Jan Hendrik Schön

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Jan Hendrik Schön (ur. 1970 w Verden w Dolnej Saksonii[1]) – niemiecki fizyk, który na krótko zyskał sławę po serii rzekomo przełomowych odkryć w dziedzinie półprzewodnictwa, które później okazały się oszustwami[2]. Zanim je ujawniono, Schön otrzymał w 2001 roku nagrodę Klung-Wilhelmy-Wissenschafts-Preis oraz nagrodę Braunschweiger Forschungspreis, jak również nagrodę Outstanding Young Investigator Award stowarzyszenia Materials Research Society w roku 2002. Wszystkie zostały później unieważnione[3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył studia na Uniwersytecie w Konstancji, zajmował się badaniem półprzewodników[1]. Zatrudniony w Bell Labs, uważany był za geniusza nanotechnologii. Miał skonstruować pierwszy organiczny laser, organiczny materiał nadprzewodzący w temperaturze −156 °C i tranzystor składający się z jednej cząsteczki związku organicznego. W 2001 roku publikował nowy artykuł naukowy średnio co 8 dni, w tym osiem na łamach Science i pięć na łamach Nature (później zostały one wycofane)[4][5][6]. W 2002 roku, po zbadaniu jego dorobku przez niezależną komisję, okazało się, że wszystkie rewelacyjne odkrycia dokonane przez Schöna zostały sfałszowane – manipulował wynikami badań, nie prowadził dziennika laboratoryjnego, różne artykuły opatrywał tymi samymi obliczeniami i wykresami, a także zniszczył wszystkie dane na twardym dysku swojego komputera. Po ujawnieniu oszustwa został zwolniony z pracy[4][6]. W 2004 roku odebrano mu stopień doktora, co naukowiec zaskarżył w sądzie. W wyniku jednej z apelacji niemiecki sąd przywrócił mu stopień, ale od tego wyroku skutecznie odwołała się uczelnia, co ostatecznie skończyło karierę naukową Schöna[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Eugenie Samuel Reich: Plastic Fantastic: How the Biggest Fraud in Physics Shook the Scientific World. New York: St Martin’s Press, 2009, s. 27.
  2. Scandal Rocks Scientific Community. dw. com, 2002-09-30. [dostęp 2016-09-06]. (ang.).
  3. Francesco Sylos Labini: Science and the Economic Crisis: Impact on Science, Lessons from Science. Springer, 2016, s. 119–121. DOI: 10.1007/978-3-319-29528-2_3. ISBN 978-3-319-29528-2.
  4. a b Marek Karolkiewicz. Oszust w laboratorium. „Tygodnik Przegląd”. 46/2002. 
  5. Zbigniew Wojtasiński. Nauka oszustów. „Wprost”. 48/2002. 
  6. a b Karol Sabath. Oszuści w laboratoriach. „Wiedza i Życie”. numer specjalny „Nauka Pół żartem pół serio”. 
  7. Mirosław Usidus, Fizyka chciałaby o nim zapomnieć. Niemiecki szalbierz, który przyćmił innych naukowych oszustów [online], tygodnik.tvp.pl, 28 czerwca 2019 [dostęp 2019-07-01].