Jan Machnicki
| Data i miejsce urodzenia |
ok. 1780 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość | |
| Język | |
| Dziedzina sztuki |
Jan Machnicki właśc. Machnik (ur. ok. 1780 w Białobrzegach, zm. 1841 w Krośnie) – polski poeta, bohater powieści gotyckiej Seweryna Goszczyńskiego, Król zamczyska z 1842.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził z rodziny Machników, zamieszkującej Białobrzegi koło Krosna. Kształcił się w pojezuickiej szkole w Krośnie, gdzie uczył się poetyki i układania rymów. Następnie pracował w komisji rachunkowej w Dukli, a także jako urzędnik miejski w Krośnie. Po upadku Napoleona, z którym wiązał nadzieję na odzyskanie przez Polskę niepodległości, przeżył całkowite załamanie nerwowe, a następnie został zwolniony z pracy. Osiadł w pozostałościach zamku w Odrzykoniu, gdzie postrzegany był odtąd, jako romantyczny strażnik ruin. W lecie zamieszkiwał w jego murach, a zimą w okolicznych dworach szlacheckich i chatach. Uznawany był za jedną z najbardziej ekscentrycznych postaci ówczesnego Krosna i okolic. Na tle kosmopolityzmu okolicznej szlachty charakteryzował się głębokim zaangażowaniem patriotycznym. Obdarzony wrażliwością i wyobraźnią, stał się archetypem bohatera powieści Król zamczyska, Seweryna Goszczyńskiego. Zmarł w Krośnie w 1841 roku i najprawdopodobniej pochowany został na miejscowym starym cmentarzu.
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Jan Machnicki pozostawił po sobie tylko kilka fraszek, zanotowanych przez Ludwika Jabłonowskiego i Seweryna Goszczyńskiego. Większość jego spuścizny, była przechowywana w archiwum oo. Franciszkanów w Krośnie, ale nie zachowała się do czasów współczesnych.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- M. Inglot, Jan Machnicki, Polski Słownik Biograficzny, tom XVIII, Wrocław-Warszawa-Kraków 1973, s. 633.