instytutu stał Dyrektor, podległy Ministrowi Przemysłu i Handlu. Dyrektor kierował pracami Instytutu i reprezentował go na zewnątrz.

Rada Instytutu

Przy Instytucie istniała stała Rada złożona z 19 członków.

W skład Rady wchodziło:

• 10 znawców życia gospodarczego (przemysłu, handlu, rolnictwa i banków) oraz przedstawicieli nauki, powołanych przez Ministra Przemysłu i Handlu w porozumieniu z Prezesem Komitetu Ekonomicznego Ministrów;
• 8 przedstawicieli Ministerstw: Skarbu, Rolnictwa, Przemysłu i Handlu, Komunikacji, Pracy i Opieki Społecznej, Spraw Wewnętrznych (Głównego Urzędu Statystycznego), Robot Publicznych oraz Spraw Wojskowych, wyznaczonych po jednym przez każdego ministra;
• Dyrektor Instytutu.

Przewodniczącego Rady oraz jego zastępcę powoływał Minister Przemysłu i Handlu spośród członków Rady.

Zadania Rady

Zadaniem Rady było:

• przyjęcie programu działalności Instytutu;
• składanie i rozpatrywanie rodzajów ankiet, za pomocą których badano stan i rozwój poszczególnych dziedzin życia gospodarczego;
• opiniowanie spraw przedstawianych przez Dyrektora.

Dla wykonania czynności Rada tworzyła zespoły złożone z dowolnej liczby osób. Regulamin obrad Rady oraz zespołów ustalał Minister Przemysłu i Handlu na wniosek Rady.

Członkowie Rady

Członkowie Rady składali na ręce Ministra Przemysłu i Handlu przyrzeczenie, że obowiązki swoje pełnić będą według najlepszej wiedzy i sumienia. Zobowiązani byli zachować w ścisłej tajemnicy wiadomości, powzięte przy sprawowaniu swoich czynności. Zachowanie tajemnicy członkowie byli zobowiązani w sytuacji, jeżeli wiadomości zostały uznane za poufne lub gdy stanowiły tajemnicę handlową lub techniczną badanych przedsiębiorstw.

Nakładanie sankcji

Kto świadomie złożył nieprawdziwe zeznanie bądź przedstawił fałszywe dowody przed Instytutem lub jego organem, utrudniał wykonywanie funkcji świadka lub rzeczoznawcy - był karany aresztem do trzech miesięcy i grzywną do 25 tys. zł lub jedną z tych kar.

Kto funkcjonariusza Instytutu lub jego organu nie dopuścił do badania przedsiębiorstwa, przeglądania ksiąg i dokumentów oraz sporządzania z nich odpisów i wyciągów - był karany aresztem do dwóch tygodni i grzywną do 5 tys. zł lub jedną z tych kar.

Kto bez usprawiedliwionego powodu nie stawił się na wezwanie Dyrektora Instytutu lub przewodniczącego komisji, odmówi zeznań na ich ustne lub pisemne pytania - był karany grzywną do 2 tys. zł.

Zniesienie Instytutu

Na podstawie dekret z 1946 r. o utworzeniu i zakresie działania Instytutu Gospodarstwa Narodowego zniesiono Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen.